Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
Аксондардың қызметтерінің бұзылыстары
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Патофизиология учебник (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Аксондармен жүйкелік серпіндер өткізілуінің бұзылыстары.
| Аксондардың қызметтерінің бұзылыстары.
Аксон қызметтерінің бұзылыстары оның бойымен жүйкелік серпіндер өткізілуінің бұзылуымен және заттардың аксондық тасымалдануының бұзылуымен көрінеді. Аксондармен жүйкелік серпіндер өткізілуінің бұзылыстары. Нейромедиаторлардың әсерлерінен нейрон денесінде немесе дендритінде пайда болған қоздырғыш потенциал аксонның бастапқы кесіндісінде натрий иондарының нейрон ішіне енуін арттырады Осыдан мембрананың деполяризациясы болып, әсер ету потенциалы қалыптасады. Ол жүйке аяқшаларына жетіп, олардан нейромедиаторларды босатады. Бұл нейромедиаторлар басқа жасушаны қоздырады немесе тежейді. Жүйке талшығы арқылы серпіннің өткізілуі тізбек бойынша оның бастапқы бөлігінен біртіндеп келесі бөлігіне мембрана деполяризациясының тарауы арқылы болады. Натрийдің жасуша ішіне кіруі жеткіліксіз болғанда әсер ету потенциалының пайда болуы бұзылады және серпінді өткізу тоқталады. Бұндай әсер Na + -K + -АТФаза ферментінің жергілікті анестетиктермен (новокаин, лидокаин, т.б.), 692 басқа химиялық заттармен (инсектицидтер, вератридин, аконитин) тежелгенінде болады. Сонымен бірге энергияның тапшылығы бұл ферменттің әлсіреуіне, жасуша мембранасының әсер ету потенциалын туындату қабілетін жоғалтуына және серпіндердің өткізілуі бұзылуына әкеледі. Осындай әсерге динитрофенолмен т.б. улармен улану, жүйке бөлшегінің ишемиясы, мұздауы т.с.с. жағдайлар әкеледі. Жүрек гликозидтері (уабаин, строфантин) үлкен мөлшерде Na + ,-K + -насосын тежейді және жүйкелік серпіндердің өткізілуін бөгейді. Солармен қатар, аксондардың бойымен жүйкелік серпіндер өткізілуінің бұзылыстары жүйке талшықтарының қабынуы кезінде, тыртықтанып өзгергенінде, сыртынан қысылып қалғанында, миелин қабығын жоғалтқанда (демиелизациясында) (аллергиялық үрдістер, тараған склероз), күйіктік ауру кездерінде байқалады. Жүйкелік серпіндердің өткізілуі аксон бүліністерінде мүлде тоқталады (-сурет). Миелинін жоғалтқан жүйке бөлшектері өз беттерінше немесе механикалық әсерлерден қосымша эктопиялық қозу ошағына айналады. Қозу жүйке талшықтарымен екі жаққа қарай тарайды. ОЖЖ-де бұл қозу нейрондардың белсенділігі көтерілуін туындатады. жүктеу/скачать 6,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|