Пневмография- тыныстық қозғалыстарды тіркеу. Ол тыныстың жиілігін және тереңдігін анықтауға, дем алумен дем шығарудың ұзақтылығы қатысын білуге мүмкігдік береді. Сау ересек адам минутына 12-18 рет дем алады
Пневмография– тыныстық қозғалыстарды тіркеу. Ол тыныстың жиілігін және тереңдігін анықтауға, дем алумен дем шығарудың ұзақтылығы қатысын білуге мүмкігдік береді. Сау ересек адам минутына 12-18 рет дем алады. Дене жұмысы кезінде дем алу жиілігімен тереңдігі өзгереді. Сондай-ақ тыныстық ырғақ өзгерісін жұтынғанда, сөйлегенде, тынысты уақытша тоқтатқанда және т.б. бақылайды.
Тыныс алу циклы бір-бірінің соңынан үзіліссіз жүретін екі фазадан тұрады: дем алу және дем шығару. Кеуде қуысының тыныстық қозғалысын тіркеу (пневмография) тыныстық қозғалыстардың ауалы жолмен жазатын рычажокқа берілуі арқылы іске асады. Алынған жазу пневмограммадан тыныс алу фазаларының ұзақтылығы, тыныстық жиілігі мен оның терңдігі және бұл көрсеткіштер адамның физиологиялық жағдайларына: тыныштықта, қозғалыста т.б. байланыстылығын білуге болады.
Жалпы көп таған пневмограф ұзыншақ резенкелі камерадан, оны сыртынан қаптап тұрған маталы қапшықтан және онымен резенке түтік арқылы үзіліссіз байланысқан Марей капсуласынан тұрады.
Кеуде қуысына манжетканы байлайды. Манжетканы үш жақтылы қосқыш арқылы марей капсуласымен жалғайды. Тіркеуші жуйеге аздап ауа ендіріп, кеуде қозғалыстарын тіркей бастайды. Кеуде қуысындағы қозғалыстар штативтен марей капсулпсына беріледі де, бір минуттағы тыныс қозғалыстары есептеледі. Сонан кейін орнатылған арнай қаламды кимографқа тигізіп, пневмограмманы жазуға кіріседі.
Спирография – табиғи және мәжбүрлі тыныс алу кезінде тіркелетін өкпе көлемінің өзгерістерін сипаттау әдісі. Өкпелердің тыныс көлемдерін спирограмма жазбай өлшеу спирометрия деп аталады.Спирографияның көмегімен әртүрлі текті өткір және созылмалы бронх-өкпе патологиялары анықталады. Спирография емдеу процедураларының тиімділігін бағалаудың тиімді әдісі болып табылады, спортсмендер мен зиянды өндірістердің жұмыскерлерін аолдын-ала тексеру кезінде қолданылады. Спирография қашан қажет:
-3-4 апта бойғы жөтел;
- кеудедегі жанши ауыру;
- толық емес тыныс алу мен ентігу;
- бронхиттің жиі асқынуы;
- бронхиалдық астманы емдеуді бақылау;
- бронх-өкпе аурулары мен аллергологиялық
ауруларға тұқым қуалай бейімділік;
- көп жыл шылым шегу;
- жоғары деңгейдегі ауаның ластануы бар
Спирометрия – өкпе функциясын тексерудің бір түрі немесе өкпеңіз арқылы ауа ағынын өлшейтін өкпе функциясын тексеру. Ол сондай-ақ өкпеңіздегі ауаның мөлшерін есептейді. Сынақ спирометр деп аталатын машинаның көмегімен жүзеге асырылады. Ол тыныс алатын ауаның мөлшерін және өкпеңізден ауаны қаншалықты жылдам шығаруға болатындығын өлшейді. Спирометрия – қауіпсіз және жиі тағайындалған сынақ.Спирометриялық сынақтар өкпенің күтілетін деңгейде жұмыс істейтінін анықтайды. Бұл өкпе және тыныс алу жолдарының ауруларын анықтауға көмектеседі. Мысалы, сынақ созылмалы обструктивті өкпе ауруын (COPD) симптомдар пайда болғанға дейін анықтай алады. Тест сонымен қатар өкпе фиброзын немесе өкпе тінінің тыртықтарын тексере алады.
Спирометрияны жүргізудің басқа себептері:
Өкпенің сыйымдылығын анықтау
Өкпе қызметінің созылмалы ауруларының уақыт бойынша өзгерістерін өлшеу
Өкпе функциясындағы ерте өзгерістерді анықтау және кейбір жағдайларда емдеуге көмектесу
Тыныс алу жолдарының тарылуын анықтау үшін
Ингаляциялық дәрілердің симптомдарды жоюға қаншалықты көмектесетінін анықтау
Заттардың әсерінен өкпе қызметін өзгерткенін көрсету
Операция алдында тыныс алу жолдарының асқыну қаупін бағалау үшін
Сынақ мәліметтері