Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ


Тұқымның  себуге  жарамдылығы  және  оның  қолданылуы



Pdf көрінісі
бет105/490
Дата11.12.2021
өлшемі12,59 Mb.
#79075
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   490
Байланысты:
index (15)

Тұқымның  себуге  жарамдылығы  және  оның  қолданылуы.

 

Тұқымның себуге жарамдылығы деп талданып отырған тұқымдағы таза 



және өнгіш тұқымның пайыз мөлшерін атайды. 

Бүл  көрсеткішті  тек  кана  кондициялы  тұқымға  төмендегідей 

анықтама бойынша есептейді: 

мўнда

Л

Т

С

ґ

Т

ж

,

100



*

 



С

ж

 – тұқымның себуге жарамдылығы, %; 



Т

т

 — тұқымның тазалығы, %; 



Л

ө

 — тұқымның өнгіштігі, %. 



Себуге  жарамдылықты,  әдетте,  бүтін  санмен  көрсетеді.  Мысалы, 

орташа  үлгіні  талдағанда  мынадай  нәтижелер  алынды:  тукымның 




 

83 


физикалық  тазалығы  -  99,7%,  лабораториялык  өнгіштігі  -  96%.  Себуге 

жарамдылығы (С

ж

): 


%

96

7



,

95

100



:

96

7



,

99

немесе



C

ж



 

Тұқымның  себуге  жарамдылығын  оның  нақты  салмақтық  себу 



мөлшерін (нормасын) есептеу үшін қолданады.

 

Кепілдемелерде,  оқулыктарда  т.б.  құралдарда  себу  мөлшері 



сандық  есеппен  (гектарына  млн.  дана  өнгіш  тұқым),  немесе  100%,  себу 

жарамдылығына келтірілген салмақтық өлшеммен беріледі. Әрбір тұқым 

үшін себер алдында себуге жарамдылықты ескеріп нақты себу мөлшерін 

анықтайды.  Мысалы:  Солтүстік  Қазақстанның  құрғақ  далалық 

аймағының  қара-қоңыр  топырақтарында  сүрі  танабына  1000  тұқымның 

массасы  36,0  г  және  себуге  жарамдылығы  95%  Целинная  Юбилейная 

жаздык бидайының әр гектарға 3,0 млн данасын себу керек;  нақты себу 

мөлшері (кг/га): 



ì¢íäà

Ñ

Ì

Ê

Ñ

æ

Í

,

100



*

 



С

Н

 — салмақтық себу мөлшері, кг/га, 



К — себу коэффициенті  (гектарына млн. өнгіш тұқым); 

М — 1000 тұқымның массасы, г; 

С

ж

 — себуге жарамдылық, %. 



Сонда:  

                



га

кг

немесе

С

Н

/

114



7

,

113



100

95

0



,

36

0



,

3



 



Айта  кету  керек,  әртүрлі  екпе  дақылдар  және  топырақ-климат 

аймақтары (тіпті Солтүстік Қазақстан шеңберінде) үшін тұқымның себу 

мөлшерін  анықтау  мен  есептеудің  бірнеше      тәсілдері      қолданылады  

және  міндетті  түрде себуге  жарамдылықты 

пайдаланып, 

түзету 


енгізеді.

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   490




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет