Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет191/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

Қышқылдық-сілтілік 
ҥйлесімділіктің 
физиологиялық 
жҥйелермен реттелуі. 
Қышқылдық-сілтілік ҥйлесімділіктің қалыпты деңгейде 
ҧсталып тҧруы физиологиялық жҥйелердің қатысуымен де 
болады. 
Олар организмнен қышқылдар 
мен сілтілерді 
шығарады жӛне буферлік жҥйе бӛлшектерінің арақатынасын 
қалпына келтіреді. Бҧл негізінен тыныс алу жолдарымен 
және бҥйректің қызметімен атқарылады. Сонымен бірге 
бауыр, асқазан, ішектер және тері қышқылдық-сілтілік 
ҥйлесімді реттеуге біршама мӛлшерде қатысады. 
Ӛкпенің қышқылдық-сілтілік ҥйлесімділікті реттеуге 
қатысуы. 
Ӛкпе 
вентиляциясы 
ӛзгергенде 
қанда 
кӛмірқышқылы 
газының деңгейінен рН мӛлшері ӛзгеріп тҧрады. Организмде 
қышқыл ӛнімдер кӛбейіп кеткенде тыныстық орталық қозудан 
тыныс алу жиілеп, СО
2
организмнен сыртқа шығарылады, рН 
мӛлшері 
қалыпты 
деңгейде 
ҧсталынады. 
Керісінше, 
организмде сілтілік ӛнімдер жиналғанда, тыныстық орталық 
тежеледі де, дем алу сиреп, қанда СО
2
жиналады, рН 
қалыпты деңгейде сақталады. 
 Бҥйректің қышқылдық-сілтілік ҥйлесімділікті реттеуге 
қатысуы. 
Қышқылдық-сілтілік ҥйлесімділікті реттеуге бҥйрек ҥш 


223
тҥрлі жолмен қатысады: 
♣. Ацидогенез. 
Карбоангидраза ферментінің қатысуымен 
СО
2
мен судан бҥйрек тҥтікшелерінде кӛмір қышқылы 
қҧрылады. Артынан Н
2
СО
3
сутегі ионына және НСО


анионына 
ыдырайды да, Н
+
ионы бҥйрек тҥтікшелерінің саңылауына 
белсенді тҥрде шығарылады. Оның шығу қарқыны жасушалар 
мен қандағы СО

газының деңгейіне байланысты. Несепте рН 
қатты тӛмендеп кетпеуі ҥшін (оның 4,5-тен астам тӛмендеуі 
бҥйрек тҥтікшелерінің эпителий жасушаларының тіршілігін 
жоғалтады) онда бос Н
+
-иондары байланыстырылады. Егер 
байланыстыру Nа
2
НРО
4
-дың кӛмегімен болса, онда оның 
NаН
2
РО
4
тҧзына айналуы несептің біршама қышқылдануына 
әкеледі. Бҧл кезде босаған натрий ионы кері сіңіріліп, 
қанда гидрокарбонат натрий қҧрылуға пайдаланылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет