топырақтар  (кальций,  магний  мен  қатар  сутегі  және  алюминий

Алмаспалы  катиондар  қҧрамы  топырақтардың  барлық  қасиеттеріне 

ҥлкен әсер етеді (реакциясы, коллоидтардың коагуляциялану тҥрі, физикалық 

қасиеттері,  қҧрылым  тҥзу  қабілеті).  Кальций  және  магниймен  қаныққан 

топырақтардың реакциясы бейтарапқа жақын, қҧрылымы жақсы, физикалық 

қасиеттері оңтайлы келеді (қара топырақтар, шымды топырақтар). 

Сонымен  топырақтардың  кӛптеген  қасиеттері  алмаспалы  катиондардың 

қҧрамына байланысты болады.  

 

5.4  Топырақтың  сіңіру  қабілеті  оның  ең  бір  негізгі  қасиеті  болып 

саналады.   Ол топырақтың қҧнарлылығын қалыптастырады, ӛсімдіктер мен 

микроорганизмдердің  қоректік  заттар  режимін  реттейді,  сонымен  қатар 

топырақтың  реакциясын,  буферлік  дәрежесін  және  су-физикалық  

қасиеттерін де реттейді. Топырақтың сіңіру қабілетінің жекеленген топырақ 

процестерінде де рӛлі маңызды. Мысалы, топырақ тҥзілу ӛнімдерінің жиналу 

қарқындылығы, гумусты-аккумулятивтік қабатының қалыптасуы және т. б. 

 

5.5    Топырақтың  сипатты  қасиеті  оның  реакциясы,  немесе  топырақ 

ерітіндісінің  реакциясы,  ол  Н  және  ОН

1

  иондар  концентрациясынын  теріс 

тым қышқыл, 4-5 қышқыл, 5-6 сәл қышқыл, 7- бейтарап, 7-8 сәл сілтілі, 8-9 

аса сілтілі топырақтар деп саналады.