Пікіржазған химия ғылымдарының докторы, профессор С. М. Тәжібаева
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
|
( 5-су рет) бой ын ша газ тә різ ді SO 2 мен Cl 2 (1,05-1,1):1,0 қа ты на- сын да газ дар дың қос па лауышы на (1), одан кейін бар бо тер ар қы- лы суль фохло ра тор ға (2) жі бе рі ле ді. 4.1.Аниондыбеттік-активтізаттардыалу 77 5-с урет . Па ра фин дер ді үз дік сіз ре жим де с уль фо хлор ла удың те х но ло гиялық сыз ба сы: 1 – газ дар дың қо с па ла уышы; 2 – с уль фо хло ра тор; 3, 6, 12, 15 – сор ғыш тар; 4 – жы лу а л м ас тыр ғыш; 5 – ыдыс; 7 – Вен ту ри құ бы ры; 8 – цик лон; 9 – с уль фо хло рид тер дің ыды сы; 10 – ск ру б б ер; 1 1 – сіл ті ері тін ді сі нің ыды сы; 13 – игу рит тік т о ңа зыт қыш; 14 – хлор су тек қыш қы лы ның жи на ғы шы; 16 – ж ел дет кіш 4.Беттік-активтізаттардыалу 78 Мұн да жо ға ры дан ме ха ни ка лық қос па лар мен ыл ғал дан та зар- тыл ған кө мір су тек ті ши кі зат бе рі ле ді. Суль фохло ра тор ат мос фе ра лық қы сым мен 20-30 о С тем пе ра- ту ра да жұ мыс іс тей ді. Реак циялық қос па реак тор → мұз дат қыш (4) → реак тор шең бе рін де үне мі айна лып жү ре ді. Кон вер сиясы 30 %-ға (мас.) жет кен реак циялық мас са ның бір бө лі гі ара лық ыдыс қа (5), одан кейін газ дар ды ауа мен үр леп бө- лу үшін Вен ту ри құ бы ры на (7), цик лон ға (8) жі бе рі ліп, со ңын да суль фохло рид тер дің ыды сын да (9) жи на ла ды. Цик лон нан кейін газ дар ды сіл ті нің ері тін ді сі мен суары лып оты ра тын ск руб бер ден (10) өт кі зіп, ат мос фе ра ға шы ға рып тас тайды. Суль фохлор лауда пай да ла ныл ған газ дар ды суль фохло ра тор- дан кейін су мен суары лып оты ра тын игу рит тік мұз дат қыш қа (13) аб со рб ция лау үшін жі бе ре ді. Мұн да алы на тын 27 %-дық тех ни- ка лық тұз қыш қы лын ар найы ыдыс та (14) жи най ды. Сі ңі ріл ме ген газ дар соң ғы та за лауға ск руб бер ге ба ра ды. Суль фохло ра тор дан шық қан суль фохло рид тер әрі қа рай бей- тарап тау ға жі бе рі ле ді (6-су рет). Реак циялық мас са нейт ра ли за- тор да (4) сіл ті нің 10 %-дық ері тін ді сі мен бейтарап та ла ды; реак- ция эк зо тер мия лық бол ған дық тан тем пе ра ту ра ны қа таң ба қы лап оты ру ке рек. Нейт ра ли за тор де ге ні міз – ара лас тыр ғыш пен, қыз- дыр ғыш (жы лан тү тік) жә не суыт қыш (қап шық) эле ме нт тер мен жаб дық тал ған ци ли ндр лік ап па рат. Нейт ра ли за тор ға (4) 5-ін ші ыдыс тан реак циялық мас са ны, 1-ін ші ыдыс тан жы лу ал мас тыр ғыш та 50 о С-ге дейін қыз ды рыл- ған сіл ті ері тін ді сін бе ре ді. Нейт ра ли за тор дан кейін алын ған өнім нің құ ра мы: ал кил сульфо нат тар – 18 % (мас.); кө мір су тек тер – 31 % (мас.); нат рий хло ри ді – 4 % (мас.); су – 46-47 % (мас.). Өнім ді нат рий хло ри ді нен та зар ту үшін 2-2,5 о С-ге дейін суыту ке рек. Ол үшін бейтарап тал ған өнім ді тұн дыр ғыш та (6) тұн ды- рып, жы лу ал мас тыр ғыш та (9) суы тып, 10-тұн дыр ғыш қа жі - бе ре ді. Ері тін ді ні суыт қан кез де ал кил сульфо нат тар қа бат та нып бө лі- не ді. Тө мен гі қа бат та 90 % нат рий хло ри ді қа ла ды. Ері тін ді нің 40 % (мас.) нат рий ал кил сульфо нат та ры мен 10 %-ға (мас.) дейін кө мір су тек тер ден тұ ра тын жо ғар ғы қа ба тын соң ғы, яғ ни бу лан- ды ру ар қы лы ыл ғал ды жою жә не кө мір су тек тер ді бө лу са ты сы на жі бе ре ді. |