Пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені 5В073200 «Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша)» мамандығы бойынша «Стандарттау» пәнінен ОҚУ-Әдістемелік материалдар
Жалпы еуропалық стандарттау жөніндегі үйымдар Стандарттау жөніндегі еуропалық комитет (СЕН)
жүктеу/скачать 380 Kb.
|
общий про стандарт
| Жалпы еуропалық стандарттау жөніндегі үйымдар Стандарттау жөніндегі еуропалық комитет (СЕН)
(Стандарттау жөніндегі еуропалық комитет (1970 жылға дей-ін Стандарттауды үйлестіру жөніндегі еуропалық комитет) 1961 жылдан бері жүмыс атқарып келе жатқан үйым. СЕН-ге 17 еуропа елдері - Австрия, Бельгия, Үлыбритания, Греция, Дания, Германия, Испания, Ирландия, Италия, Люксембург, Норвегия, Нидерланд, Португалия, Финляндия, Франция, Швеция, Швейцария үлттық үйымдары мүше. Ол 1992 жылғадейін ЕО пен ЕАСТ ғана мүше-елдер (үлттық стандарттау үйымы жоқ Лихтейштейннен басқа) кіретін жабық үйым болатың) |СЕН Бас ассамблеясының шешімімен мүшеліктің жаңа категориясы-ассоциациялықмүше қүрылды. СЕН-ге статусы еуропалық немесе үлттық заңнамамен анықталатын мүше-елдердің кез келген қоғамдық, ғылыми, экономикалық ігемесе басқа да үйымдары ассоциациялық мүше бола алады| СЕН мақсаттарына жетуге, стандарттау процесіне ықпал етуге, стандарттар жобаларын талқылауға қатысуға ассоциациялық мүшелер міндетті (шешім қабылдауға дейін), бірақ олардың дауыс қүқықтары жоқ. СЕН-нің еуропалықдеңгейдегі стандарттау процесіне бар-лық мүдделі жақтар консенсусы негізінде стандартты жос-парлау, әзірлеу және қабылдау кіреді. Стандарттау жөніндегі жүмыстарды жоспарлауда үлттық үйымдар, еуропалық (кобіне ЕАСТ жағы бойынша) үйымдар, ассоциативтік органдар (АО), еуропалық сауда ассоциация-ларынан түскен үсыныстар ескеріледі. Стандарт жобасын дайындау бастапқы жобаны бекіткен (үш ресми тілдерде), ал Орталық хатшылықта ол тіркелгеннен соң еуропалық стандарттың ресми жобасы болған қүжат сәй-кес техникалық комитетке жүктеледі. Бірқатар жағдайларда стандарт дайындау ИСО шеңберінде атқарылады, онда да ЕО* мүше-елдердің еуропалық окілі жо-баның жетекшісі болып тағайындалады. СЕН негізгі мақсаты - ЕО, ЕАСТ және басқа үкіметаралық үйымдар оздерінің директиваларында сілтеме жасай алатын еуропалық стандарттар – Е (еуронормалары) әзірлеу арқылы онім мен көрсетілетін қызмет саудасын дамытуға ықпал ет^ ИСО мен МЭК халықаралық стандарттарын мүше-елдерде қолдану бірыңғайлығын қамтамасыз ету жолымен онім мен көрсетілетін қызмет саудасын дамытуға ықпал ету; стандарттаумен айналысатын аймақтардың барлық үйымдарымен ынтымақтаста болуды дамытуға ықпал ету; еуропалық стандарттарға (еуронормаға) сәйкестік сертификаттауы бойынша корсетілетін қызметтерді дамытуға ықпал ету. СЕН еуропалық стандарттарды авиация жабдықтарына, газды су қыздыратын қүралдарға, газ баллондары, котергіш механизмдердің қүрастыру болшектері, газ плиталары, дәне-керлеу мен кесу, қүбырлар, насос станциялары және тағы бас-қаларына әзірлейді. СЕН жоғары органы - стандарттау жөніндегі үлттық үйым-дар, ЕО пен ЕАСТ мүше-елдерінің үкімет органдары, сондай-ақ ассоциациялық үйымдар болатын Бас ассамблея (18-сурет). Бас ассамблея Әкімшілік кеңесті сайлайды. Оның атқаратын қызметі мыналар: - мүше-елдер үлттық стандарттарын қолдану ережесі мен тәсілдерін және еуропалық стандарттар әзірлеуде халықара-лық стандарттарды белгілеу; * 1991 жылғы СЕН мен ИСО арасындағы Венакелісімдері негізінде. - еуропалық стандарт ретінде үлттық немесе халықаралық нормативтік қүжаттарды тікелей пайдалану мүмкіндігін анық-тау және оны сақтауды (орындауды) бақылау; - аймак шеңберінде үлттық стандарттау жөніндегі жүмыс-тарды үйлестіру. Стандарттау саласындағы саясат үлттық үйымдар окілдері - директорлар коллегиясымен анықталады жөне Бас ассам-блеямен бекітіледі. Стандарттау жөніндегі техникалықжүмыстарды техника-лық бюро үйлестіретін техникалық комитеттер орындайды. Техникалық комитеттер мына бағыттарда жүмыс істейді: - қүрылыс және азаматтық қүрылыс; - машинажасау; -денсаулық сақтау; - жүмыс орындарында денсаулық сақтау жөне қауіпсіздік; - көлік және буып-түю; - ақпараттық технология. Бағдарламаларды қамтамасыз ету жөніндегі комитеттер (бағдарламалық комитеттер) міндеті - бүрыннан бар халық-аралық немесе алгы үлттық стандарттарды талдау арқылы еуростандарттар әзірлеуді жеделдету және СЕН-де тез және тиімді пайдалануға болатын ақпараттар жинау. Бағдарламалық комитеттер - стандарттау бағдарламасын қүрас-тырады, үйлестіруге еуропалық стандарттар немесе қүжаттар ретінде ИСО мен МЭК халықаралық стандарттарын қабылдайды; еуропалық стандарттар әзірлейді, немесе ИСО мен МЭК-тен нәтижелер алуды күтеді. Осы үйымдармен түрақты байланыс жасайды және еуростандарт қабылдауда комитет өз жүмыстарының нәтижелері туралы ИСО немесе МЭК-ке хабарлайды. Техникалық комнтеттер, сонымен қатар ез жүмыстарында халықаралық стандарттарға сүйенеді, аймақтық үйымдармен байланыс жасап түрады, сабақтас мәселелермен айналысатын басқа техникалық комитеттер жүмыстарының нәтижелерін ескереді. Комитеталдынақойылған міндеторындалысымен, ол Техникалық бюромен таратылуы, немесе стандартты қайта қарауға жауапты етіп жәй қалдырылуы мүмкін. Стандарттарды қабылдау тәртібіне техникалық комитет жүмыс тобының жобаны қүптауы, белгіленген мерзімде дауысқа салу үшін стандарттау жоніндегі үлттық үйым атынан СЕН-ге мүше-елдердің барлығына техникалық бюроның жобаны жонелтуі кіреді. Жобаны қабылдауға қарсы дауыс 20%-дан көп болмаса еуронорма (еуропалық стандарт) қабылданған болып есептелінеді. Қабылданғанстандартмүше-елдерүлттықстандарттаужүйесіне, оның ішінде қарсы дауыс бергендердікіне де енгізіледі. Әрі қарай Әкімшілік кеңес ЕО мүше-елдер үшін осы стандарттың маңыздылық дәрежесін қарайды. Оң шешім болған жағдайда, сәйкес ЕО директивасында оған сілтеме жасалынады жоне стандарт ЕО мүше-елдерде міндетті орындау статусын иеленеді. СЕН еуронормадан басқа үйлестіру жөніндегі қүжаттарды (ҒГО) және саудадағы техникалық кедергілерді жою мен жаңа тауарлар өндіру прогрессивті техникалықталаптарын жедел-детуге бағытталған алғы стандарттарды (ЕІЧУ) әзірлейді. Үйлестіру жөніндегі қүжаттар СЕН-ге мүше-елдерде халықаралық стандарттар қолдануда бірыңғайлықты бүзатын әкімшілік және қүқықтық нормалар мәнін түсіндіреді. [СЕН қабылдаған еуропалық стандарт екі вариантта басылып шығарылады: СЕН мүше-елдері еуронормасы және үлттық стандарты сияқты. Екінші вариантта, стандартта оны түсіну мен қолдануға ықпал ететін үсыныстар мен түсініктемелер түрінде қосымша болады. СЕН өнім, көрсетілетін қызметтер, процестер стандарттарын әзірлеуден басқа, өнім сапасын, сынақ зертханаларын сынау мен аккредиттеу әдістерін қамтамасыз ету жүйесін стандарттаумен айналысады)Бүл бағытта «мүқабалық әдіспен» 9000 сериялы ИСО хапықаралық стандарттары негізінде қабылдаған еуропалық 29000 сериялы еуронорма-стандарттары (29000 ЕҢ) жасальшды және бекітілді. Бүл нормативтік қүжаттар кешеніне бес еуропалық стандарттар кіреді: «Сапаның жаппы нүсқауы және сапаны қамтамасыз ететін стандарттар, таңдау және қолдану жөніндегі басшылық нүс-қаулар» 29000 ЕИ; «Сапа жүйелері. Жобалау және (немесе) әзірлеу, өндіру, қүрастыру жөне көрсетілетін қызметтерде сапаны қамтамасыз ету моделі» 29001 ЕІМ; «Сапа жүйелері, өндіру мен қүрастырудағы сапаны қам-тамасыз етуге арналған модель» 29002 ЕІЧ; «Сапа жүйелері. Қорытынды бақылау мен сынаулардағы сапаны қамтамасыз етуге арналған модель» 29003 ЕІЧ; «Сапаның жалпы нүсқауы және сапа жүйесі элементтері. Басшылық нүсқаулар» 29004 ЕЫ. Сынау, сертификаттау жөне аккредиттеу саласында жеті 45000 сериялы еуронорма (45000 ЕИ) - еуропалық негіз қалау-шы стандарттардан түратын нормативтік қүжаттар кешені қа-былданды: «Сынақ зертханалары жүмыстарына қатысты жалпы кри-терий» 45001 ЕІЧ; «Сынақ зертханаларын бағалайтын (аттестациялайтын) жалпы критерий» 45002 ЕІЧ; "Зертханаларды аккредиттеу жөніндегі органдарға арнал-ған жалпы критерий" 45003 ЕМ; «Өнімді сертификаттайтын сертификаттау жөніндегі органдар жалпы критерийі» 450011 ЕІЧ; «Сапажүйелерін сертификаттауғажауапты сертификаттау жөніндегі органдар жалпы критерийі» 450012 ЕІЧ; «Қызметкерді аттестаттаумен айналысатын сертификаттау жөніндегі органдарға қатысты жалпы критерий» 450013 ЕІЧ; «Стандартқа бүйымның сәйкестігі туралы жеткізуші ары-зына (өтінішіне) арналған жалпы критерий» 450014 ЕІЧ. Бүл стандарттарды СЕН Электртехникадағы стаңдарттау жө-ніндегі Еуропалық комитетпен (СЕНЭЛЕК) бірігіп әзірлеген. СЕН қазіргі мәселелері нарық қажеттіліктерінен туындай-тын сәйкес стандарттар әзірлеу және оларды уақытында басып шығаруға, еуропалық директивалар басылуынан стандартты қабылдаудың қалып кетуін жоюға, саны жылдан жылға жоба санынан қалып түратын стандарттар қабылдау мерзімдерін жеделдетулерге қатысты. жүктеу/скачать 380 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|