Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Лазер сәулелерінің әсері
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
| 44
Лазер сәулелерінің әсері. Ӛте қарқынды жарық қуатын бір тҥсті жіңішке шоқтарға айналдыратын қҧралдар – лазерлер кӛптеген ауруларды (пародонтит, кӛз аурулары, ішек-қарын аурулары т. с. с.) емдеу ҥшін кеңінен қолданылады. Аз қарқынды лазер сәулелері организмде нуклеин қышқылдары мен нәруыз тҥзілуін арттырып, жараның бітуін, қабынудың тез жазылуын кҥшейтеді. Олардың әсерінен шеткері жҥйкелердің регенерациясы жақсарады. Аз қарқынды лазер сәулелері иммундық жҥйенің белсенділігін кҥшейтіп оның жҧқпаларға тӛзімділігін арттырады, антиоксиданттық әсер етеді, жасуша мембраналарының қолайсыз әсерлерге тҧрақтылығын жоғарылатады. Бҧл сәулелердің әсерінен ағзалар мен тіндерде майда қанайналым (микроциркуляция) оңалады, олардың оттегімен, қоректік заттармен қамтамасыз етілуі жақсарады. Осыдан олардың нәрленуі тҥзеледі. Тым қарқынды лазер сәулелері организмге бҥліндіргіш әсер етеді. Олар хирургияда тіндерді, ӛндірістерде металдарды кесу ҥшін қолданылады. Лазер сәулелеріне пигменттелген тіндердің сезімталдығы ӛте жоғары болады. Олардың бҥліндіргіш әсер ету жолдары әлі толық зерттелмеген. Жасушаларға тікелей бҥліндіргіш әсері белсенді бос радикалдардың ӛндірілуімен байла-нысты. Осыдан жасуша мембраналарында май қышқылдарының асқын тотығуы, олардың бҥліністеріне әкелуі мҥмкін. Лазер сәулелері тіндерге температураны кӛтеру арқылы және кавитациялық әсер етеді. Лазер сәулелерінің қҧрамындағы инфрақызыл сәулелердің қуатынан тіндерде температура кӛтеріліп, тіндік нәруыздардың белсенділігі жоғалады. Лазер сәулелерінің әсерінен жасушаларда температура ӛте тез қатты кӛтерілуінен олардың сҧйық бӛлшектері буға айналып кетеді. Осыдан жасушалардың ішінде майда қуыстар кенеттен пайда болады. Бҧл қуыстардың ішінде қысымның ондаған, жҥздеген атмосфераларға дейін кӛтерілуінен, содан толқын соққыларының тарауынан тіндердің жарылуы болады. Осьгаы лазер сӛулелерінің кавитациялық (жарылыстық) әсері деп атайды. Бҧл сәулелердің осы қасиеті тіндерді кесу ҥшін лазерлік қандауырларды қолдану негізінде жатады. Қарқынды лазер сәулелерінің бҥліндіргіш әсері организмге қажетті ферменттердің белсенділігін жоғалту арқылы да болады. |