ПәНІ: экология тақырыбы: экологиялық факторлар
жүктеу/скачать 25,19 Kb.
|
Молдамырза Гауһар Мфк 91 баяндама
| Төзімділік (толерантность)заңы В.Шелфордың есімімен аталады.Заңның негізігі организмдердің факторларға деген талғамның шектеулі. Кез келген организмнің төзімділік шегі болады.Егер төзімділік шегінен шығып кетсе организм тіршілігін жояды. Мәселен қатты қуаңшылық жылдары өсімдіктердің құрып кетпеуі ал су қоймаларының пестицидтермен ластануы балықтардың жойылуына әкеп соғды. Организмдердің төзімділік шегін білудің практикалық маңызы бар.Әсіресе, жабайы аңдар мен құстарды өсімдіктерді жерсіндіру жұмыстарында төзімділік заңының негізігі тәртіптері ескеріледі.
Табиғатта организмдердің көптеген түрлері экологиялық факторлар жиынтығына, оның шекті мөлшері мен төзімділік шегіне бағына бермейді. Керісінше қолайсыз экологиялық орталарда қалыпты тіршілігін жалғастыра береді. Организмдердің бұл тобы эврибионты түрлер дейді. Мысалы: Қзақстанға жерсіндірілен ондатра, акөглдір түлкі, бұлғынды, ал кездейсоқ жолдарм ененген колорадо қоңызын, ақ қанатты американдық көбелекті, т.б. көптеген арам шөптерді келтіруге болады. Кейбір организмдер орта мен факторларға талғамы жоғары болады.Оларды біз степбионтты организмдер дейміз.Стебионтты организмдердің таралу аймағы шектеулі болады.Шектеулі фактор абиотикалық немесе биотикалық болуы мүмкін. Экологиялық факторлардың организмдерге тікелей немесе жанама әсер етуі олардың белгілі бір биотопқа бейімделген тіршілік формаларын қалыптастырады. жүктеу/скачать 25,19 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|