Пән: География Мақсаты: а білімдік. Жаратылыстану пәнінің «Жер –Күн жүйесінің ғаламшары»

а) білімдік. Жаратылыстану пәнінің « Жер –Күн жүйесінің ғаламшары » бөлімі бойынша алған білімдерін жүйелеу, толықтыру, тереңдету, сынып жүлдегерін анықтау.

б) тәрбиелік. Ұйымдасып бірге топпен жұмыс жасауға, сыйласа білуге, бірін-бірі тыңдап, өзіндік пікірін айтуға, сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеу.

с) дамытушылық.Карта, атлас, оқулық, қосымша материалдардан алған білімдерін шығармашылықпен қолдана білу іскерліктерін, қисынды ойлау қабілеттерін дамыту.

Ойынға 7 жеті үміткер қатысады.

Пән мұғалімі ойынның мақсатымен, барысымен таныстырады.

Өздеріңізге белгілі, қазақта жеті саны киелі десек,әлемде Мысыр пирамидасы, Галикарнас кесенесі ,Родос алыбы, Зевс мүйісі,Семирамида аспалы бағы,Александрия шамшырағы,Эфрестегі Диана ғибадатханасы сияқты дүниенің жеті кереметі болса, бүгінгі танымдық ойынымызға жеті үміткерден шығып қатысқалы отыр.

Сайысымызды бастамас бұрын әділ-қазылар алқасын сайлап алайық.

Ойынымыздың бағдарламасымен таныс болыңыздар:

1-ші:Таныстыру әрбір үміткер өзінің аты-жөнін, өмірдегі ұстанымын таныстырады.

2- ші: «Бәйге » сұрақтарға жауап беру,

3-ші: «Тіл өнері» жұмбақтардың жауабын үш тілде айту,

4-ші: «Қызықты өткел».Сұрақтарға карточкамен жауап

5-ші: «Кім жылдам» тест сұрақтары беріледі,

6-ші: «Тоғыз шаршы » ойыны,

7-ші: «Егер мен......... болсам »,

8-ші: «Шешендік өнер».

Үміткерлерді бағалау үшін сөз кезегі әділ-қазылар алкасына беріледі.

Алдағы біз баратын бағыт анық.

Сәйгүлік екенінді бізге таныт .

Бәйгеде аттың басын тартпас болар.

Ал, енді тізгіндерді ағыталық, дей келіп,бәйгемізді басталық!

Яғни, бұл сайыста әр оқушыға 3 сұрақ қойылады.

1.Оқушы

А. Ең ежелгі құрылық ( Пангея )

С. Қанша ғаламшар бар (9)

2.Оқушы

А.Экватордың ұзындығы (40 мың км)

С. Философ, энциклопедист – оқымысты ғалым----Әл-Фараби

3.Оқушы

А. Солтүстік бағытты көрсететін жұлдыз------Темірқазық

С. Жер бетінің жалпы ауданы-------------------510 млн. кв км

4.Оқушы

А. Күнге ең жақын орналасқан ғаламшар------Меркурий

С Солтүстік полюске тұңғыш ту тіккен поляр зерттеушісі-----Р.Пири

5.Оқушы

А. Ежелгі мұхиттың аталуы-------Панталасса

С Гранит, базальт қандай жыныстарға жатады (Магмалық)

6.Оқушы

А.Топырақтану ғылымының негізін салушы ғалым-----В.В.Докучаев

С. Ауа қабығы----------Амосфера

7.Оқушы

А. Ең терең шұңғыма--------Мариан

С Белгілі бір аймақтағы ұзақ жылдар бойы қайталанатын атмосфераның төменгі қабатының тұрақты жағдайы------Климат

Бәйге кезеңі бойынша бағалауды әділ қазылар алқасына ұсынылады.

III. «Тіл өнері» сайысында жұмбақтардың жауабын үш тілде айту,яғни қазақша,орысша,ағылшынша.

1.Ұстасаң, қолға ілінбес

Қарасаң, көзге түспес. (Ауа,воздух,air)

2.Аузымен сурет салады,

Демімен ағаш жарады. (Аяз,мороз,frost)

3.Ақ шапанын үстінен алты ай бойы шешпейді,

Қара шапаны үстінен алты ай бойы түспейді.

(Қыс пен жаз,зима и лето, winter and summer)

4.Ол келсе орман шулайды

Толқын теңіз тулайды

Қуса өзен қуады

Ешкім оны құмайды. (Жел,ветер,wind)

5.Таңертең бар, кешке жоқ

Кеш түгілі түсте жоқ.

Мен моншақпын әдемі

Ірі емес ұсақпын

Мойнына ешкім таға алмас,

Мендей мөлдір таба алмас (Шық,роса,race)

6.Қанатсыз құс маңып барады,

Көзінен жасы тамып барады (Бұлт,туча, a cloud )

7.Көк жүзінде көк жолақ

Қойды екен оны кім бояп. (Кемпірқосақ,радуга, rainbow)

Сөз кезегі әділ қазылар алқасына беріледі.( Ұпайы төмен 2оқушыны рахмет айта отырып, шығарып салу)

IV.Ойынымыздың келесі кезеңі «Қызықты өткел». Мен сіздерге жалпы сұрақтар қоямын қолдарыңыздағы 1,2,3 карточкаларды көтересіздер.Сұрақтың үш жауабы болады 1,2,3,.

1.Дүние жүзіндегі ең ірі арал? 

2.Ең ұзаққа созылған эра?

 1. Протеразой 2. Архей 3. Кайназой

3.Жер қыртысы құрылымдық ерекшеліктеріне қарай қалай бөлінеді?

4.Жер қыртысының қозғалмалы бөлігін қалай атайды? 

1.Плита 2.Геосинклиналь 3.Платформа

5.Мұхит суының көлденең бағыттағы қозғалысы?

1.Жел 2.Мұхит ағысы 3.Материк серпіні

6. Солтүстік Америка жағалауындағы жылы ағыс?  

1.Куросио 2.Канар 3.Гольфстрим

7.Мұхит суының басты қасиеттері?  

3.Молдығы мен тереңдігі

8.Мұхиттағы тіршілік дүниесі нешеге бөлінеді?

1.Бір 2.Екі 3.Үш

9.Әр 1000 метр сайын температура қанша градусқа азаяды?  

1. - 6 С 2. -9 С 3. -10 С

10.Атмосфераның төменгі қабаты?    

11.Бірдей температураларды қосатын сызық?      

12.Экватордың маңында қандай қысым?     

13.Ең ірі табиғат кешені?   

14.Жер  қыртысындағы күрделі құбылыс? 

15.Географиялық қабықтағы белгілі құбылыстың уақыт ішінде қайталануы?

16.Биіктік бедеуде табиғат зонасы қалай өзгереді? 

Сөз кезегі әділ қазылар алқасына беріледі

Сайыскерлер сұрақтарға жауап бергенше біз көрермендермен ойын ойнаймыз.Көрермендермен ойын , жұмбақ шешу.

1.Барма жоқ па, оны анық көрмейміз,

Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейміз. Ауа.

2.Жер бетінің кескінін, түрлі түспен көрсеткен,

Болса да өзі құрметпен,

Тиіпті орын, ең шеттен. Шарты белгілер

3.Мен өзім үшбұрышқа ұқсас келгем,

Жағама алғаш жүзіп, Колумб жеткен,

Үндістанды таптым деп қателесіп,

Халқымды « үндістер » деп, атап кеткен. О. Америка

4.Қаласы бар үйі жоқ,

Өзені бар, суы жоқ,

Орманы бар түбі жоқ,

Бақшасы бар, гүлі жоқ. Карта

Әділ қазылар алқасы тесті тексеріп, бағалайды. .( Ұпайы төмен 2оқушыны рахмет айта отырып, шығарып салу)

Тақтада сандар жазылған таблоны таңдап, үміткерлер жауап береді, әрбір үміткер тек 3-н таңдауға болады.

20

1. Егер жер шарының 361млн кв км су болса, құрлық қанша кв км, есептеңіз.

3. 8742 м тереңдік қай мұхитқа сай келеді.

30

1. Ауаның қанша пайызы оттегіден тұрады.

3. Бір тонна бидай өсіру үшін қанша тонна су қажет 1500 т.

40

1. Қызыл теңіздің тұздылығы қанша------41 промилле

3. 40 Бүкіл әлемдік тартылыс заңын ашқан ғалым-----Иссак Ньютон

Сөз кезегі әділ қазылар алқасына беріледі.( Ұпайы төмен 2оқушыны рахмет айта отырып, шығарып салу)

VII.Ойынымыздың келесі кезеңі бойынша « Егер мен ... президент,әкім, директор, болсам »

Бағалау үшін сөз кезегі әділ қазылар алқасына беріледі

Сөз кезегін әділ-қазы алқаларына береміз.Әділ-қазы алқалары қорытындылап болғанша, сіздердің көрермендерге және қарсыластарға айтар тілектеріңіз.

Сөз кезегі сіздерде әділ-қазы алқалары.

Орын алған оқушы: