ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені мектепке дейінгі оқыту мен әдістемесі-5В010100 Алматы, 2018 ж

АЛМАТЫ УНИВЕРСИТЕТІ

БЕКІТЕМІН Педагогика мектебінің деканы Махмутов Б.Л. ________________________ «____»____________2018ж.

«ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ГИГИЕНАСЫ »

Мектепке дейінгі оқыту мен әдістемесі-5В010100

Пәннің оқу-әдістемелік кешені:

«Педгогикалық » мамандықтар бойынша пәннің оқу-әдістемелік кешені таңдау бойынша оқылатын пәндер каталогы негізінде дайындалды. 25. 08. 2017ж. хаттама №1 бекітілген.
Бағдарламаны жазған: ________________ Муханова Г.Б.


«ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ГИГИЕНАСЫ » пәнінің оқу-әдістемелік кешенін ________________

дайындады және Педагогикалық мамандықтар кафедрасының мәжілісінде қаралып, ұсынылды. 25. 08. 2017ж. хаттама №1

Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұнының тізімдемесі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

БЕКІТЕМІН Педагогика мектебінің деканы Махмутов Б.Л. ________________________ «____»____________2018ж.

Педагогикалық мамандықтар үшін

Кафедра Педагогикалық мамандықтар

Курс 1

Семестр 1

Барлық сағат саны 90

Дәріс 15

Практикалық (сем.,студиялық) сабақтар 15

Зертханалық сабақтар

СОӨЖ 30

Емтихан 1 семестр

Алматы, 2018 ж.

Пәннің оқу-әдістемелік кешені:

«Педгогикалық » мамандықтар бойынша пәннің оқу-әдістемелік кешені таңдау бойынша оқылатын пәндер каталогы негізінде дайындалды. 25. 08. 2017ж. хаттама №1 бекітілген.
Бағдарламаны жазған: ________________ Муханова Г.Б.


«ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ГИГИЕНАСЫ » пәнінің оқу-әдістемелік кешенін ________________

дайындады және Педагогикалық мамандықтар кафедрасының мәжілісінде қаралып, ұсынылды. 25. 08. 2017ж. хаттама №1
Кафедра меңгерушісі __________________ Абишева Ж.А.

1. Пәннің мақсаты мен міндеті

«Жас ерекшелік физиологиясы және гигиенасы» – тірі ағзаның, оның жеке жүйелерінің, мүшелерінің, ұлпаларының және жасушаларының әрекетін, атқаратын қызметін жүйелі түрде адам ағзасының ішкі және сыртқы ортасымен байланыстыра зерттейтін ғылым. Физиология анатомия мен гистологиядан бөлініп шықаннан бастап физика мен химияның әдістерін қолдана отырып, үрдіс дамып келе жаткан ғылым саласы. Оның дәлелі ретінде қазіргі физиологиядан жеке ғылым ретінде биохимия, биофизика, эндрокринология, жүйке физиологиясы, радиобиология т.б. бөлініп шықты.

Физиология өзінің ғылыми бағытына және көздеген мақсатына сәйкес бір-біріне тығыз байланысты және жеке дамитын бірнеше салаларға: жалпы, салыстырмалы, жеке, жас, қолданбалы болып бөлінеді.

Курсты оқытудың негізгі мақсаты: болашақ мұғалімдерді балалардың жас ерекшеліктеріне тән болатын морфологиялық көрсеткіштер кешенімен қаруландырып, осындай ғылыми теориялық және тәжірибелік білім негізінде нысаналы және жүйелі оқу –тәрбие жұмысын және дене шынықтыру, сауықтыру іс шараларын жүргізу керектігіне көздерін жеткізу.

«ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ГИГИЕНАСЫ » пәнінің негізгі міндеттері:

- Тірі ағзадағы ОЖЖ-нің қызметі; ағзаның сыртқы және ішкі орта өзгерістеріне бейімделуінің реттелуі, қозғыш ұлпалар қасиеті, жүйке бұлшық ет қимыл бірліктері, бұлшық ет жиырылуының механизмі және оған қажеті қуат көздері, бұлшық еттің күші, жұмысы, шаршау себептері. Сенсорлық жүйелердің дене жаттығуларын орындаудағы маңызы. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің биологиялық негіздері және маңызы. Қалыпты жағдайда және дене жұмысы кезінде ағзадағы қан, қан айналым, тыныс алу, ас қорыту, зат және қуат алмасу, сыртқа шығару, жылу пайда болу, эндокриндік жүйелер ерекшеліктері.

-ағзаның жасушалары мен ұлпаларына, мүшелеріне тән негізгі тіршілік әрекетінің жалпы көрсеткіштерін, қасиеттерін зерттеу; сыртқы және ішкі ортаның әртүрлі әсерлеріне жауабын зерттеу;

жүйелі түрде дене шынықтыру және спортпен шұғылдану барысында бұлшық ет қызметін қамтамасыз ететін физиологиялық механизмдерді ашу; адам ағзасы қызметінің мүмкіншіліктері және оның арту механизмдерін зерттеу;

лабораториялық сабақтарда өзбетімен тәжірибелік ғылыми зерттеулер жүргізуге үйрету;

1. 
   Дюсембин Қ., Алиакбарова З.М. «Жасқа сай физиологиясы мен мектеп гигиенасы» Алматы , 2003.
   
2. 
   Алиакбарова З.М. «Мектеп гигиенасынан практикалық сабақтардың методикалық нұсқаулары» Алматы ,2007
   
3. 
   Рымжанов Қ.С., Төленбек И.М. «Адам жануарлар физиологиясы» Алматы 2000
   
4. 
   Физиология и развития ребенка Под редакцией Безруких М.М.,Фарбер Д.А. М.2010
   

1. 
   Хрипкова А. Г. , Антропова м. В., Фарбер Д. А. Возрастная физиология и школьная гигиена: Пособие для студентов пед. ин-тов – М.: Просвещение, 1990. – 319 с.
   
2. 
   Иргашев А. С. Возрастная физиология. Ташкент, 1989.
   
3. 
   Фарбер Д. А., Корниенко, Сонькин В. Д. Физиология школьника. – М.: Педагогика, 1990. – 64 с.
   
4. 
   Сонин Н. И., Сапин М. Р. Биология 8 кл. Человек: Учеб. для общеобразоват. учеб. заведений. 2-е изд, испр. – М.: Дрофа, 2000. 216 с.
   
5. 
   Сапин М. Р., Брыксина З. Г. Анатомия и физиология детей и подростков: Учеб. пособие для студ пед. вузов. – М.: Изд. центр «Академия», 2004. – 456 с.
   
6. 
   Первая помощь при повреждениях и несчастных случаях./ Под ред. В. А. Поляква. – М.: Мелицина, 1990 – 120 с.
   
7. 
   Человек и среда его обитания. Хрестоматия / Под ред. Г. В. Лисичкина, Н. Н. Чернова. – М.: Мир. 2003. – 460 с.
   
8. 
   Чумаков Б. Н. Основы здорового образа жизни. Учебное пособие. – М.: Педагогическое общество России., 2004. – 416 с.
   
9. 
   Сибиряков С. А. Ребенок в опасности (как предупредить беду: наркоманию, пьянство, насилие, преступность…) – Спб.: Издательство, «Юридический центр Пресс», 2002 – 114 с.
   
10. 
    Хрипкова А.Г., Колесов Д.В. Гигиена и здоровье школьника. – М.: Просвещение, 1988. – 191 с.
    
11. 
    Колесов Д.В., Маш Р.Д. Основы гигиены и санитарии: Учеб. пособие для 9-10 кл. сред. шк.: Факультатив. Курс. – М.: Просвещение, 1989. – 192 с.
    
12. 
    Фомин Н.А., Вавилов Ю.Н. Физиологические основы двигательной активности. – М.: Физкультура и спорт, 1991. – 224 с.
    
13. 
    Зверев И.Д. Книга для чтения по анатомии, физиологии и гигиене человека: Пособие для учащихся 9 кл. сред. шк. – 4-е изд., перераб. – М.: Просвещение, 1989. – 240 с.
    

Интернет көздері:

1. 
   http://netoteka/ru/cgi-bin/teka.pl/event/content_id 
   
2. 
   http://rbip.bookchamber.ru
   
3. 
   http://www.imaton.ru
   
4. 
   http://www.auditoriumru/books
   
5. 
   http://www.hrm.re/db/b2
   
6. 
   http://www.libcsu.ru/news
   
7. 
   http://www.psycheya.ru/lib/met_us.1.html
   

3.2 Емтиханға дайындық сұрақтары

1. 
   ОЖЖ-нің қызметтері, онтогенездік дамуы
   
2. 
   Нейрондар, атқаратын қызметіне сай бөлінуі
   
3. 
   Рефлекстер, олардың жіктелуі
   
4. 
   Рефлекторлық доғалар, түрлері
   
5. 
   Жұлын, сопақша ми, ортаңғы ми, олардың қызметтері
   
6. 
   Аралық ми, гипоталамус және таламустың қызметтері
   
7. 
   Мидың базальдық ганглиі
   
8. 
   Мишықтың қызметтері
   
9. 
   Торлы құрылымның маңызы
   
10. 
    Үлкен ми сыңарларының қыртысы
    
11. 
    ОЖЖ-нің қызметтері, онтогенездік дамуы
    
12. 
    Нейрондар, атқаратын қызметіне сай бөлінуі
    
13. 
    Рефлекстер, олардың жіктелуі
    
14. 
    Рефлекторлық доғалар, түрлері
    
15. 
    Жұлын, сопақша ми, ортаңғы ми, олардың қызметтері
    
16. 
    Аралық ми, гипоталамус және таламустың қызметтері
    
17. 
    Мидың базальдық ганглиі
    
18. 
    Мишықтың қызметтері
    
19. 
    Торлы құрылымның маңызы
    
20. 
    Үлкен ми сыңарларының қыртысы
    
21. 
    ОЖЖ-нің қызметтері
    
22. 
    Нейрон, оның құрылысы, және түрлері
    
23. 
    Рефлекс дегеніміз не?
    
24. 
    Рефлекстердің жіктелуі
    
25. 
    Рефлекторлық доға бөлімдері
    
26. 
    Рефлекторлық доға түрлері
    
27. 
    Жұлынның қызметтері
    
28. 
    Сопақша мидағы орталықтар
    
29. 
    Ортаңғы мидың қызметтері
    
30. 
    Аралық мидың қызметтері
    
31. 
    Мишықтың маңызы
    
32. 
    Торлы құрылымдардың маңызы
    
33. 
    Үлкен ми сыңарларының қыртысының құрылысы мен қызметтері
    
34. 
    Жүйке орталығы
    
35. 
    ОЖЖ-гі синапстар, олардың түрлері
    
36. 
    ОЖЖ- сінен қозу өткізу ерекшеліктері
    
37. 
    Рефлекс уақыты
    
38. 
    Қозудың жинақталуы
    
39. 
    Қозудың таралуы және концентрациясы
    
40. 
    Кері байланыс принципі
    
41. 
    Доминанта принципі
    
42. 
    Жүйке орталығы дегеніміз не?
    
43. 
    ОЖЖ-дегі синапстар, түрлері
    
44. 
    ОЖЖ-гі арқылы қозудың бір бағытта өтуі.
    
45. 
    ОЖЖ-де қозудың кешігіп өтуі
    
46. 
    Рефлекс уақыты
    
47. 
    Уақыттық жинақталу
    
48. 
    Кеңістіктік жинақталу
    
49. 
    Қозудың таралуы және жинақталуы дегеніміз не?
    
50. 
    Рефлекторлық жауап түзілу кезіндегі кері байланыстың маңызы
    
51. 
    10.Доминантты қозу ошағының қасиеттері қандай ?
    
52. 
    Қозғыштық
    
53. 
    Мембраналық тыныштық потенциалы
    
54. 
    Әрекет потенциалы
    
55. 
    Жүйке бұлшық ет қимыл бірліктері
    
56. 
    Көлденең салалы бұлшық еттердің құрылысы мен қызметтері
    
57. 
    Шапшаң және баяу ет талшықтарының морфологиялық, биохимиялық және физиологиялық ерекшеліктері
    
58. 
    Бұлшық ет жиырылуының механизмі
    
59. 
    Бұлшық ет талшығы жиырылуына қажетті қуат көздері
    
60. 
    Бұлшық ет қызметінің түрлері
    
61. 
    Бұлшық ет жиырылуының режимдері
    
62. 
    Бұлшық еттің күші
    
63. 
    Бұлшық еттің күшіне әсер ететін себептер
    
64. 
    Бұлшық еттің жұмысы
    
65. 
    Талдағыштардың құрылысы, дамуы және қызметі
    
66. 
    Талдағыштарға тән жалпы заңдылықтар
    
67. 
    Қозғалыс (бұлшық ет-буын сезімділігі) талдағышы
    
68. 
    Тепе –теңдік (вестибулярлы) талдағышы
    
69. 
    Көру талдағышы
    
70. 
    Есту талдағышы
    
71. 
    Талдағыштар қыметі
    
72. 
    Талдағыштар құрылысы
    
73. 
    Талдағыштарға тән заңдылықтар
    
74. 
    Проприорецепторлар
    
75. 
    Қозғалыс талдағышының маңызы
    
76. 
    Тепе- теңдік талдағышының маңызы
    
77. 
    Тепе-теңдік талдағышының құрылысы мен қызметі
    
78. 
    Вестибулярлы реакциялар
    
79. 
    Көру талдағышының маңызы
    
80. 
    Көру рецепторлары
    
81. 
    Оптикалық жүйе
    
82. 
    Аккомодация
    
83. 
    Көру аймағы
    
84. 
    Есту талдағышының маңызы
    
85. 
    Корти мүшесі
    
86. 
    Ағзаның сыртқы ортаға бейімдеуіндегі жоғарғы жүйке қызметінің маңызы
    
87. 
    шартты рефлекстер, олардың жіктелуі
    
88. 
    Жоғарғы жүйке іс-әрекеті типтерінің спорттағы маңызы.
    
89. 
    Бірінші және екінші сигналдық жүйелер
    
90. 
    Ұйқы
    

Педагогикалық мамандықтар бойынша «ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ГИГИЕНАСЫ » пәнінің