1.3 Электр монтаждық жұмыстары өндірісінің техникалық құжаттары
мен жалпы шарттары
Электр монтаждық жҧмыстардың ӛндірісі техникалық және директивті
қҧжаттармен қамтамасыздандырылады.
Негізгі техникалық қҧжаттың қызметін электр монтаждық жҧмыстармен
қатаң келісімділікпен орындалатын электр қондырғылардың жобасы атқарады.
Жобамен қабылданған техникалық шешімднрді ӛзгертуге, тек олардың
сипаттамалары принципиалды болған жағдайда, жобалау ҧйымының – жоба
авторының келісімі бойынша ғана рҧқсат етіледі. Принципиалды емес
сипаттаманы тапсырыс берушінің келісімі бойынша ӛзгертеді.
Электр монтаждық жҧмыстарды жҥргізу барысындағы керекті талаптардың
сӛзсіз орындалуын қажет ететін негізгі директивті қҧжаттар болып кҥшіне
енген, электр қондырғылардың орналастыру ережелері (ЭҚОЕ-ПУЭ) және
қҧрылыс нормалары мен ережелері болып табылады (ҚНжЕ-СНиП).
Монтаждау ҧйымдары директивті қҧжаттар негізінде монтаждық нҧсқаулар
мен технологиялық карталар жасайды, ал электр жабдықтар мен материалдарды
жеткізушілер электр монтаждық жҧмыстарды орындаушылар ҥшін ӛндіріс ӛз
жҧмыстарында пайдаланылатын зауыттық нҧсқауларды жасайды.
Іс жҥзінде бар монтаждық нҧсқаулар, жҧмыстың орындалу технологиясы,
нормалар мен ережелер кӛрсетілген, қолданылатын материалдардың,
икемделулердің, механизмдердің және т.б. келтірілген директивті қҧжат бола
тҧра, еңбектің максималды ӛнімділігін қамтамасыз ететін жоғарғы нәтижелі
жҧмыс амалдарын толықтай кӛрсете алмайды. Нҧсқаулар белгілі бір
технологиялық кешеннің орындалуына қойылатын талаптарды кӛрсетеді, бірақ
осы талаптардың орындалуына қажетті нақты амалдардың талдаулары
(анализдері) кӛрсетілмейді.
Сондықтан, еңбек ҥрдістерінің технологиялық карталары жасалынады. Бҧл
карталарда: жҧмыс ҥрдісінің технологиялық реті; алдыңғы қатарлы амалдар мен
еңбек әдістері; қолданылатын механизмдердің, икемделулердің және
қҧралдардың тізімі, қҧрылғылар мен бҧйымдарды монтаждық тораптарға бекіту
бойынша нҧсқаулар; нормативтік (шектеулік) материалдар – еңбек ҥрдісінің
графигі,
еңбек
шығынының
калькуляциясы,
жҧмыс
орындарын
ҧйымдастырудың сҧлбалары, бригаданың, звеноның сандық қҧрамы және
олардың квалификациясы және т.б. анықталады. Технологиялық карталардың
болуы монтаждау бригадаларына берілген уақытта қол жеткен деңгейде
жҧмыстарды орындауға және маусымдық бақылаудың дәрежесінің жоғары
болуының қамтамасыз етілуіне мҥмкіндік береді.
ЭҚОЕ (ПУЭ) электр қондырғыларды және электр жабдықтарды жӛндеу,
қолдану жағдайындағы жоспарлық және профилактикалық сынауларды
жҥргізуді; қызмет кӛрсетуші персоналды оқыту, олардың техниканы пайдалану
және қауіпсіздік техникасы туралы білімін тексеруді ескере отырып
жасалынады.
Электр қондырғыларды монтаждау кезінде қолданылатын машиналар,
трансформаторлар, ӛлшеуіш қҧралдар, ӛткізгіштер, кабельдер, оқшауламалық
майлар және басқа да материалдар мен электр жабдықтар, бекітілген ГОСТ-
тарға, немесе техникалық шарттардың талаптарына сәйкес болуы керек. Бҧл
жағдайда электр жабдықтары, олардың қҧрылысы, орындалу тҥрі, орналасу
әдісі және оқшауламасы электр қондырғының номиналды кернеуіне, қоршаған
ортаның жағдайына және ЭҚОЕ-нің бӛлімдері мен тарауларына сәйкес келуі
қажет.Монтаждалынатын электр қҧрылғылар мен материалдар ӛздерінің
нормативті кепілдік және есептік сипаттамалары бойынша берілген
тораптардың немесе қондырғының жҧмыс шарттарына сәйкес келуі қажет.
Оларды таңдау барысында қолдану және монтаждау тәжірибелік, қауіпсіздік
және ӛрт қауіпсіздігі техникаларының талаптарын ескереді. Электр жабдықтары
мен электр тораптарының монтаждалуын ЭҚОЕ (ПУЭ) және ҚНжЕ (СНиП)
талаптарына қатаң сәйкестікте орындайды.
Қҧрылыс материалдары және қҧрылымдар (конструкциялар) ӛртке қарсы
талаптарға сәйкес жану дәрежесі бойынша ҥш топқа бӛлінеді:
а) ӛрт немесе жоғары температура әсерінен ӛртенбейтін қиын жанатын
материалдар жанбайды, тҧтанып тҧрып баяу жанып кетпейді және кҥл болып
қалмайды;
б) оттың және жоғары температураның әсерінен жанатын, қиын жанатын
материалдар тҧтанып баяу жанып кетеді немесе кҥл болып кетеді және от кӛзі
бар кезінде жануы немесе тҧтануы жалғаса береді;
в) от немесе жоғары температура әсерінен жанатын материалдар тҧтанады
немесе жанып кетеді және отты ӛшіргеннен кейін де жана береді.
Электр қондырғылардың қҧрылыстық бӛлігін (мекемелер, қҧрылымдар және
т.б.) ЭҚОЖ-ның қосымша талаптарының міндетті тҥрде орындалуы кезінде,
кҥшіне енген қҧрылыс нормалары немесе ережелеріне сәйкес орындайды.
Коррозиядан қорғау ҥшін электр жабдықтарды немесе электр қондырғылардың
басқа да элементтерін қоршаған ортаның әсеріне шыдамды қорғаушы бояумен
бояйды; бҧл жағдайда бояу тҥсі қондырғының қажетті электрлік тҥсіне сәйекс
келуі керек.
Электр қондырғының оқшауланбаған тоқ ӛткізгіш бӛліктеріне жақындау
адам ӛміріне қауіпті, сондықтан электр қондырғыларында оқшауланбаған
бӛліктердің қарапайым және кӛрнекті сҧлбалары, сәкес жазбалары, маркіленуі,
тҥстері және қондырғылардың элементтерінің орналасулары қарастырылады.
Электр қондырғыда бір аттас тоқ ӛткізгіш шиналардың бояуларын кҥшіне енген
ЭҚОЕ талаптарына сәйкес таңдайды.
Электр техникалық қондырғылар ҥшін, қондырғы элементтері ҥшін,
қоршаған ортаның сипаты маңызды рӛль атқарады – температура, ылғалдылық,
шаңның, химиялық активті заттардың болуы және т.с.с. Сондықтан, қоршаған
ортаға байланысты мекемелерді қҧрғақ, қалыпты орталы, ылғалды, дымқыл,
ыстық, шаңды, химиялық активті ортамен, жарылысқа және ӛртке қауіпті деп
бӛледі. Жарылысқа қауіпті газдар, булар, сҧйық және жанғыш заттар
қолданылатын сырқы қондырғыларды сәйкесінше жарылысқа қауіпті немесе
ӛртке қауіпті қондырғыларға жатқызады.
Қҧрылыс обьектілеріндегі электр монтаждық жҧмыстардың ӛндірісіне кірісу,
тек техникалық қҧжаттардың (жобалар мен сметалар), жҧмыс ӛндірісінің
жобасы, обьектілер, крандық (кӛтеру) қҧрылғылары, басқа монтаждау
механизациясын қамтамасыз ететін жҥк кӛтергіш қҧрылғылар, сондай-ақ жҧмыс
ӛндірісінің келісімділік графигімен қарастырылған электр жабдықтардың,
кабельдік ӛнімдердің және материалдардың бар болған жағдайында ғана рҧқсат
етіледі.
Орындаушылардың ерекше дайындығын талап ететін арнайы жҧмыстарды
тек (сынаптық тҥзеткіштердің, аккумуляторлық батареялардың монтажы,
дәнекерлеу жҧмыстары, пиротехникалық қҧралдармен байланысты жҧмыстар,
такелажды жҧмыстар және т.б.) жҧмысты орындау технологиясы және
қауіпсіздік технологиясының ережелері бойынша сәйкес дайындықтан ӛткен
тҧлғалар ғана орындауы тиіс. Мҧндай жҧмыстарды орындауға рҧқсат алу ҥшін
арнайы қҧжаттар беріледі.
Сәтті монтаждау тек монтаждалған қондырғының жоғарғы сенімділігімен
жақсы электрлік тҥрін қамтамасыз етумен ғана сипатталмайды. Эжҧмыстар
қысқа мерзімде еңбектің және материалдық ресурстардың минималды
шығындармен орындалуы маңызды. Электр монтаждық ӛндірістің бҧл бӛлігін
қамтамасыз ету ЖӚЖ-ға, сондай-ақ ЖҦАЖ-ға (АСОР) жҥктелген.
Барлық жобалау-техникалық қҧжаттарды тапсырыс беруші талдайды. Ол бҧл
қҧжаттарды монтаждау ҧйымдарына беру алдында оларға “Жҧмыстардың
ӛндірісіне рҧқсат етіледі” деген қол немесе таңба қоюға міндетті. Монтаждық
басқаруда техникалық қҧжаттар және сметалар желілік инженер-техникалық
жҧмыскерлермен және дайындау тобымен бірлескен ӛндірістік бӛлімнің
персоналымен мҧқият қарастырылады (монтаждау бӛлімдерінің басшыларымен,
жҧмыс ӛндірушілермен, щеберлермен).
Жобаның барлық кемшіліктері туралы ескертулер жобаға келісімделген
тҥзетулер мен толықтырулар енгізу ҥшін жобалау ҧйымдарына жібереді. Егер
қҧрылыс алаңында авторлық бақылау тҥрінде жобалау ҧйымының ӛкілі болса,
онда пайда болған сҧрақтардың барлығы сол арқылы шешіледі. Осыдан кейін
жоба мен сметаларды ЖӚЖ-ды қҧру ҥшін ӛндірістік басқару бӛліміндегі,
монтажды дайындау бӛліміне немесе жобалаушы сметчиктер тобына береді.
Жекеленген жағдайларда жобаны монтаждық ҧйым аяқтайды. Ол, кейбір
жабдықтар мен материалдарды ауыстыру, электр техникалық жобаның жеке
тораптарының қҧрылыс және технологиялық қҧрылымдарға сәйкес келмеуімен
байланысты,
азғантай
ӛзгерістерді
енгізу,
монтаждық
ҧйымдардың
зауыттарының типтік электр қҧрылыстарын және монтаждық бҧйымдарын
енгізу, ірілендірілген монтаждық тораптар мен блоктар сондай-ақ, орналасуы
бойынша жеке қҧрылыстар мен бірлесулер ҥшін қосымша сызбалар мен
эскиздер жасау жҧмысын орындайды.
Достарыңызбен бөлісу: |