Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет100/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

Астениялық түріне
өте нәзік, жіңішке дәнекер тіндері; 
Фиброздық түріне
- тығыз және талшықты дәнекер 
тіндері;
Липоматоздық түріне
май тіндерінің қатты дамуы, 
семіздікке бейімділік;
Пастоздық түріне
— болбыр дәнекер тіні және ісінуге 
бейімділік тән деп есептеді. 
Дене бітімі туралы ілімді дамытуға И. П. Павлов зор 
үлес қосты. Ол организмді тұтас күйінде біріктіріп 
тұратын жүйке жүйесінің жұмысын дене бітімдерін жіктеудің 
негізіне алды. И. П. Павловтың жіктеуі бойынша жүйке 
жүйесінде болатын негізгі үрдістердің (қозу, тежелу) 
күшіне, ұстамдылы-ғына, бір-біріне ауысу жылдамдығына 
қарай бөлінді. 
Жоғарғы жүйке іс-әрекеттері орталық жүйке жүйесінде 
қозу мен тежелу үрдістерінің күшіне қарай күшті және 
әлсіз деп бөлінді. Күшті жоғарғы жүйке іс-әрекеттері 
көрсетілген үрдістердің ұстамдылығына қарай: ұстамды және 
ұстамсыз деп екіге ажыратты. Жоғарғы жүйке әрекеттерінің 
күшті, ұстамды түрі қозу мен тежелудің бір-біріне ауысу 
жылдамдығына 
қарай 
жігерлі 
және 
салмақты 
болып 
ажыратылды.
● күшті, ұстамды жігерлі — орталық жүйке-жүйесінде, ми 
қыртысында және қыртыс асты құрылымдарда негізгі қозу мен 
тежелу үрдістерінің екеуі де күшті болады. Бұл адамдардың 
еті тірі, жүйкесі мықты, өткір, жүйке жүйесіндегі қозу 
мен тежелу үрдістерінің ауысу жылдамдығы өте тез болады. 
Қиындықтарға төзімді, өмір қиыншылықтарын икемділікпен 
шеше білетін адамдар жатады. Бұл түр Гиппократтың 


118
жіктеуінше сангвинник түріне сәйкес келеді. 
● күшті, ұстамды, салмақты, ауыр мінезді адам, жүйке 
жүйесінде қозу мен тежелу үрдістері күпггі болады. Бұл 
адамдар жұмыста тындырымды, өзін-өзі ұстай біледі 
(байсалды), бірақ тым салмақты, өзінің үйреншікті 
әдеттерін аз өзгертетін немесе өзгертпейтін адамдар. 
Гиппократтың жіктеуінше флегматиктерге сәйкес келеді. 
● күшті, ұстамсыз, күйгелек, жүйке жүйесі күшті 
адамдар. Олардың миында қозу процесі айқын басым, қимылы 
тез болады. Тез арада қопарып көп жұмыс істей алады. Бұл 
адамдар көп жағдайда шамасын білмей артық кетіп қалады. 
Ашушаң, жеңіл мінезді, күйгелек, сабырсыз адамдар. 
Гиппократтың жіктеуі бойынша холериктерге келеді. 
● әлсіз, тұйық, сенгіш адамдар. Олардың жүйке 
жүйесіндегі үрдістер тым әлсіз, нәзік. Қиындықтарга 
төзімсіз, жұрттың айтқанына көнгіш, тез сенгіш, уайымшыл 
адамдар. Гиппократ бойынша меланхоликтер. 
Дерттік үрдістердің пайда болуы мен дамуына жоғарғы 
жүйке жүйесінің ерекшеліктері ықпал жасайтынына көптеген 
дәлелдер келтіруге болады. Мысалы, жоғарғы жүйке жүйесі 
күшті, ұстамды иттерде эксперименттік неврозды алу өте 
қиын, ал оны ұстамсыз немесе әлсіз жануарларда жеңіл 
алуға болады. Тәжірибелерде алынған деректер бойынша өспе 
ауруы дамуында жүйке жүйесінің ерекшеліктерінің ықпалы 
бар екендігі анықталған. 
Сонымен бірге И. П. Павлов адамдарды мынадай түрлерге 
бөлген: 
● 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет