Дәріге тҧрақтылық. Дәріге организмнің тҧрақтылығы – деп оның емдік
қасиеті, организмге қауіпті, зиянды әсерлерге әкелетін,
ҥлкен
дозалардан
болғанда
ғана
айтады.Ол
дәріге
тҧрақтылық
емес,
организмнің
дәріге
даралық
сезімталдығының тӛмендеуінен дамиды. Сол себептен дәріге
тҧрақтылық
негізінен
ауру
туындатқан
микробтарға
(бактерияларға) қатысты айтылады.
Микробтардың дәріге тҧрақтылығы - антибиотиктердің
немесе басқа микроб жойғыш дәрілердің кӛп мӛлшерлеріне
қарамай бактериялардың тіршілігін тоқтатпай, сақтап қалу
қабілеті.
Ол,
қарапайым
жәндіктер
мен
майда
саңырауқҧлақтарға қарағанда, бактерияларда жиі байқалады.
Ал вирустардың антибиотиктер мен басқа химиотерапиялық
заттарға сезімталдығы болмайды.
Микробтардың ӛздерінің тектік қҧралдарының қҧрылымы
мен қызметтерін ӛзгертіп, антибиотиктерге, химиялық
заттарға және фагоцитозға тӛзімді бола алатыны бҥгінгі
кҥні кеңінен дәлелденді. Дәрілерге олардың тҧрақтылығы
гендік қҧралдарының ӛз беттерінше немесе белгілі бір
тҥрткілерден кейін ӛзгерістерге (мутацияға) ҧшырауынан,
немесе бактерияларға қарсы дәрілерді ыдыратып жіберетін
ферменттер тҥзіп шығару қабілетіне байланысты дамиды.
Қоршаған
ортаның
ӛзгерістері,
оған
бейімделуге
бағытталған, микробтардың да зат алмасуларын ӛзгертеді.
Пайда болған ӛзгерістер, оларды ӛзгерткен ықпал жоғалған
соң да, бірнеше микробтардың буындарында сақталып қалады.
Содан кӛптеген антибактериялық дәрілерге микробтардың
тӛзімділігі байқалады. Осындай жағдай бҥгінгі кҥні
туберкулездің микобактерияларында ӛте жиі кездеседі. Ол
мына себептерден дамуы мҥмкін:
●
науқастардың
тҧрақты
тҥрде
дәрі-дәрмектермен
қамтамасыз етілмеуінен;
● науқас адамдардың дәрілерді ҧдайы қабылдамауынан;
●
медицина
қызметкерлерінің
дәріні
дҧрыс
тағайындамауынан немесе оны қабылдауды бақыламауынан;
●
туберкулез
микобактерияларының
дәріге
тӛзімді
тҥрлерін бӛліп шығаратын науқастармен сау адамдардың
тығыз қарым-қатынастарда болуынан. Осылардың нәтижесінде
кӛп дәрілерге тӛзімді туберкулез дамиды.
