Топырақтану

1 Топырақтың физико-механикалық қасиеттеріне нелер жатады? 

  2 Топырақтың және оның қатты фазасының тығыздылығы дегеніміз не? 

3 Топырақтың қуыстылығы қалай анықталады? 

 

Топырақтың су, ауа, жылу қасиеттері және режимдері 

білу.  

7.1 Топырақ ылғалының маңызы. Топырақ ылғалының категориялары   

кӛтеруі   

7.3 Су режимі және оның тҥрлері 

       7.4 Топырақта ылғал жию және сақтау шаралары 

       7.5 Топырақ ауасы, оның қҧрамы, агрономиялық маңызы

7.6 Топырақтың ауа қасиеттері  

       7.8 Топырақтың жылу режимі және оны реттеу шаралары 

 

7.1  Топырақ  суы  организмдердің  тіршілігінде  және  топырақ  тҥзілуде 

ҥлкен  маңызы  бар.  Топырақтағы  су  оның  бойында  ӛтіп  жататын 

биологиялық,  химиялық,  физико-химиялық  қҧбылыстардың  белсенділігіне, 

заттардың  жылжуына,  ауа,  қоректік  заттар,  жылу  режимдеріне  және 

топырақтың  физикалы-механикалық  қасиеттеріне  ҥлкен  ықпалын  тигізеді. 

Топырақ суы органикалық заттардың ыдырау процестерінің қарқындылығын 

анықтайды.  Топырақ  суымен  жиналған  заттардың  шығару,  жылжу  және 

жиналу  процестері,  генетикалық  қабаттар  мен  жалпы  топырақ  кескінің 

қалыптасуы  байланысты.  Топырақ  ылғалы  оның  жылу  балансына  да  ықпал 

етеді.  Топырақтың  ҥстіңгі  қабатында  су  жылжу  кепзінде  оны  эрозияға 

шалдықтырады. Топырақта су шамадан тыс болғанда кҥлгіндену, батпақтану, 

ал  капиллярлар  бойынша  кӛтерілуі  судың  булануына  әкеліп  соғады,  тҧзды 

сулар тҧздану және кебірлену процестерін болдырады. 

        Топырақ  ылғалдылығы  оның  агрофизикалық  қасиеттеріне  (тығыздығы, 

жабысқақтығы,  ҧсақтану  және  агрегаттар  қҧру  қабілеті  –  топырақтың  пісіп 

жетілуі) әсер етеді.   

Топырақ ылғалын зерттеген және топырақ ылғалдылығы туралы ілімнің  

дамуына ҥлкен ҥлес қосқан ҧлы ғалымдар: А.А.Измаильский, Г.Н.Высоцкий, 

П.С.Коссович, А.Ф. Лебедев, А.Г.Дояренко, А.А.Роде, Н.А.Качинский. 

 

46 

А.А. Роде топырақ ылғалының  бес категорияның ажыратады: 

1  Химиялық  байланысқан  су  –  жылжымайтын  және  заттарды  ерітуге 

қатыспайтын  су,  топырақтың  қатты  фаза  қҧрамына  кіреді,  конституциялық 

(қҧрылдық) және кристалдық болып бӛлінеді. 

жүктеу/скачать 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: