Пән туралы мәліметтер : «ххі ғасырдағы шетел әдебиеті»
жүктеу/скачать 434,1 Kb.
|
| Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Оқытушы туралы мәлімет : Ф.ғ.д., профессор Жүсіпов Нартай Қуандықұлы Тел. 87051726695. Қабылдау уақыты: дүйсенбі сағат 10-00, ауд. №324
«ХХІ ғасырдағы шетел әдебиеті» пәні 6М020500 «Филология» мамандығында . Жалпы сағат саны-300с, дәріс-15с, тәжірибешілік-45 с, МӨЖ-240с. Пәннің қысқаша аннотациясы: «ХХІ ғасырдағы шетел әдебиеті» пәнінде батыс елдерінің әлеуметтік-экономикалық және рухани-мәдени дамуы жолындағы аса күрделі кезең болған ХХ-ХХІ ғасырдың басындағы әдеби процесті қамтитын бұл пәннің аясында магистранттарға , болашақ ЖОО оқытушыларына аталмыш кезеңдегі батыс әдебиетінің, көркемдік-эстетикалық ой-сана дамуының жайынан мәлімет беріледі. Пәнді оқыту мақсаты: Бағдарлама бойынша өтілетін теориялық курс ауқымында осынау тарихи кезеңдегі батыста қалыптасқан саяси және қоғамдық ахуал жағдайындағы әлеуметтік, мәдени процестер, Еуропа елдерінің рухани өміріндегі әр салалы өзгерістер, батыс сөз өнерінің дәстүрлі негізде және жаңа үрдісте алға басуына түрткі болған жағдайлар, ең бастысы аталмыш дәуірдегі көркем әдебиеттің өзінің алдындағы дәстүрлі үрдістерді негізге ала отырып, тақырыптық, идеялық, жанрлық, көркемдік тұрғыдан жаңа биіктерге көтерілу құбылыстары туралы беру көзделеді. Пәннің міндеттері: ХХ-ХХІ ғасырлар тоғысындағы жалпы әдеби процесс туралы түсінік. Сол кезеңдегі түрлі ағымдар мен әдеби бағыттар туралы түсінік. Халықтық сипаты, қоғамдық маңызы. ХХ ғасырдың басында ғұмыр кешіп, қалам тербеген, осынау күрделі де жауапты тұста батыс әдебиетінің ауыр жүгін арқалаған талантты ақын-жазушылар мен олардың көрнекті-көрнекті шығармалары, жалпы әдеби мұралары жөнінде кең көлемді мағлұматтар беріледі. Қолданылатын әдебиеттер тізімі Негізгі: 1.Мұқажанова Р. Шетел әдебиетінің тарихы (19-20ғасыр). Семей.2007 2.Торнтон Уайлдер, Джерон Сэлинджер. Сегізінші күн.Жар жағалаған жалғыз. Астана,2005 Қосымша: 3.Проблемы развития реализма в зарубежной литературе 19-20 вв.Киев. 1978 4.Г. По ту сторону мечты. Страницы американской литературы. М., 1985 5.Елистратова А. Наследие английского романтизма и современность. М., 1960 6.Андреев Л. и др. История французской литературы. М., 1987 3 Пәннің мазмұны
3.2 Теориялық курс мазмұны 1-тақырып. Франция әдебиеті Сыншыл реализм әдебиетінің ерекшеліктері. Француз өнеріндегі импрессионизм және әдебиетке ықпалы. Француз әдебиетіндегі натурализм мен символизм. Декаданттық әдебиет. Париж коммунасының әдебиеті. Эжен Потье – француздың пролетарлық поэзиясының өкілі. Пролетарлық революциялық өлеңдері: «Халық», «Бұзылған ескі үй», «1870 жылғы 31 қыркүйек», «Интернационал», «Халық жолы», «Американың жұмысшысы – Францияның жұмысшысына».
Натурализм – 1848 жылғы революциядан кейін пайда болған бағыт. Натурализм эстетикасының негізі – позитивизм пәлсапасы. Золя – натурализм теоретигі. «Экспериментальдық роман», «Романистер - натуралистер», «Театрдағы натурализм» мақалалары. Шынайылық талабы, табиғатқа, шын фактіге адалдық. Типтендірудің реалистік принциптеріне қарсы фактіге ғана табыну. Биологизм. Тұқым қуалаушылық теориясы. Бейнелеудегі документтілік пен дәлдік. Ағайынды Гонкурлардың, Золяның, медандық топ жазушылардың шығармаларындағы натурализм. Эмиль Золя (1840- 1902). 19 ғасырдағы романтикалық және реалистік өнерді игерген суреткер. «Жерминаль», «Жер», «Тас-талқан» романдары. «Ругон Маккары» (20 томдық романдар сериясы), «Үш қала» трилогия, «Төрт евангелия» (романдар сериясы).
Сыншыл реализм. Ги де Мопассан (1850-1924). Мопассан- Флобердің шәкірті. Шығармалары: «Тоқаш нан», «Телье орны», «Милон ағатай», «Мадемуазель Фифи» новеллалары, «Өмір», «Қымбатты дос» романдары. Анатоль Франс (1844-1924). Жазушы шығармашылығының пәлсапалық және эстетикалық негізі. Ағартушылық дәстүрлер. Христиандық догматизмді сынауы. Франстың сатирасы. Шығармалары: «Сильвестер Боннардың қылмысы, «Танс», «Қаздың табандары королевасының асханасы», «Жером Куаньяр мырзаның пайымдаулары», «Қазіргі тарих» романындағы Үшінші Республикадағы буржуазиялық қоғамға сатиралық сын. Профессор Бержери бейнесі. «Кренке Биль» әңгімесіндегі халық өкілі адамының бейнесі. «Пингвиндер аралы» роман-памфлетіндегі қоғамдық –саяси мәселе, жинақтаушылық аллегориялық формалары. «Құдайлар аңсайды» романындағы якобиндік диктатураны бейнелеу. Ромен Роллан (1866-1944). Әдебиеттегі, мәдениеттегі реализм мен демократия үшін күресуге арналған демократиялық көзқарастары. Музыка танушылық еңбектері.Бетховен туралы алты томдық кітабы. «Бетховен. Ұлы шығармашылық дәуірлер (1927-1945)», «Біздің уақытымыздағы музыканттар», «Өткен уақыттағы музыканттар», «Гендель». Драматургиясы: «Сенімнің трагедиясы» циклында «Қасиетті Людовиг», «Уақыты келеді», «Революция театры» циклында «Қасқырлар», «Ақыл-ой салтанаты», «Дантон», «14 шілде». Романдары : «Жан Кристоф». Кристоф – автор идеяларының жарқын көзқарасы. Көсемсөздік мақалалары: «Жекпе-жек үстінде», «Нышан», «Әскери жылдар күнделігі». Ролланның шығармашылық әдіс ерекшеліктері. Луи Арагон (1897-1982).Шығармашылығындағы тақырыптық және поэтикалық жаңашылдығы. «Құштарлыққа толы апта», «Шындап опат болу». «Базель колоколы», «Бай кварталдар», «Империал жолаушылары» романдары. Антуан де Сент-Экзюпери (1900-1944) – француз ұшқышы. Ұшқыштың қызметі тұрмыстық, лирико-романтикалық, философиялық ыңғайда қарастырылып, Сент-Экзюпери шығармашылығының басты өзегіне айналады. «Оңтүстік пошташы» (1929), «Түнгі ұшу» (1931), «Адамдар планетасы» (1939) шығармаларында ғарыштық кеңістік, аспан әлемі, ұшқыш қызметі кең суреттеледі «Цитадель» романы – ойдан шығарылған шығарма. 1943 жылы ең танымал философиялық-лирикалық «Кішкентай ханзада» ертегісі жарық көреді. 4-тақырып Германия әдебиеті Неміс әдебиетіндегі сыншыл реализм және натурализм. Сыншыл реалимнің германия әдебиетіндегі жаңа кезеңін дамытуда натурализмнің маңызы. Томас Манн (1875-1955). Пәлсапалық роман шебері. «Будденброктар» романындағы психологиялық иірімдер, көркемдік жинақтаулар. «Тристан», «Тонио Крегер», «Венециядағы өлім» новеллаларындағы өнер мәселесінің тақырыбы. Генрих Манн (1871-1950) ХХ ғ. көрнекті неміс сатиригі. Г.Манн шығармашылығындағы буржуазиялық-юнкерлік монархияға және пруссакшылдықтың реакциялық идеологиясына сын. Романдары : «Арманды жер», «махаббатқа ықылас», «Әйел құдайлар». «Мұғалім Унрат», «Шын ықыласпен қол астына қараушы». Көсемсөздері: «Рух және әрекет», «Вольтер мен Гете», «Рейхстаг» памфлеті – милитаризмді айыптау. Г.Манн шығармашылығындағы карикатура, гротеск әдістерінің қолданылу ерекшеліктері. 5- тақырып. Анна Зегерс шығармашылығы Анна Зегерс (1900-1983). 1928 жылғы «Балықшылар көтерілісі» атты романы үшін әдеби сыйақы алуы.1933 жылы «Бағаланған бас» атты әлеуметтік-психологиялық повесі жарық көреді.Шығармада гитлерлік басқыншылық әрекет тұсындағы неміс деревнясы суреттеледі.Зегерске әлемдік мәртебе әкелген «Жетінші крест» романы. Шығарма фашистер қол астында қалған Германия жайында. «Транзит» атты әйгілі романда жазушының Америкаға жолға шыққандағы қиындықтары сөз болады. 1947 жылы «Өлгендер мәңгі жас болып қалады» романын аяқтайды.Германияның соғыстан кейінгі тағдыры туралы жазылған «Шешім» (1961), «Сенім» (1968) романдары. Толстой, Достоевский жөніндегі очерктері. 6-тақырып Скандинавия елдерінің әдебиеті Сыншыл реализмнің қалыптасуы мен дамуы. Декаденттік ағымдар. Натуралистік, символдық эстетика. Генрих Ибсен (1828-1906) – Норвегия әдебиетіндегі әлеуметтік- психологиялық драманы қалыптастырушы. Шығармалары: өлеңмен жазылған пьесасы «Махаббат комедиясы», қарасөзбен жазылған ұлттық-тарихи драма «Тақ үшін күрес» немесе «Тәжге үміткерлер». Драмалық поэмалары : «Бранд» және «Пер Гюнт», әлеуметтік-психологиялық реалистік драмалары : «Қоғамның сандақтары», «Қуыршақ үй», «Елестер», «Халық жауы». Реалистік типтендіру, аналитикалық композиция мәселелері. Ибсен шығармашылығындағы романтикалық драма мен сатиралық комедияжазу ерекшеліктері.
Мартин Андерсон Нексе (1869-1954) – дат әдебиетіндегі жаңа реалистік бағыттың негізін салушы. Алғашқы әңгімелер. «Көлеңкелер» жинағы. Повестері: «Өмір бағасымен», «Ана», «Франк жанұясы», «Шаң», «Пелле жаулап алушы» романы – Данияның тарихы, әлеуметтік өмірінің кең суреті.Нексе шығармашылығындағы халық өкілдері, фольклор дәстүрлері. 8- тақырып. Англия әдебиеті, оның сыншыл реализм бағыты Сыншыл реализм – ағылшын әдебиетіндегі негізгі бағыт. «Неоромантизм», натурализм, эстетизм жәнет.б. ағымдардың пайда болуы. Оскар Уайльд (эстетизмнің теоретигі), Р.Стивенсон(неоромантизм өкілі), Конан Дойль (детектив жанрын жазушы) шығармашылық ерекшеліктері. Р.Киплинг, Т.Гарди, Дж.Голсуорси, Г.Уэллс шығармалары. 9- тақырып. Бернард Шоу шығармашылығы Бернард Шоу (1856-1950) – ағылшын драмасындағы жаңа кезең өкілі. Ағылшынның әлеуметтік драмасын, интеллектуалдық «дискуссиялық драмалар» жасаудағы ролі. «Ыңғайсыз пьесалар» «жаңа пуритандар» үшін пьесалар. Тарихи тақырыптарды интерпретациялау («перінің шәкірті», «Цезарь мен Клеопатра»). Қорғансыздарды қорғау тақырыбы («Майор Барбара»). «Пигмалион» комедиясы. Империалистік соғысқа қарсылық. «Жүректі жарақаттайтын үй» пьесасы. Шоудың әлемдік драматургияға ықпалы. 10- тақырып. АҚШ әдебиеті. Марк Твен шығармашылығы Сыншыл реализмнің американ әдебиетіндегі ерекшелігі. Спенсер позивитизмнінің сыншыл реалистердің шығармашылығына әсері. Марк Твен (1835-1910) – АҚШ-тың көрнекті юморисі мен сатиригі. Балалар туралы романдары: «Том Сойердің басынан кешкендері», «Геклберри Финнің басынан кешкендері». Тарихи романдары: «Ханзада мен қайыршы», «Король Артур қорасының жанындағы янкилер». Твен памфлеттері. Джек Лондон (1876-1916) әңгімелеріндегі бақыт, өмір үшін күрес тақырыбы. Солтүстікті романтикаландыруы : «Солтүстік әңгімелері», «Темір табан» романындағы революционерлер бейнесі. Лондонның Спенсердің, Ницшенің теорияларымен шұғылдануы, оларды игеруі мен айыптауы. («Мартин Иден», «Теңіз қасқыры» романдары). «Ақ азу» анималистік повесі. 11- тақырып. Теодор Драйзер шығармашылығы Теодор Драйзер (1817-1946) – американ реалистік әдебиетінің басты тұлғасы. Жазушы, көсемсөзші, қоғамдық қайраткер. Драйзердің «Нәзік реализм» бағытына қарсы күресі. «Керри қарындас» романындағы Американың әлеуметтік тынысының шынайылықпен суреттелуі. Романдағы даралық пен эгоизмді сынаушылық. «Дженни Герхард» романында әйелдің моральдық тазалығын дәріптеуі.Драйзерге Спенсер теориясының және натурализмнің ықпалы. «Талек ықыластардың трилогиясы». Каупервуд бейнесі. «Данышпан» романындағы суреткер трагедиясы. Драйзер реализмнінің өзіндік ерекшеліктері. 12-тақырып. Джек Лондон ,Эрнест Хемингуэй шығармашылықтарындағы тақырып ерекшеліктері Джек Лондон (1876-1916) әңгімелеріндегі бақыт, өмір үшін күрес тақырыбы. Солтүстікті романтикаландыруы : «Солтүстік әңгімелері», «Темір табан» романындағы революционерлер бейнесі. Лондонның Спенсердің, Ницшенің теорияларымен шұғылдануы, оларды игеруі мен айыптауы. («Мартин Иден», «Теңіз қасқыры» романдары). «Ақ азу» анималистік повесі Эрнест Хемингуэй (1899-1961). Шығармаларындағы соғысқа қарсылық тақырыбы. «Қош бол, қару жарақ» романы. Испаниядағы антифашистік күрес туралы «Қоңырау кім туралы соғып тұр» романы. Хемингуэй – новеллист («Жаңбыр астындағы мысық», «Килиманджеро қары»). «Шал мен теңіз» повесі. Өмірбаяндық очеркі «Сенімен мәңгі бірге мейрам». Антифашистік романы «Мұхиттағы арал» романындағы шығармашылық тұлға және адамдық парыз. Хэмингуэйдің әлемдік әдебиетке әсері.
Америка жазушысы Уайлдер Торнтон Найвен (1897-1975) шығармашылығы. «Каббала» (1926) романы. «Король Әулие Людовиктің көпірі» атты повесі үшін 1928 жылы әйгілі Пулитцер сыйлығын алуы. Дәл осы сыйлықты 1938 жылы – «Біздің қалашық», 1943 жылы «Өлім өткелінде» пьесасы үшін алуы.1965 жылы «Сегізінші күн» романы үшін Ұлттық медаль алуы. Америка жазушысы Сэлинджер Джером Дейвид (1919) шығармашылығы. 1940 жылғы «Жас азаматтар» әңгімесі. 1951 жылы жарық көрген «Жар жағалаған жалғыз» романы Америка қоғамына тағы бір «әлемді сұлулық құтқарады» тәмсілін айтқан шығарма болды. Мұнда 15 жастағы Колфилдтің үйінен қашып шығып, үлкендердің өміріне араласуы.Автор жас азаматтың бейнесі арқылы «орта америкалықтың» екіұдай, жылтырақ, өткінші дүниетанымына сұлулыққа құштарлықты, табиғилықты, арманшылдықты, имандылықты қарсы қояды. 1955 жылы «Френни», 1961 жылы «Френни мен Зуи», 1963 жылы «Ағашты жоғарылат, ұста» повестерін жариялады.
1960 жылдардағы Латын Америкасы әдебиетінің өкілдері. Бразилиялық Жоржи Амадудың «Құм жағалаудың капитандары» романы.Романның басты кейіпкерлері – қаладағы жасөспірімдер, панасыз балалар. Аргентиналық Хорхе Луис Борхес модернизмі – суреткердің ережелер мен тыйымдардан босануы. Борхес –ХХ ғасырдың соңғы ширегіндегі постмодернизмнің атасы. Новеллалары: «Түске кірген жолбарыстар», «Тұтқын», «делия Элена Сан-Марко», «Өлгендердің диалогы», «Сюжет», «Бәрі болғансың – ешкім де емессің!», «Борхес және мен», «Педро Сальвадорес», «Қаскүнем әйел», «Лайықсыз», «Росендо Хуарестің оқиғасы», «Кездесу», «Хуан Муранья», «Қарт сеньора», «Ерекше бәсеке», «Ажалсыз», «Тірі өлік», «Саобаз бен тұтқын әйелдің оқиғасы», «Тадео Исидоро Крустың өмірбаяны», «Эмма Цунц». Жазушының оқиғаны баяндау ерекшелігі, шарттылықтар, философиялық сарын. Хулио Кортасардың шығармалары. «Қуғыншы» хикаяты, «Хронотоптар мен фамдар», «Бөтен аспан», «Менадтар» әңгімелері.Оның суреткерлік тәсілі. Кубалық Алехо Карпьентер шығармашылығы. «Жер патшалығы» романы.
Америка жазушысы Сэлинджер Джером Дейвид (1919) шығармашылығы. 1940 жылғы «Жас азаматтар» әңгімесі. 1951 жылы жарық көрген «Жар жағалаған жалғыз» романы Америка қоғамына тағы бір «әлемді сұлулық құтқарады» тәмсілін айтқан шығарма болды. Мұнда 15 жастағы Колфилдтің үйінен қашып шығып, үлкендердің өміріне араласуы.Автор жас азаматтың бейнесі арқылы «орта америкалықтың» екіұдай, жылтырақ, өткінші дүниетанымына сұлулыққа құштарлықты, табиғилықты, арманшылдықты, имандылықты қарсы қояды. 1955 жылы «Френни», 1961 жылы «Френни мен Зуи», 1963 жылы «Ағашты жоғарылат, ұста» повестерін жариялады. 3.4 Тәжірибешілік сабақтардың мазмұны 1-тақырып. Франция әдебиеті Франция әдебиетінің даму ерекшелігі, ондағы жанр түрлілігіне тоқталу.Сыншыл реализм әдебиетінің ерекшеліктері. Француз өнеріндегі импрессионизм және әдебиетке ықпалы. Француз әдебиетіндегі натурализм мен символизм. Декаданттық әдебиет. Париж коммунасының әдебиеті. Париж коммунасының әдебиетін Кеңес кезіндегі жұмысшылар әдебиетімен салыстыру.
Натурализм бағытының ерекшеліктері мен сипатын анықтау, зерттелу деңгейін саралау. Натурализм бағытына тән пәлсапалық сарынды айқындау. Золя шығармашылығының натурализм бағытына ықпалы. «Экспериментальдық роман», «Романистер - натуралистер», «Театрдағы натурализм» мақалаларын саралау, талдау, бағамдау. Шынайылық талабы, табиғатқа, шын фактіге адалдық. Типтендірудің реалистік принциптеріне қарсы фактіге ғана табыну. Биологизм. Тұқым қуалаушылық теориясы. Бейнелеудегі документтілік пен дәлдік. Ағайынды Гонкурлардың, Золяның, медандық топ жазушылардың шығармаларындағы натурализм. «Жерминаль», «Жер», «Тас-талқан» романдары. «Ругон Маккары» (20 томдық романдар сериясы), «Үш қала» трилогия, «Төрт евангелия» (романдар сериясы) шығармаларына әдеби талдау жасау.
Сыншыл реализм бағытының Франция әдебиетіндегі көрінісі, көрнекті өкілдері. Ги де Мопассан (1850-1924) шығармашылығы: ерекшелігі мен жаңашылдығы. Мопассан- Флобер шығармаларындағы ортақ түйіндер.. «Тоқаш нан», «Телье орны», «Милон ағатай», «Мадемуазель Фифи» новеллалары, «Өмір», «Қымбатты дос» романдарына саралау жұмыстарын жүргізу, жазушының тақырыптық, стильдік ерекшелігін анықтау. Анатоль Франс (1844-1924). Жазушы шығармашылығының пәлсапалық және эстетикалық негізі. Ағартушылық дәстүрлер. Христиандық догматизмді сынауы. Франстың сатирасы. Шығармалары: «Сильвестер Боннардың қылмысы, «Танс», «Қаздың табандары королевасының асханасы», «Жером Куаньяр мырзаның пайымдаулары», «Қазіргі тарих» романындағы Үшінші Республикадағы буржуазиялық қоғамға сатиралық сын. Профессор Бержери бейнесі. «Кренке Биль» әңгімесіндегі халық өкілі адамының бейнесі. «Пингвиндер аралы» роман-памфлетіндегі қоғамдық –саяси мәселе, жинақтаушылық аллегориялық формалары. «Құдайлар аңсайды» романындағы якобиндік диктатураны бейнелеу. Ромен Роллан (1866-1944). Әдебиеттегі, мәдениеттегі реализм мен демократия үшін күресуге арналған демократиялық көзқарастары. Музыка танушылық еңбектері.Бетховен туралы алты томдық кітабы. «Бетховен. Ұлы шығармашылық дәуірлер (1927-1945)», «Біздің уақытымыздағы музыканттар», «Өткен уақыттағы музыканттар», «Гендель». Драматургиясы: «Сенімнің трагедиясы» циклында «Қасиетті Людовиг», «Уақыты келеді», «Революция театры» циклында «Қасқырлар», «Ақыл-ой салтанаты», «Дантон», «14 шілде». Романдары : «Жан Кристоф». Кристоф – автор идеяларының жарқын көзқарасы. Көсемсөздік мақалалары: «Жекпе-жек үстінде», «Нышан», «Әскери жылдар күнделігі». Ролланның шығармашылық әдіс ерекшеліктері. Луи Арагон шығармашылығындағы тақырыптық және поэтикалық жаңашылдығы. «Құштарлыққа толы апта», «Шындап опат болу». «Базель колоколы», «Бай кварталдар», «Империал жолаушылары» романдары. Антуан де Сент-Экзюпери шығармашылығының сипаты. Ұшқыштың қызметі тұрмыстық, лирико-романтикалық, философиялық ыңғайда қарастырылып, Сент-Экзюпери шығармашылығының басты өзегіне айналады. «Оңтүстік пошташы» (1929), «Түнгі ұшу» (1931), «Адамдар планетасы» (1939) шығармаларында ғарыштық кеңістік, аспан әлемі, ұшқыш қызметі кең суреттеледі «Цитадель» романы – ойдан шығарылған шығарма. 1943 жылы ең танымал философиялық-лирикалық «Кішкентай ханзада» ертегісі жарық көреді. 4-тақырып Германия әдебиеті Неміс әдебиетінің даму жолы, фашистік Германия тақырыбының ел әдебиетінде берілуі. Неміс әдебиетіндегі сыншыл реализм және натурализм бағыттарының даму ерекшеліктері. Сыншыл реалимнің германия әдебиетіндегі жаңа кезеңін дамытуда натурализмнің маңызы. Пәлсапалық роман шебері Томас Манның шығармашылығын қарастыру. «Будденброктар» романындағы психологиялық иірімдер, көркемдік жинақтауларға көңіл аудару. «Тристан», «Тонио Крегер», «Венециядағы өлім» новеллаларындағы өнер мәселесінің берілу сипаты. Неміс әдебиетіндегі сатира, сатиралық шығармалардағы тақырып әртүрлілігі. Г.Манн шығармашылығындағы буржуазиялық-юнкерлік монархияға және пруссакшылдықтың реакциялық идеологиясына сын. Г.Манн шығармашылығындағы карикатура, гротеск әдістерінің қолданылу ерекшеліктері. Романдары : «Арманды жер», «махаббатқа ықылас», «Әйел құдайлар». «Мұғалім Унрат», «Шын ықыласпен қол астына қараушы». Көсемсөздері: «Рух және әрекет», «Вольтер мен Гете», «Рейхстаг» памфлеті – милитаризмді айыптау. 5- тақырып. Анна Зегерс шығармашылығы Германия әдебиетінің атақты жазушысы Анна Зегерс шығармашылығы. 1928 жылғы «Балықшылар көтерілісі» атты романындағы тақырып жаңашылдығы.«Бағаланған бас» атты әлеуметтік-психологиялық повесінің психологиялық салмағы. Гитлерлік басқыншылық әрекетін сынау мақсатындағы шығарма қызметі. Зегерске әлемдік мәртебе әкелген «Жетінші крест» романындағы фашистер қол астындағы Германия жағдайы. «Транзит» атты әйгілі романда жазушының Америкаға жолға шыққандағы қиындықтары сөз болады. 1947 жылы «Өлгендер мәңгі жас болып қалады» романын аяқтайды.Германияның соғыстан кейінгі тағдыры туралы жазылған «Шешім» (1961), «Сенім» (1968) романдары. Толстой, Достоевский жөніндегі очерктері. Ұсынылатын әдебиеттер:[1], . [3], . 6-тақырып Скандинавия елдерінің әдебиеті Скандинавия елдеріндегі әдебиеттік ағымдар, жаңашылдығы мен дәстүрлілігі. Сыншыл реализмнің қалыптасуы мен дамуы. Декаденттік ағымдар. Натуралистік, символдық эстетика. Генрих Ибсеннің Норвегия әдебиетіндегі әлеуметтік- психологиялық драманы қалыптастырудағы еңбегі. Шығармалары: өлеңмен жазылған пьесасы «Махаббат комедиясы», қарасөзбен жазылған ұлттық-тарихи драма «Тақ үшін күрес» немесе «Тәжге үміткерлер». Драмалық поэмалары : «Бранд» және «Пер Гюнт», әлеуметтік-психологиялық реалистік драмалары : «Қоғамның сандақтары», «Қуыршақ үй», «Елестер», «Халық жауы». Реалистік типтендіру, аналитикалық композиция мәселелері. Ибсен шығармашылығындағы романтикалық драма мен сатиралық комедия жазу ерекшеліктері.
Дат елінің әдебиеті, оның басқа Скандинавия елдер әдебиетімен ұқсастығы мен айырмашылығы. Мартин Андерсон Нексе (1869-1954) – дат әдебиетіндегі жаңа реалистік бағыттың негізін салушы. Алғашқы әңгімелер. «Көлеңкелер» жинағы. Повестері: «Өмір бағасымен», «Ана», «Франк жанұясы», «Шаң», «Пелле жаулап алушы» романы – Данияның тарихы, әлеуметтік өмірінің кең суреті.Нексе шығармашылығындағы халық өкілдері, фольклор дәстүрлері.
Ағылшын әдебиетіндегі негізгі бағыт сыншыл реализмнің дамуы. «Неоромантизм», натурализм, эстетизм жәнет.б. ағымдардың пайда болуы. Оскар Уайльд (эстетизмнің теоретигі), Р.Стивенсон(неоромантизм өкілі), Конан Дойль (детектив жанрын жазушы) шығармашылық ерекшеліктері. Р.Киплинг, Т.Гарди, Дж.Голсуорси, Г.Уэллс шығармалары. 9- тақырып. Бернард Шоу шығармашылығы Ағылшын драмасындағы жаңа кезең өкілі Бернард Шоу шығармашылығы. Ағылшынның әлеуметтік драмасын, интеллектуалдық «дискуссиялық драмалар» жасаудағы ролі. «Ыңғайсыз пьесалар» «жаңа пуритандар» үшін пьесалар. Тарихи тақырыптарды интерпретациялау («перінің шәкірті», «Цезарь мен Клеопатра»). Қорғансыздарды қорғау тақырыбы («Майор Барбара»). «Пигмалион» комедиясы. Империалистік соғысқа қарсылық. «Жүректі жарақаттайтын үй» пьесасы. Шоудың әлемдік драматургияға ықпалы. 10- тақырып. АҚШ әдебиеті. Марк Твен шығармашылығы Сыншыл реализмнің американ әдебиетіндегі ерекшелігі. Спенсер позивитизмнінің сыншыл реалистердің шығармашылығына әсері. АҚШ-тың көрнекті юморисі мен сатиригі Марк Твен шығармашылығы. Балалар туралы романдары: «Том Сойердің басынан кешкендері», «Геклберри Финнің басынан кешкендері». Тарихи романдары: «Ханзада мен қайыршы», «Король Артур қорасының жанындағы янкилер». Твен памфлеттері. Джек Лондон әңгімелеріндегі бақыт, өмір үшін күрес тақырыбы. Солтүстікті романтикаландыруы : «Солтүстік әңгімелері», «Темір табан» романындағы революционерлер бейнесі. Лондонның Спенсердің, Ницшенің теорияларымен шұғылдануы, оларды игеруі мен айыптауы. («Мартин Иден», «Теңіз қасқыры» романдары). «Ақ азу» анималистік повесі. 11- тақырып. Теодор Драйзер шығармашылығы Т.Драйзер шығармашылығындағы тақырып жаңашылдығы, қоғамдық мәселелердің жаңа қырынан берілуі. Теодор Драйзер американ реалистік әдебиетінің басты тұлғасы. Жазушы, көсемсөзші, қоғамдық қайраткер. Драйзердің «Нәзік реализм» бағытына қарсы күресі. «Керри қарындас» романындағы Американың әлеуметтік тынысының шынайылықпен суреттелуі. Романдағы даралық пен эгоизмді сынаушылық. «Дженни Герхард» романында әйелдің моральдық тазалығын дәріптеуі.Драйзерге Спенсер теориясының және натурализмнің ықпалы. «Талек ықыластардың трилогиясы». Каупервуд бейнесі. «Данышпан» романындағы суреткер трагедиясы. Драйзер реализмнінің өзіндік ерекшеліктері. 12-тақырып. Джек Лондон ,Эрнест Хемингуэй шығармашылықтарындағы тақырып ерекшеліктері Джек Лондон шығармаларындағы тақырып ерекшелігі. Э.Хеменгуэй мен Д.Лондон шығармашылығын салыстыру.Джек Лондон әңгімелеріндегі бақыт, өмір үшін күрес тақырыбы. Солтүстікті романтикаландыруы : «Солтүстік әңгімелері», «Темір табан» романындағы революционерлер бейнесі. Лондонның Спенсердің, Ницшенің теорияларымен шұғылдануы, оларды игеруі мен айыптауы. («Мартин Иден», «Теңіз қасқыры» романдары). «Ақ азу» анималистік повесі Эрнест Хемингуэй (1899-1961). Шығармаларындағы соғысқа қарсылық тақырыбы. «Қош бол, қару жарақ» романы. Испаниядағы антифашистік күрес туралы «Қоңырау кім туралы соғып тұр» романы. Хемингуэй – новеллист («Жаңбыр астындағы мысық», «Килиманджеро қары»). «Шал мен теңіз» повесі. Өмірбаяндық очеркі «Сенімен мәңгі бірге мейрам». Антифашистік романы «Мұхиттағы арал» романындағы шығармашылық тұлға және адамдық парыз. Хэмингуэйдің әлемдік әдебиетке әсері.
Америка жазушысы Уайлдер Торнтон Найвен (1897-1975) шығармашылығы. «Каббала» (1926) романы. «Король Әулие Людовиктің көпірі» атты повесі үшін 1928 жылы әйгілі Пулитцер сыйлығын алуы. Дәл осы сыйлықты 1938 жылы – «Біздің қалашық», 1943 жылы «Өлім өткелінде» пьесасы үшін алуы.1965 жылы «Сегізінші күн» романы үшін Ұлттық медаль алуы. Америка жазушысы Сэлинджер Джером Дейвид (1919) шығармашылығы. 1940 жылғы «Жас азаматтар» әңгімесі. 1951 жылы жарық көрген «Жар жағалаған жалғыз» романы Америка қоғамына тағы бір «әлемді сұлулық құтқарады» тәмсілін айтқан шығарма болды. Мұнда 15 жастағы Колфилдтің үйінен қашып шығып, үлкендердің өміріне араласуы.Автор жас азаматтың бейнесі арқылы «орта америкалықтың» екіұдай, жылтырақ, өткінші дүниетанымына сұлулыққа құштарлықты, табиғилықты, арманшылдықты, имандылықты қарсы қояды. 1955 жылы «Френни», 1961 жылы «Френни мен Зуи», 1963 жылы «Ағашты жоғарылат, ұста» повестерін жариялады.
1960 жылдардағы Латын Америкасы әдебиетінің өкілдері. Бразилиялық Жоржи Амадудың «Құм жағалаудың капитандары» романы.Романның басты кейіпкерлері – қаладағы жасөспірімдер, панасыз балалар. Аргентиналық Хорхе Луис Борхес модернизмі – суреткердің ережелер мен тыйымдардан босануы. Борхес –ХХ ғасырдың соңғы ширегіндегі постмодернизмнің атасы. Новеллалары: «Түске кірген жолбарыстар», «Тұтқын», «делия Элена Сан-Марко», «Өлгендердің диалогы», «Сюжет», «Бәрі болғансың – ешкім де емессің!», «Борхес және мен», «Педро Сальвадорес», «Қаскүнем әйел», «Лайықсыз», «Росендо Хуарестің оқиғасы», «Кездесу», «Хуан Муранья», «Қарт сеньора», «Ерекше бәсеке», «Ажалсыз», «Тірі өлік», «Саобаз бен тұтқын әйелдің оқиғасы», «Тадео Исидоро Крустың өмірбаяны», «Эмма Цунц». Жазушының оқиғаны баяндау ерекшелігі, шарттылықтар, философиялық сарын. Хулио Кортасардың шығармалары. «Қуғыншы» хикаяты, «Хронотоптар мен фамдар», «Бөтен аспан», «Менадтар» әңгімелері.Оның суреткерлік тәсілі. Кубалық Алехо Карпьентер шығармашылығы. «Жер патшалығы» романы.
Америка жазушысы Сэлинджер Джером Дейвид (1919) шығармашылығы. 1940 жылғы «Жас азаматтар» әңгімесі. 1951 жылы жарық көрген «Жар жағалаған жалғыз» романы Америка қоғамына тағы бір «әлемді сұлулық құтқарады» тәмсілін айтқан шығарма болды. Мұнда 15 жастағы Колфилдтің үйінен қашып шығып, үлкендердің өміріне араласуы.Автор жас азаматтың бейнесі арқылы «орта америкалықтың» екіұдай, жылтырақ, өткінші дүниетанымына сұлулыққа құштарлықты, табиғилықты, арманшылдықты, имандылықты қарсы қояды. 1955 жылы «Френни», 1961 жылы «Френни мен Зуи», 1963 жылы «Ағашты жоғарылат, ұста» повестерін жариялады. 12 МӨЖ мазмұны
Магистранттарға өздігінен оқуға берілетін тақырыптар 1. Француздың пролетарлық поэзиясының өкілі - Эжен Потье шығармашылығы . Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [6]. [3] . 2. Франция елінің әдебиеті мен мәдениетіндегі реализм мен демократия үшін күресуге арналған демократиялық көзқарастары Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [2]. [4], 3. Неміс әдебиетіндегі пәлсапалық романның даму жолы, себептері мен әдеби арналары Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [3] . 4.Англия әдебиетінде «Неоромантизм», натурализм, эстетизм жәнет.б. ағымдардың пайда болуы. Оскар Уайльд (эстетизмнің теоретигі), Р.Стивенсон(неоромантизм өкілі), Конан Дойль (детектив жанрын жазушы) шығармашылық ерекшеліктері Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [3]. [4], . 5. Бернард Шоудың әлемдік драматургияның алтын қорына енген драмалық шығармалары,олардағы тақырып өзектілігі. Ұсынылатын әдебиеттер:[2], [3]. [4], . 6. Э.Хэменгуэй шығармаларындағы соғысқа қарсылық тақырыбы. «Қош бол, қару жарақ» романы. Ұсынылатын әдебиеттер: [1]. [4]. 7. Америка жазушысы Сэлинджер Джером Дейвид шығармашылығындағы «Жар жағалаған жалғыз» романы, ондағы «әлемді сұлулық құтқарады» идеясының берілуі Ұсынылатын әдебиеттер: [1]. [4]. 8. Латын Америкасы әдебиетінде модерн бағыты, бұл бағыттың көрнекті өкілдерінің шығармашылығы Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [2]. [4], 9. Кубалық Алехо Карпьентер шығармашылығы. «Жер патшалығы» романы. Ұсынылатын әдебиеттер:[1], [2]. [4].
Ағайынды Гонкурлардың шығарщашылығы. Француз әдебиетіндегі натурализм мен символизм. Ги де Мопассанның «Тоқаш нан» шығармасы. Томас Манның «Венециядағы өлім» новелласы. Генрих Ибсеннің «Халық жауы» драмасы. Мартин Андерсен Нексе шығармашылығындағы халық өкілдері, фольклор дәстүрлері. Б.Шоудың «Пигмалион» комедиясы. Жоржи Амадудың «Құм жағалаудың капитандары» романы. Э.Хэменгуэйдің «Шал мен теңіз» повесі. Д.Лондонның «Ақ азу» анимистік романы. Қорытынды бақылау және ағымдағы үлгерім түрлері бойынша үлес салмағын бөлу
Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
Шартты белгілер: ҮТ – үй тапсырмасы №, ,Қ –оқу үрдісіне қатысу, ҚМ –қосымша материал, К- конспект, МБ – межелік бақылау . Кафедра отырысында ұсынылды 20__ж. «___»________№_____ Хаттама. Кафедра меңгерушісі __________ Н.Қ.Жүсіпов 20__ж. «___» ____________ (қолы)Курс саясаты Оқу процесіне қатысу дегеніміз – сабаққа қатысу, пікірталаста және топ жұмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету. Қойылған талаптар орындалмаса, жаза қолданылады. Сабаққа 100 пайыз қатысып, берілген тапсырмаларды уақытымен және дұрыс орындаса – ең жоғарғы балл 100 б. қойылады. Курсты өту барысында төмендегідей марапаттау ұпайлары қойылады: - дәріске қатысу – 2 балл. - тәжір. сабаққа қатысу – 1 балл. - тәжір. жұмысты орындау – 4 балл. Тәжірибешілік жұмыстарын орындау барысында Сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру – 2 балл; Жаттығу жұмыстарын орындау – 1 балл; Өздік және курстық жұмыстарын орындау және қорғау барысында: материалды толық меңгеру – 3 балл. Талқыланатын тақырыптың, жоба мәселесінің мазмұнын ашу – 2 балл Лексика-грамматикалық және стилистикалық сауаттылығы – 2 балл. Материалдың мазмұндалуына шығармашылық көзқарас және өз ойын айта білу – 2 балл. Магистранттар білімін аралық бақылау тест немесе жазбаша бақылау жұмысы түрінде жүргізіледі. Осы көрсеткіштер орындалмаған жағдайда жеткіліксіз немесе айып санкциялары қолданылады: сабақты босату (себепсіз); тапсырмаларды уақытымен орындамау; тапсырмаларды орындау барысында қателіктер жіберу, яғни,студент материалды толық меңгермеген жағдайда. Егер магистрант сабаққа себепті жағдаймен келе алмаса, келесі аптада сол сабаққа өтеу (отработка) жасайды. Бірақ ұпай азайтылады. Пән бойынша қорытынды рейтингті есептеу әдісі
Пән бойынша қорытынды рейтинг мына формула бойынша анықталады: Қ = Р1 + Р2__ ӨҮаү + Е*ӨҮе+КЖ*ӨҮкж мұндағы Р1, Р2, Е, С,КЖ – бірінші, екінші рейтингте алған ±пай бойынша емтихандағы балл көрсеткіші ӨҮаү, ӨҮе, ӨҮс, ӨҮкж – ағымдық үлгерімнің семестрдегі үлестері. Студент сынақты тапсырмай алуы үшін жинаған балы 100 болу керек. Егер оқу жоспарында емтихан мен сынақ қарастырылған болса, онда сынақ ағымдық бақылау түрі деп есептеледі. КЖ ғылыми жетекші қатысуымен комиссия алдында қорғалады және пікірмен бірге бағаланады. Пән бойынша қорытынды рейтинг 2-кестеге сай баллдан сандық баламаға, әріптік және дәстүрлі бағаға ауыстырылады. Сөйтіп, оқу жетістіктері журналына және рейтингтік ведомостьқа жазылады. Ведомость пен сынақ кітапшасына дәстүрлі үлгімен баға қойылады. Егер пән бойынша емтиханнан басқа курстық жұмыс қарастырылған болса, онда сынақ кітапшасына дәстүрлі үлгімен Кж балына сай баға қойылады. Магистранттардың білімін анықтау көрсеткіші
Каталог: arm -> upload -> umk umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы umk -> Методические указания по прохождению учебной практики для студентов специальности 5В020400 «Культурология» umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы umk -> Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы umk -> Бағдарламасының титулдық пму ұс н 18. 4/19 парағы (syllabus) Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі umk -> Бағдарламасы Нысан пму ұс н 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі umk -> Программа Форма ф со пгу 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы жүктеу/скачать 434,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||