3.2 Ақпараттық-манипулятивтік технологиялар Ақпараттық-манипулятивтік технологияларда пайдаланылатын манипу-
лятивтік әдістердің, олардың нҧсқаларының және тҥрлерінің саны ӛте кӛп.
Манипулятивтік ықпал жҥйесінің технологиялық элементтерінің «ядро-
сын» анықтау ҥшін тӛмендегі ҥш негізгі факторға негізделетін кешенді
критерий қолданылады:
әртҥрлі манипулятивтік технологияларда қолданылатын әдістердің
жиілігі;
оларды әртҥрлі ақпараттық-коммутативтік жағдайларда қолданудың
кеңдігі;
адамға ықпал ететін манипулятивтік эффектінің жоғарылауына
байланысты пәрменділіктің дәрежесі.
Тарихи тҧрғыдан қарағанда ИПЫЕ-дің әдістерін бҧқаралық санаға
насихат кӛмегімен жҥйелердің алғашқы қадамдарын шетелдік және отандық
технологиялар кӛздерін стереотиптер және «ҥлкен ӛтірікке» айналдыру, сол
сияқты ИПЫЕ-дің негізгі әдістерін даралауды сипаттау мамандарға «насихат
әліппесі» ретінде белгілі, олар:
«жарлықтарды жапсыру мен ілу »(name calling);
«жарқыраған жалпылау» немесе «жалтыраған анықталмағандық»
(glittering generality);
«тасымалдау» немесе «трансфер» (transfer);
«авторитеттерге сілтеме жасау», «ҧсыным бойынша», «куәлік»
немесе «куәлік ету» (testimonial);
«ӛзіміздің жігіттер» немесе «қарапайым халықтың рӛлін ойнау»
(plain folks);
«карталарды ауыстыру» (cardstasking);
«жалпы вагон», «жалпы платформа» немесе «оркестрлі фургон »
(band wagon);
Осылар «жарнама-насихат» акцияларында кең қолданыс тапты және
қазіргі кезде АПЫЕ- дің технологиялары ретінде қолданылуда.
Жоғарыда кӛрсетілген әдістердің қолданылу технологиясына тоқталайық.