Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ



Pdf көрінісі
бет104/490
Дата11.12.2021
өлшемі12,59 Mb.
#79075
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   490
Байланысты:
index (15)

1000  тұқымның  массасы.

  Іссанада  тұқымдық  жадығаттың 

сапасын оның граммен алынған 1000 санының құрғақ-ауа массасымен де 

сипатталады.  1000  тұқымның  жоғары  массасы  әдетте  тұқымның 

ірілігімен  байланысты    Тұқымның  мөлшері  бірдей  болғанда    бұл 

көрсеткіш  оның  ішкі  құрылымының  тығыздығын  сипаттайды    және 

ондағы қорлық қоректік заттарды анықтайды. Өндірісте 1000 тұқымның 

массасын салмақтық себу мөлшерін  есептеуге пайдаланады. 

Көптеген  танаптық  дақылдардың  1000  тұқымның  массасын 

анықтағанда  негізгі  дақыл  тұқымдарын    мұқият  араластырады  да 

іріктемей 500 данадан екі үлгі санап алынады,0,01- ке дейінгі дәлдікпен 

жеке-жеке  өлшенеді;  өлшеу  нәтижелерін  бір-біріне  қосып,  1000 




 

82 


тұқымның  орташа  арифметикалық  массасын  табады.  Бірінші  және 

екінші  үлгілердегі  тұқым  массаларының  арасындағы  айырмашылық 

орташа  арифметикалық  массаның    3%-нан  аспаса  талдау  аяқталды  деп 

есептеледі.  Егер  екі  үлгінің  өлшеу  нәтижелеріндегі  айырмашылық 

рұқсат  етілген  шамадан  артық  болса,  онда  үшінші  үлгі  сұрыпталады. 

Үшінші  үлгінің  өлшеу  нәтижесін  алғашқы  екеуімен  салыстырады  және 

1000  тұқымның  массасы  айырмашылығы  барынша  төмен  үлгілермен 

анықталады. 

 Жекелеген  жағдайларда  абсолют  құрғақ  тұқымның  массасын 

анықтайды.  1000  тұқымның  абсолюттік  массасы    төмендегі  анықтама 

бойынша есептеледі:

 

 



мўнда

a

B

A

,

100



:

)

100



(



   


А - 1000 тұқымның абсолюттік құрғақ массасы, г ; 

а - 1000 тұқымның құрғақ-ауа массасы (қысқаша - 1000 тұқымның 

массасы), г; 

В - тұқымның ылғалдылығы, % 

Қант  және  мал  азықтық  қызылшаның  іріктелмеген  тұқымдарын 

тазалыққа  талдағанда  негізгі  дақыл  тұқымының  массасын  ғана  анықтап 

қоймай  шөкімдегі  жеміс  шоғырларының  да  (клубочкалар)  санын 

есептейді  және  бұл  деректерді  1000  тұқымның  массасын  анықтау  үшін 

пайдаланады. 

Қант  қызылшасы  1000  тұқымның  массасын  мына  анықтамамен 

есептейді: M = m : х ∙ 1000, мұнда 

М - 1000 тұқымның массасы, г; 

m  -  шөкімді  тұқым  тазалығына  талдағандағы  негізгі  дақыл 

тұқымдарының массасы, г ; 

Х  -  шөкімді  електен  (решетка)  өткізгенде  електе  қалған  жеміс 

шоғырының саны, дана. 

Аталған деректер тұқым сапасыв жөніндегі құжаттарда көрсетіледі 

және олар тұқымның салмақтық себу мөлшерін есептеуде қолданылады 

(   ). 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   490




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет