24
мысалы ретінде римдік жҥйені алуға болады. Бҧл жҥйеде жазылған
ХХХ санында Х цифры кез келген позицияда 10-ды (онды) білдіреді.
Позициялық емес санау жҥйесінде арифметикалық амалдарды
орындау едәуір кҥрделі болғандықтан, бҥкіл дҥние жҥзі біртіндеп
позициялық санау жҥйесіне ауысты.
Позициялық санау жҥйесінде цифрдің мәні оның орнына
(позициясына) тәуелді. Мысалы, 737,7 санындағы бірінші тҧрған 7
жҥздікті, екінші – 7 бірлікті, ҥшіншісі – бірліктің 7 ондық ҥлесін
білдіреді. Кез келген позициялық санау жҥйесі ӛзінің негізімен
сипатталады.
Позициялық санау жҥйесінің негізі
деп онда қолданылатын
цифрлар санын айтады.
Жҥйенің негізі ретінде екі, ҥш, тӛрт, т.с.с. – кез келген натурал
санды алуға болады. Демек, позициялық жҥйенің сансыз кӛп болуы
мҥмкін: екілік, ҥштік, тӛрттік, т.с.с.
Негізі q санау жҥйелерінің әрқайсысында сандардың жазылуы
a
n-1
q
n-1
+a
n-2
q
n-2
+…+a
1
q
1
+a
0
q
0
+a
-1
q
-1
+…+a
-m
q
-m
ӛрнегінің қысқартылған
жазылуын білдіреді, мҧнда a
1
– санау жҥйесінің цифрлары; n мен m –
сәйкес бҥтін және бӛлшек разрядтардың саны.
Достарыңызбен бөлісу: 
