Дене бітімі ерекшеліктерінің дерт дамуындағы

114
негізінде қалыптасады. Организмнің дене бітімі, жан 
дҥниесі және ағзалары мен жҥйелерінің қызметтері әр 
адамда әртҥрлі екендігі мәлім. Ол даралық реактивтілікті, 
физиологиялық 
және 
дерт 
туындататын 
ықпалдарға 
организмнің тӛзімділігін, бейімделу ерекшеліктерін немесе 
дерт дамуына бейімділігін анықтайды. Кез келген аурудың 
пайда болуы, ӛтуі, оның салдарлары ауру туындататын 
әсерлердің тҥрі мен кҥшіне ғана емес организмнің тҧлғалық 
ерекшеліктеріне де (дене бітіміне де) байланысты. Жеке 
тҧлға ерекшеліктерін ажырату ҥшін кӛптеген жіктеулер 
ҧсынылды. Бҧларға дене бітімі қҧрылымының ерекшеліктері, 
зат алмасудың, симпатикалық және парасимпатикалық жҥйке 
жҥйелерінің, 
еті 
тірлігінің, 
жоғарғы 
жҥйке 
іс-
әрекеттерінің т. б. 
ерекшеліктері жатады. Алғашқы 
жіктеуді организм сҧйықтарының (қан, шырыш, қара және 
сары ӛт) арақатынасына қарай Гиппократ ҧсынды. Ол адамның 
тәртібіне және еті тірлігіне қарай 
сангвинник, холерик, 
флегматик, меланхолик - 
деп ажыратты. 
Холерик — қызба, жеңілтек, кҥйгелек, ашушаң, тез 
қимылдайтын адам. Бҧл адамның сезімінде, мінез — 
қҧлқында, сӛйлеген сӛзінде, ымдарында, дене қимылдарында 
шапшаңдық басым, нені істеседе тез істейді, жҧмысқа 
қабілеті жоғары, бірақ ҧзаққа бармайды. Қайтымы да тез. 
Сангвиник — адам жатырқамайтын, ҧстамды, еті тірі, 
ширақ, әрнәрсеге епті, икемді адам. 
Флегматик — сабырлы, салмақты, асықпайтын, байсалды 
адам. 
Меланхолик 
— 
тҧйық, 
уайымшыл, 
кӛнгіш 
адам. 
Гиппократтың бҧл жіктеуі ӛзінің мәнін әлі жоғалтқан жоқ. 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: