«ҚАЗАҚ ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Т2)» «ОРЫС ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Я2)», «КӨРКЕМ

«ҚАЗАҚ ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Т2)» «ОРЫС ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Я2)», «КӨРКЕМ 
ЕҢБЕК» КІРІКТІРІЛГЕН ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ 
47 
Қазақ тілін коммуникативтік технология негізінде оқытуда басты 
ерекшелік – сөйлеу жағдаяттары мен сөйлеу іс-әрекеттерінен құралатын жеке 
тұлғаның сөйлеу барысындағы мінез-құлығы. 
Тілді оқытудың мақсаты – ол «коммуникативтік құзыреттілікті» 
қалыптастыру. Бұл терминді алғаш рет Хаймс (Hymes) енгізген болатын. 
Хаймстің коммуникативтік құзыреттілік теориясы сөйлеушінің нақты бір 
сөйлеу қауымдастығында өзін түсінгендігін білуі болып табылады. 
Білім беруде коммуникативтік құзыреттілік – оқыту процесінің негізгі 
мақсаты болуы тиіс. Осыған байланысты біз сипаттамаларды көрсетеміз. 
Үйренушінің тілді жетік білуі, орташа білуі, нашар білуі көптеген 
факторлармен байланысты. Коммуникативтік құзырет үйренген тіл құралдарын 
тілдік қарым-қатынаста таңдап пайдалана білуге қабілет, тақырыпқа сәйкес 
коммуникативтік жағдаятты бағалауы, жағдаятқа тез арада кері 
байланыс/реакция жасап, екінші тілде жауап беруі. Коммуникативтік 
құзыреттілік – қарым-қатынастағы мәдени мәнмәтін, вербалды емес, мінез-
құлықтық міндеттерді дұрыс түсінуі және бағалауы.
Коммуникативтік құзырет дегеніміз – оқушының қазақ тілін қолдана 
отырып, тұрмыстық, оқу, кәсіби, мәдени өмірінде өзіне өзекті болып 
табылатын қазақша тілдік міндеттерді шеше алуы; қазақ тілінің нормасына сай 
қазақ тілінде сөйлеу және жазу, тыңдау-түсіну, оқу-түсіну міндеттерін шеше 
алуы. Коммуникативтік құзырет адамның жеке тұлғалық қасиетіне бірден 
айналмайды, ол қазақ тілінде қарым-қатынас жасау барысында ғана танылады. 
Еуропалық тіл үйрету жүйесінде тілдерді үйрену мен үйретуге 
коммуникативтік-бағдарлық тұрғыдан келудің мақсаты: 
•
түрлі тілдердің ұлттық болмысын, тілдік және мәдени жәдігері болып 
қалған тілдік қорды сақтап қалу; 
•
адамдардың ел арасындағы мәдени, ғылыми және техникалық 
жетістіктерді өзара оңтайлылықпен алмаса отырып игеруіне мүмкіндіктер 
жасау болып белгіленген. 
Коммуникативтік-бағдарлық тұрғыдан келудің негізгі бір түйіні – 
еуропалықтардың басқа тілді үйренуде нақты өмірлік жағдаяттарды бастан 
кешу мүмкіндіктерін тіл үйрету сабақтарында қолдану қажеттілігін таныту.
Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту тәсілі. Негізгі орта 
білім беру деңгейіне арналған бағдарлама мақсаттарының бірі – түрлі 
әлеуметтік топтармен тиімді тіл табысуға қабілетті азаматтарды тәрбиелеу. Осы 
мақсатқа жетуге қажетті дағдыларды дамыту үшін ынталандырушы және 
қолдаушы ортаны құру керек. Коммуникацияның түрлі формаларын қолдану 
құнды болып саналатын мұндай ортада оқушылар өз пікірін еркін білдіре 
алады.
Оқытудың белсенді әдістері
– 
оқу материалын игеру үдерісінде 
оқушыларды белсенді ойлау және практикалық әрекетке итермелейтін әдістер. 
Белсенді оқыту мұғалімнің дайын білімдерді баяндауына, оларды есте сақтауы 
мен қайта жаңғыртуына емес, оқушылардың белсенді ойлау және практикалық 

жүктеу/скачать 4,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: