Дөңгелек ауыздылар (Сусlоstоmаtа)
Жалпы сипаттама . Дөңгелек ауыздылар осы кезде
тіршілік ететін омыртқалылардың ішіндегі өте қарапайым
құрылысты жануарлар. Осыған
сәй
кес олардың жартылай
немесе толық паразиттік тіршілік жағдайына бейімделген
өзіндік белгілері бар. Сырт пішіні мен тіршілік
әр
екетіне
қарағанда, олар балықтарға ұқсас, ал кейбір ерекше белгілері,
оларды омыртқалылардың ерекше тармағына жатқызады.
Дөңгелек ауыздылардың аяқтары мен жақтары болмайды.
Мұның өзі олардың құрылысының қарапайым екенін
көрсетеді. Иіс капсуласы біреу, ол бір ғана танау тесігі
арқылы сыртқа ашылады. Желбезек аппараты эндодермадан
пайда болған жапырақшалары бар желбезек қапшықтарынан
тұрады. Сондықтан бұл класты қапшық желбезектілер деп
атайды. Паразиттік тіршілік етуіне байланысты, сорғыш
воронкаларының түп жағында ауыз тесігі болады. Дөңгелек
ауыздылар деп аталуы да осыған байланысты. Олардың
мүйізді тістері болады, терісі жалаңаш, бірақ оның бездері
соншалықты көп болады. Денесі балықтардың денесі сияқты
ұзын ж
ән
е үш бөлімнен: бас, көкірек ж
ән
е құйрық
бөлімдерінен тұрады, аяқтары болмайды. Құйрық қанаттары
сыртқы ж
ән
е ішкі құрылысына
сәй
кес симметриялы
орналасқан, оларды протоцеркальды деп атайды. Жиектері
өскіншектерімен шашақталған басының алдыңғы жағында
сорғыш воронкасы бар. Мүйізді тістері воронканың, ішіндегі
етті тілдің ұш жағына орналасқан. Эпидермисті, жалаңаш
терісінде безді клеткалары көп болады
жән
е олар тері үстіне
көп шырын шығарып тұрады. Миногаларда дара танау тесігі
екі көзінің, аралығына, басының үстіне таман, ал
миксиндерде басының алдыңғы жағына орналасады.