Подробнее математика сабағында ойын есептерін пайдалану

 Математика сабағында ойын есептерін пайдалану 

Халық педагогикасының  бір саласы  - ұлттық ойындар. Математика сабақтарында халық ойындарын дидактикалық ойындарын дидактикалық материал ретінде қолданып, сабақ өткізу пайдалы. Осы ұлттық ойындарды сабақта қолдану  арқылы оқушылардың математикаға деген қызығушылығын, белсенділігін арттыруға, тапқырлыққа, шапшандыққа, салт – дәстүр арқылы ой өрістерін дамытуға болады.

         Ойын сабақтыі соңында,  басында, ортасында пайдалануға болады. Осы мақсатпен натурал сандарға амалдар қолдануға қазақтың  ұлттық ойындарының бірнеше түрімен  таныстыра отырып, тапсырманың мақсатын анықтаймыз.

1. 
   Ақсүйек ойыны – ойынымыздың шартында біз де үшін топқа бөліндік «Шеңбер», «Бөлшек», «Теңдеу».
   

1. 
   «Жамбы ату».
   

1. 
   «Қазақша күрес» - «Білікті бірді жығар, білімді мыңды  жығар» дегендей білім сайысын көрсетеміз. Өзара математикалық сұрақ қою арқылы жарысқа  түседі.
   

1. 
   «Ақ серек, көк серек» ойыны.
   

1. 
   «Көрші - кқрші» ойынында өздерінің біріне  - бірі дайындар келген сұрақтарын қояды.
   

№1 картачкада.    Теңдеуді шеш.

а) (х+1,5) * 8=17

б) (24+х) * 21=10  

6 сыныпта теңдеу құруға есептерін шығарғанда мына есептерді шығарғанда, мына есептерді шығаруға болады.

Мысалы::Бір топ торғай үшып келіп, ағыштың бұтағына  ұонады. Бұтақ басына бір торғайдан қонса, бір торғай орынсыщ қалады. Ал бір бұтаққа екі торғайдан ұонса, бір бұтақ артық. Сонда торғай нешеу, бұтақ нешеу.

Торғай саны         - х

Бұтақ саны  - у

Егер бұтаққа бір торғай ұонса, онда х – у =1

Егер бұтаққа екі торғайдан қонса, онда у 

х – у =1                    х – у =1               х=4

Жауабы: торғай -4, бұтақ -3

Есеп сабақтың басында қолданылатын болса, оқушылардың сабаққа деген ынтасын, белсенділігі артады.

Мен нешедемін, өзің нешедесің.

Баласы  - х жаста

Әкесі  - 3х жаста

Теңдеу  құру.          3  х =1x=20

                                 2 x =20, x=10.

Бала 10жаста, әкесі 30 жаста.

Егер ойын сабақтың соғында қолданылатын болсса, масыла «жүз торғай» есебі. Мектеп ауласында бір топ торғай отыр еді, басұа жақтан бір тоорғай үшып келіп, ол бұл жүз торға деп қалады, сөйтсе ол жүз емес екен.

Жүз болу үшін оларға тағы сондай, тағы оның жартысындай және сол жартының жартысы мен өзін қосқанда жүз болады. 

Торғай  - х

Қосылған торғай   - х

Оның жартысы

Оның жартысы

Өзі  -1

11 х = 396

х =36

 

Бұндай ойындар оқушылардың білімін жинақтайды.

Теңдеулер  жұйесін құру арқылы 7 сыныпта қазақша ауыз есептерін пайдалану.

Бау – бау шөп.

Ағаш уықты, киіз туырлықты ауыл үйінің бас-аяғы ое жеті бас малы-жылқысы, сиыры, қойы болыпты. Қыстау басында мая-мая шөп жинап алады. Қыс түсіп, мал қорадағ мал қолға қараған кезде  ол анасынан әр түлікке қанша баудан шөп салайын деп сұрайды. ,- Күн сайын әр жылқының алдына  - алты, әр сиырға төрт, , қой басына екі баудан салсаң, мал қыстан қысыла қоймайды, балам.

-Жарайды, апа ,  - деп бала малдарға шешесінің айтқанындай етеп, бау-бау шөпті салып келеді.

Бәріңе қырық сегіз бау шөп   кетті дейді. Барлық жылқыға қанша бау шөп салсам, барлық сиырға да сонша шөп салдам. Ал жылқы мен сиырды қоса есептегенде барлығына кеткен бау саны барлық қойға салынған бау санымен бірдей.

Бұл үйде неше жылқы, неше сиыр неше қой болғаны

Жылқы саны  - х

Сиыр саны  - у

Қойдың саны – z

 X + y +z =17                              -2x – 2y – 2z = -34

6x =4y                                        6x – 4y=0

4x + 2y =14                                4 * 2 + 2y=14

                                                    y =3

2+3+z=17 ---------   z = 17-5=12

Математика сабақтарында халық ойындарын дидактикалық материалдар ретінде пайдалану, оқушылардың оқуға деген ынтасын арттырып, үлгерім мен оқудың сапасы дами түседі.