Пәні: Әдебиеттік оқу
|
4- сынып.
|
Хитрук Елена
|
Тақырыбы
|
Тайбурылдың шабысы («Қобыланды батыр» жырынан үзінді)
|
Мақсаты
|
Жырдың мазмұнын меңгерте отырып, батырлар бейнесін сомдап көрсетуде ат бейнесінің де алатын орны зор екендігін ұғындыру, сын тұрғысынан ойлауын, бірлесіп жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру.
|
Оқыту нәтижесі
|
1. Тақырыпқа қатысты сұрақ қойып үйренеді.
2. Мәтінмен өз бетінше жұмыс жасап үйренеді.
3. Өзінің білім деңгейін анықтап, бағалай алады.
|
Түйінді идеясы
|
Ат ер қанаты. Халық мақалы
|
Әдіс-тәсілдер
|
Бес сұрақ, ыстық орындық, қарама қарсы саптар әдістері, рефлексивті нысана, «Сап түзеу» топқа бөлу тәсілі, «Жануардың көңіл күйі» сергіту сәті.
|
|
Уақыт
|
Сабақтың мазмұны
|
|
1 минут
2 минут
1 минут
5 минут
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Табыс критерийлерімен таныстыру
«Сіз білесіз бе, менің ... жақсы қасиетім бар» тренингі
Заттар арқылы топқа бөлу
«Ақиқат па, әлде жалған ба?» әдісі арқылы «Тайбурылдың шабысы» тақырыбын тексеру.
1. Қамбардың атының құлағы қоғадай.
2. Жолбарысты көрген Қамбар қуана сөйледі.
3. Қамбар жолбарысты құйрығынан көтеріп, басынан асырып лақтырып жіберді.
4.Жолбарыс аузын қалақтай ашып, өгіздей бақырды.
5. Жолбарыстың ырылдауға әлі жоқ, құлаған жардай дүрс етеді.
6. Сол уақытта жолбарыс түгінің бәрін тікірейтіп, тұлпарға ұмтылады.
|
1. Өзінің білім алуына жауапкершілікпен қарай алады.
2.Мәтінмен өз бетінше жұмыс жасап үйренеді.
3.Жас ерекшелігіне сәйкес өзін өзі бағалай алады.
Оқушылар өздерінің қаламын немесе т.с.с. заттарын мұғалімге береді. Заттарды араластырып, партаның үстіне қояды. Оқушылар өз заттары тұрған топқа барып отырады.
Оқушыларға жасыл және қызыл түсті карточалар таратылады. Тақтадан мәтінге байланысты тұжырымдар көрсетіледі. Егер тұжырым ақиқат болса, оқушылар жасыл карточканы көрсетеді ал жалған болса – қызыл карточканы көрсетеді.
|
|
Түрлі заттар
Жасыл, қызыл карточка
лар
|
|
4 минут
2 минут
5 минут
8 минут
4 минут
|
«Тайбурыл» сөзжұмбағы
Т
Р
А
Л
А
Н
Қ
Қ
О
Р
А
М
С
А
Й
Н
Ы
О
М
Б
Ы
Н
А
О
Р
Й
У
Е
Е
Р
І
С
Ә
Л
И
Л
А
Ғ
С
А
П
А
Р
Ы
У
Л
А
Д
М
Б
О
Л
Қ
А
М
А
Интерактивті тақтадан «Тайбурылдың шабысы» үзінді тыңдау.
«Тайбурылдың шабысы» тақырыбын «Бес сұрақ» әдісі арқылы меңгереді.
Топтық жұмыс
І топ: Көлді, тауды сипаттаған көркем сөздерді тауып, кестені толтыру.
Қазды (қандай?)
|
Көл
|
Барлы
(қандай?)
|
Тау
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІ топ: «Қамбар батыр» жыры мен «Қобыланды батыр» жырының ұқсастықтарын жазу.
«Қамбар батыр» жыры
|
«Қобыланды батыр» жыры
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІІ топ: «Батырлардың өмірінде жылқы малының алатын орны» постер қорғау
«Алтын қақпа» ойыны арқылы сөздікпен жұмыс болады.
Қосын-әскер Қият ру-аты
Бесін-түстен кейінгі уақыт Қулы көл-аққуы көп көл
|
Оқушылар сөзжұмбақты шешу арқылы сабақтың тақырыбын анықтайды.
1.Ер Тарғынның тұлпарының аты.
2.Батырдың бес қаруының бірі садақ оғының қабын қалай атайды?
3. Жырда алтын табақтай деп аттың қай дене мүшесі суреттеледі?
4.Шөжемен айтысқан ақын
5.Бір нәрсені немесе оқиғаны күшейтіп, үлкейтіп айту қалай аталады?.
6.Нұржанмен айтысқан ақынның атын ата
7.Ер Тарғынмен жекпе жекке шыққан қалмақ батыры
8. Нұржан ақынның жұмбағының шешуі: Жансыз құс бір аяқты.
Оқушылар жыр үзіндісін өз бетімен оқиды.
Оқушыларға «Не істеді?» деген сұрау есімдігі қолданылатын сұрақтар қойылады.
Табаны жерге тимеді.
1.Қобыланды көп . Көк тасты саз балшықтай иледі.
қиятқа қарамай Тайбурылға Кездескен өзен көл, тау
не істеді? Мініп жөнелді тастың бәрінен асып өтті.
Ешқайсысы еруге жарамады
Бәрі артында қалды.
Артынан ешкім ермеді.
Оқушылар кесте толтырады, жырлардың ұқсастықтарын ажыратады және батырдың өмірінде жылқының алатын орны туралы постер қорғайды.
|
Үш шапалақ
Шаршылар арқылы бағалау
|
АКТ
сөзжұмбақ
АКТ
плакат
маркерлер
сурет
АКТ
|
|
3 минут
|
Сергіту сәті «Қара жорға» биі
|
Оқушылар көрініске ілесе отырып би қимылдарын жасайды.
|
|
АКТ
|
|
5 минут
|
«Ыстық орындық» әдісі арқылы қорытындылау
|
Ортаға орындық қойылып, бір оқушы отырады. Қалған оқушылар бүгінгі тақырып бойынша сұрақ қояды.
|
От шашу
|
|
|
3 минут
|
«Рефлексивті нысана» тәсілі
|
Оқушылар сабақ бойынша белсенді қатыстым, қызықты болды, түсінікті болды және жаңа нәрселер білдім деген нысана бөліктеріне бүгінгі сабақта жаңадан не білді, қай тапсырманы орындауға белсене қатысты, қай тапсырманы орындаған қызықты бол туралы стикерлерге жазып жапсырады.
|
|
Плакат, стикерлер
|
|
1 минут
|
Үй тапсырмасы: Жыр үзіндісін түсініп оқу
|
Жылқы туралы мақал мәтелдер жинақтау
|
|
|
Бағалау
|
Көңіл күй смайликтері арқылы бағалайды.
өте жақсы жақсы
орташа
|
Оқушылар бір бірін смайликтер арқылы өзара бағалайды.
|
Өзара бағалайды.
.
|
Формативті бағалау
|
Пәні: Әдебиеттік оқу
|
4- сынып.
|
Хитрук Елена
|
Тақырыбы
|
Тортайдың мұңы («Алпамыс батыр» жырынан үзінді)
|
Мақсаты
|
Жыр үзіндісімен таныстыра отырып, жырдың мазмұнын ашуға, түйінді идеясын таба білуге үйрету. Жас ерекшеліктеріне сай жырды көркемдік тұрғыдан талдауға үйрету.
|
Оқыту нәтижесі
|
1. Тақырыпқа қатысты сұрақ қойып үйренеді.
2. Мәтінмен өз бетінше жұмыс жасап үйренеді.
3. Өзінің білім деңгейін анықтап, бағалай алады.
|
Түйінді идеясы
|
«Аяз әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл» халық мақалы
|
Әдіс-тәсілдер
|
Шындық детекторы, кубизм әдісі,болжау тәсілі, «Адасқан әріптер», «Өрмекші» ойындары, интервью парағы
|
|
Уақыт
|
Сабақтың мазмұны
|
|
2 минут
3 минут
1 минуут
6 минут
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Табыс критерийлерімен таныстыру
«Мен саған ... сыйлаймын»
«Өз қалауы» бойынша топқа бөлу.
«Шындық детекторы» әдісі бойынша «Тайбурылдың шабысы» тақырыбын тексеру.
|
Оқушылар бір біріне жақсы тілектер тілей отырып, сыныпта ынтымақтастық ахуал қалыптасады.
Оқушылар өз қалаулары бойынша топқа бөлініп отырады.
Оқушылар үш сұрақ жауабымен дайындайды. Оқушыларға оқыған кезде бір сұрақтың жауабын қате оқиды. Қалған топтар қай сұрақтың жауабы қате екенін тауып, дұрыс жауабын айтады.
|
Үш шапалақ
|
стикерлер
|
|
1 минут
2 минут
15 минут
|
«Адасқан әріптер» ойыны АПСМЛЫА
«Болжау» тәсілі
Тақырып атауы келтірілгеннен кейін оқушыларға қойылатын сұрақтар:
Бүгінгі сабақта әңгіме кім туралы болады?
Қандай тақырып маңайында өрбиді?
Қандай мәселелер көтеріледі?
Деңгейлік тапсырмалар орындату
«Өрмекші» ойыны
№1 №2
№4 №3
№1
1. «Алпамыс батыр» жырына кешенді үлгімен сатылай талдау жаса.
2. Жырдың мазмұнын ашатын мақал мәтелдер тауып жаз.
3. Жыр бойынша сұрақтар дайында.
№2
1. Жырдан келтірілген үзіндіні өз ойыңмен аяқтап жазып көр.
2. Жырдың мазмұнын ашатын мақал мәтелдер тауып жаз.
3. Жырда кездесетін мына сөздердің мағынасын жазыңыз:
Кеуіл диуана Бек
Мосы
№3
1. Суретті кластер. Берілген суреттерді орналастыру арқылы оқиға желісін әңгімелеу.
2. Жырда Ұлтан құлға қандай мінездеме берілген?
3. Нәтижеңіз қандай? Алпамыс сөзінен барынша көп қысқа сөздерді құрастыру қажет.
№4
1.Шығармашылық тапсырма: Берілген өлең жолдары арқылы жыр желісі бойынша өлең шығару.
Алмаққа кегін елінің,
_________________ ______________ жөнелді.
_____________ _____________ келген соң,
_____________ _____________ кенелді.
2. «Әдеби пирамида» Төмендегі мәтін бойынша пирамида құрастыру.
«Алпамыс батыр» жыры қазақ халқының батырлар жырының ішіндегі ең көнесі. «Алпамыс батыр» жыры алғаш рет 1899 жылы Қазанда басылып шыққан. Жырдың нұсқаларын іздеп тауып, хатқа түсірген атақты фольклоршы Ә.Диваев болды. «Алпамыс батыр» жырының қазақ тілінде 10-11 нұсқасы бар. Тарихи деректерге үңілсек, Алпамыс батыр өмірде болған адам екендігін байқауға болады. Алпамыс батыр шүршіттермен соғыста ерекше ерлік көрсеткен қолбасшы. Туған жер мен өскен елді қорғау нағыз батырға тән қасиет.
3. Мәнерлеп оқу да үлкен өнер.
Үзіндіні нақышына келтіріп, мәнерлеп оқу.
|
Оқушылар адасқан әріптерді орнына қойып, Алпамыс деген сөз шығару арқылы сабақ тақырыбын анықтайды.
Оқушылар қойылған сұрақтар төңірегінде ойланып, өз ойларын ортаға салады.
Ойын шарты бойынша оқушылар номерленеді. Әр оқушы номеріне қарай тапсырма алады. Тапсырмаларды орындап болғаннан кейін бірдей номердегілер топтасады, сұрақтар бойынша талдау жүргізеді және өздерін бағалайды.
Оқушылар жырға көркемдік тұрғыдан талдау жасайды. Мақал мәтелдер тауып жазады. Сұрақтар дайындайды.
Сыни тұрғыдан жырды өз ойынан аяқтап жазады
Жаңа сөздердің мағынасын жазады.
Берілген суреттерді жырдың мазмұнына сай орналастырып әңгімелейді.
Жырдан ұлтанға берілген мінездемені тауып жазады. Алпамыс сөзінен барынша көп қысқа сөздер жазады.
Берліген жолдарды пайдаланып отырып, өлең шығарады.
Берілген мәтінді ең маңызды деп есептегеніне орай пирамидаға орналастырады.
Үзіндіні мәнерлеп оқып береді.
|
Бас бармақ арқылы бірін бірі бағалайды
От шашу арқылы бағалайды
|
Плакат
Маркерлер
Тақырыпқа қатысты суреттер
|
|
4 минут
|
Сергіту сәті «Қызыл өрік» әніне билеу
|
|
|
Интерактивті тақта
|
|
7 минут
|
«Кубизм» әдісі арқылы қорытындылау
|
І қыры: Алпамыс шатырға кіргенде қандай көрініске тап болды?
ІІ қыры: Тортайға қандай мінездеме берер едің?
ІІІ қыры: Тортай Алпамыстың сұрағына не деп жауап берді?
ІҮ қыры: Алпамыс болмаған жеті жыл ішінде елде қандай өзгеріс болды?
Ү қыры: Сенің ойыңша Ұлтан қандай адам?
ҮІ қыры: Ұлтан елге қандай қорлық көрсетті?
|
Бас бармақ арқылы бағалау
|
кубик
|
|
3 минут
|
Рефлексия парағы
|
.............. білгенім маңызды болды.
................. тапсырманы орындауда қиындықтар кездесті.
Ең тиімді болғаны............
Оқушылар көп нүктенің орнына бүгінгі сабақ туралы өз ойларын жазады.
|
|
Парақша
|
|
1 минут
|
Үй тапсырмасы:Жырдың үзіндісін түсініп оқу
|
Қосымша жырдың толық нұсқасын тауып оқу
|
|
|
Бағалау
|
Критерий бойынша өзара бағалау.
|
Аты жөні
|
Шындық детекторы
|
Адасқан әріптер
|
«Өрмекші» ойыны
|
«Кубизм»
|
Оқушылар бір бірін критерий арқылы бағалайды
|
Критерий бойынша бағалайды
|
Формативті бағалау
|