638 ультрасҥзіндінің немесе алғашқы несептің қысымына (БҚ)
байланысты.
СК=ҚҚ-(КОҚ+БҚ); Нефрон шумақтарының қылтамырларындағы қан қысымы с. б.
б. 45-52 мм, қан плазмасындағы онкотикалық қысым с. б. б.
16-26 мм., Боумен қапшығының ішіндегі қысым с. б. б. 8-15
мм. Сонда пәрменді сҥзілулік қысым мӛлшермен с. б. б. 10
мм шамасында болады.
Нефрон
шумақтары
арқылы
несеп
сҥзілу
қарқынын,
шумақтар арқылы сҥзілетін және бҥйрек ӛзекшелерінде кері
сіңірілмейтін, әрі ӛзекшелерден несепке шығарылмайтын
заттардың клиренсімен (тазарту коэффициентімен) анықтайды.
Клиренс (ағылш. clearance - тазарту) деп, белгілі заттан бір минӛт ішінде тазартылған қан плазмасының мӛлшерін айтады. Оны анықтау ҥшін белгілі заттың зәрдегі мӛлшерін,
қандағы деңгейін және бір минӛтте шығарылған несептің
кӛлемін табу қажет. Клиренс (С) мына ӛрнек бойынша
табылады:
С = U●Y/Р ; мҧнда:
U - заттың зәрдегі мӛлшері;
Р - заттың қандағы деңгейі;
Ҥ – минӛттік диурез.
Клиренсті анықтау ҥшін бҥйрек ӛзекшелерінде кері
сіңірілмейтін және олардың эпителий жасушаларымен несепке
шығарылмайтын, тек бҥйрек шумақтары арқылы сҥзілетін зат
инулин, маннитол пайдаланылады. Бірақ, бҧл кезде бірнеше
дҥркін адамнан қан алу және инулиннің қандағы деңгейін бір
мӛлшерде ҧстап тҧру қажет болады. Сондықтан кӛрсетілген
мақсатта инулин сирек қолданылады.
Клиренсті анықтау ҥшін эндогендік креатининді анықтау
жиі қолданылады. Осы жолмен бҥйрек шумақтары арқылы несеп
сҥзілу қарқынын анықтағанда, ол минӛтіне 80 - 120 мл
болады.
Несеп сҥзілуінің бҧзылыстары тікелей бҥйрек қызметінің
немесе бҥйректен тыс жағдайлардан байланысты болуы мҥмкін.
Нефрон шумақтары арқылы несептің сҥзілуі кӛбеюі немесе
азаюы мҥмкін.
