ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02. 03- 2009 Басылым №1

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 83-сі 
 
▪ антогонистері
мен
 
 
синергистерінің әсерлері; 
▪ әсерлерін
ұзартатын
 
 
пролонгаторларды
қолдану
 
 
(новокаин, экмолин); 
▪ олардың бактериоцидтік әсері. 
Сульфаниламид
препараттарымен
 
 
емдеудің негізі: 
Олардың
құрамында
ақ
стрептоцидтің
 
 
 
 
молекуласы
бар.
Ал
бактериялардың
 
 
 
 
организміндегі зат алмасу процесінде
 
 
 
 
өте
маңызды
роль
атқаратын
 
 
 
 
парааминобензой
қышқылы
(ПАБҚ)
өзінің
 
 
 
 
құрылысы жағынан ақ стрептоцидке ұқсас.
 
 
 
 
 
Олар
антогонистер. Олай болса ауру
 
 
 
 
 
малға
суфаниламид
препаратын
 
 
 
жібергенде
ондағы
ақ
стрептоцид
 
 
 
 
бактериялардың
денесінен
ПАБҚ-ын
 
 
 
ығыстырып
шығарады
да,
онда
жүретін,
 
 
 
 
 
өмірге ең қажетті, биологиялық белсенді
 
 
 
 
 
энзимдік системаның жұмысын бүлдіреді.
 
 
 
 
Бактерияның
өсуі
мен
көбеюі тежеледі.
 
 
 
 
 
Сульфаниламидтердің
мұндай
әсері
 
 
 
олардың
бактериостаттық
әсері
деп
 
 
 
 
аталады. 
Антогонистері – новокаин, анестезин,
   
 
 
метионин. 
Антибиотиктер
мен
сульфаниламид
 
 
 
препараттарымен
емдеудің
негізгі
 
 
 
ережелері: 
▪ емдеуді неғұрлым ерте бастау керек; 
▪ бірінші
рет
үлкен
дозасын
 
 
 
 
тағайындайды; 
▪ емдеу курсын мезгілсіз тоқтатпайды; 
▪ препараттың
мөлшерін,
жиілігін,
 
 
 
ұзақтығын
аурудың
жағдайына,
даму
 
 
 
 
процесіне қарай тағайындайды; 
▪ қосымша
қолданылатын
дәрілердің
 
 
 
сиымдылық әсерін ескеру керек; 
▪ антогонистер
мен
сиергистер
 
 
 
тобын білу керек; 

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 84-сі 
 
▪ кең
диапазонды
препараттарды
 
 
 
(биомицин,
тетрациклин)
ұзақ
 
 
 
қолданғанда
дрожжды
сепсис
 
 
 
(кандидамикоз) пайда болуы мүмкін.
 
 
 
 
Ондай
жағдайда
нистатинді,
йод
 
 
 
 
препараттарын қолдану керек; 
▪ лабораториялық
жағдайда
оларға
 
 
 
микроорганизмдердің сезімталдығын
 
 
тексеріп отыру керек. 
Антибиотиктер
мен
 
 
сульфаниламидтерді
көп
және
жиі
 
 
 
 
қолданғанда оларға микроорганизмдердің
 
 
 
үйрену
қабілеті
де
күшейе
түседі.
Бұл
 
 
 
 
 
 
жағынан микроорганизмдерге тигізетін
 
 
 
әсері өте кең, басқа дәрілерге қарағанда
 
 
 
 
 
 
уыттылығы аз нитрофуран препараттары
 
 
 
 
жақсы нәтиже береді.
 
 
 
Сумен
емдеудің
негізгі
тәсілдері
–
 
 
 
 
 
түрлері. 
Мал
дәрігерлік
тәжірибеде
бірнеше
 
 
 
 
түрлі әдістер қолданылады: 
▪ сумен жуу​ әдісі; 
▪ суды
белгілі
бір
биіктіктен
құю
 
 
 
 
 
(желкеден, арқадан, іш жаққа, аяқ жаққа); 
▪ суланған затты денеге (белгілі бір
 
 
 
 
 
жерге) басу, тарту; 
▪ Майер,
Меликсетян
 
 
дармтампонаторларын қолданып, тік
 
 
 
ішек арқылы ​
клизма кою. Оның түрлері:
 
 
 
 
 
 
тазалау, жылулықты реттеу, уқалау,
 
 
 
 
емдеу, тамақтандыру. 
Ірі
малдарға
10-20
литрге
дейін,
ұсақ
 
 
 
 
 
 
малдарға Эсмарх аспабы арқылы 3 литрге
 
 
 
   
 
дейін сұйық жіберуге болады. Жіберілетін
 
 
 
 
 
ертінділердің
температурасы
дене
 
 
 
қызуындай болғаны дұрыс. 
10. сумен ысқылау арнайы щеткалармен,
 
 
 
 
жөкемен тағы сол сияқты заттармен
 
 
 
 
 
іске асырылады; 

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 85-сі 
 
11. асқазан
мен алдыңғы қарыншақтарды
 
 
 
 
әртүрлі зондтармен жуу ( жуу әдістері
 
 
   
 
 
тәжірибе сабақтарында көрсетіледі); 
12. жатыр
мен
қынапты
жуу
 
 
 
 
акушерлік-гинекологиялық 
ауруларда қолданылады; 
13. компрестер қою (фр. compresse – қысылу).
 
 
 
 
 
 
Компресс төрт қабаттан тұрады: 
5. Сіңіргіш, сорғыш қабаты; 
6. су өткізбейтін қабат (клеенка,
 
 
 
 
салафан, парафин); 
7. жылулықты ұстап тұратын қабат; 
8. денеге бекіту-таңу. 
Жалпы және жергілікті ванналар.  
Душтар
–
жаңбырлатқыштар
денеге
 
 
 
 
температуралық
және
механикалық
әсер
 
 
 
 
етеді.  
▪ Малды
шомылдыру
денені
сергітіп,
 
 
 
 
тонусын жақсартады. 
▪ Вапоризация – бумен және оған дәрі
 
 
 
 
 
 
араластырып емдеу 
Шипалы және саз балшықпен, шым тезекпен
 
 
 
 
 
 
емдеу  
Гумификация
–
батпақты
жердегі
 
 
 
 
өсімдіктердің
тереңде,
ауаның
 
 
 
жеткіліксіздігінен шіруі.  
Саз
балшықпен
емдеу.
Саз
балшық
 
 
 
 
 
-организмге
физика-химиялық
және
 
 
 
биологиялық
тиімділігі
бар,
жылу
 
 
 
 
сиымдылығы
мен
жылу
өткізгіштігі
өте
 
 
 
 
 
төмен, созылмалы зат. 
Парафинмен және озокеритпен емдеу.  
Парафинмен емдеу – жылулықпен емдеудің
 
   
 
 
бір түрі. 
ОЗОКЕРИТ – тау балауызы – мұнай иісті,
 
 
 
 
 
 
 
қара-қошқыл қоймалжың зат. ПСАМОТЕРАПИЯ –
 
 
 
   
құммен
емдеу,
құм
арқылы
организмге
 
 
 
 
 
жылулықпен әсер ету.  

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 86-сі 
 
Новакаин блокадасын қолдану әдістері. 
 
▪ Новокаин
блокадалары.
Ең
алғаш
 
 
 
 
медицина саласында негізін қалаған
 
 
 
 
А.В.Вишневский
(1933).
Оның
негізі
 
 
 
 
организмдегі
құбылыстарды
 
 
реттейтін вегетативті жүйке жүйесін
 
 
 
 
орталық нерв жүйесінен бөліп тастау –
 
 
 
 
   
блокадалау. 
Малдәрігерлік тәжірибеде новокаин және
 
 
 
 
соған
ұқсас
дәрілердің
ертінділері
 
 
 
 
пайдаланылады.
Ішкі
жұқпалы
емес
 
 
 
 
ауруларда қолданылатын блокадалар: 
▪ А.И.Федотов пен Н.А.Уразаев ұсынған
 
 
 
 
мойын
тұсындағы
симпатикалық
 
 
 
жұлдызды
түйінді
блокадалау
өкпе
 
 
 
 
ауруларын
емдеуде
жақсы
нәтиже
 
 
 
 
береді. 
▪ В.В.Мосин
ұсынған
екі
жақты
 
 
 
 
эпиплевральды
блокада ас қорыту
 
 
 
 
жүйесінің
ауруларын
емдеуде
 
 
 
қолданылады. 
▪ И.Я.Тихонин ұсынған белдеме, немесе
 
 
 
 
бүйрек маңайының блокадасы асқазан
 
 
 
 
мен ішек ауруларында, кейбір шаншу
 
 
 
 
 
құбылысымен
сипатталатын
 
 
ауруларда қолданылады. 
Бұл
әдісті
іріңді
процестер
кезінде,
 
 
 
 
 
организмдегі
маңызды
ағзалар
жұмысы
 
 
 
 
бұзылғанда, мал жалпы әлсіреген кезде
 
 
 
 
 
қолдануға болмайды. 
Жарық
сәулесімен
және
электр
тоғымен
 
 
 
 
 
емдеу. 
Гелиотерапия – ​күн сәулесімен емдеу.  
Жарық
сәулесімен
емдеу
-
Минин,
 
 
 
 
 
 
соллюкс  лампалары  қолданылады.  

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 87-сі 
 
Гальванизация
–
​
бағыты,
кернеуі,
күші
 
 
 
 
 
тұрақты болып келген тоқпен организмге
 
 
 
 
 
әсер ету. Қолданылатын құрал АГН 1, АГН-2.  
Электрофорез – ​дәрілерді ион түрінде
 
 
 
 
 
теріге зақым келтірмей денеге енгізу.  
Фарадей – ​тоғымен емдеу - жиілігі төмен
   
 
   
 
 
айнымалы
тоқпен
емдеу.
АСМ-2
құралы
 
 
 
 
 
қолданылады.  
Дарсонваль – ​тоғымен емдеу- өте жоғары
 
 
 
 
 
 
жиілікті және жоғары кернеулі, күші әлсіз
 
 
 
 
 
 
тоқпен әсер ету. Қолданылатын аппарат
 
 
 
 
 
«Искра -2». 
 
Диатермия – ​организмнің ұлпаларымен
   
 
 
мүшелерін жоғары жиіліктегі тоқ
арқылы
 
 
 
 
 
қоздыру.  
Хирургиялық
диатермия
–
​жоғары
 
 
 
 
жиіліктегі
тоқты
қолдану
арқылы
 
 
 
 
ұлпаларды
қосу.
Электродесикация,
 
 
 
электротомия кезінде қолданады.  
Ультрожоғары жиіліктегі тоқпен емдеу
 
 
 
 
–
​ұлпаларға УЖЖ тоқтың элетромагниттік
 
 
 
 
 
өрісімен әсер ету тәсілін айтады. 
Қолданылатын
құралдар
УВЧ
–
66
және
 
 
 
 
 
 
УВЧ-300.  
Ультра дыбыспен емдеу – ​20000 ГЦ жоғары
 
 
   
 
 
 
дыбысты
пайдалануды
айтады.
 
 
 
Қолданылатын құралдар – УПП, ВУД.  
Жарық
сәулесіменжәне
электр
тоғымен
 
 
 
 
емдеу. 
Сабақтың
мақсаты:
Студенттерді
 
 
 
хирургиялық
ауруларды
емдеу
кезінде
 
 
 
 
жарық
және
электротерапия
құралдарын
 
 
 
 
таныстыру  қолдануға үйрету. 
 
Жарық сәулесімен емдеу үшін табиғи және
 
 
 
 
 
 
қолдан
жасалған
аппараттар
арқылы
 
 
 
 
алынатын жарық сәулелерінің энергиясы
 
 
 
 
қолданылады. 
Жарық
энергиясы
дегеніміз
ауасыз
 
 
 
 
кеңістікте
300
000
км/сек
жылдамдықпен
 
 
 
 
 

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 88-сі 
 
тарайтын
сәуленің
энергиясы.
Оның
 
 
 
 
негізінде тербелу жиілігі мен ұзындығы
 
 
 
 
 
әртүрлі электромагниттік толқын жатыр.
 
 
 
 
Толқын ұзындығын өлшеу үшін колданылатын
 
 
 
 
 
өлшемдер: 
▪ микрон = 0,001 мм; 
▪ m/микрон = 0,001 микрон; 
▪ ангстрем  = 0,1 m/микрон. 
Жарықтың
негізін
түсіну
үшін
Нъютонның
 
 
 
 
 
корпускулярлық теориясын (бөлшектердің
 
 
 
ағымы), Гюгенстің теориясын (толқын ағыны),
 
 
 
 
 
жарықтың
түзу
сызықпен
таралу
заңын,
 
 
 
 
 
жарықтың
дифракциялық
қасиетін
(қарсы
 
 
 
 
кедергіден
айналып
өтуі),
 
 
 
интерференциясын
(сәулелер
 
 
қабаттасқанда
оның
күшеюі, не әлсіреуі),
 
 
 
 
 
фотоэффект
құбылысын
(заттардан
 
 
 
электрондардың жұлынып алынуы), квант
 
 
 
 
теорияларын жақсы білу керек. 
Міне
осыларды
ескерсек,
онда
жарық
 
 
 
 
 
дегеніміз
кеңістікте
электромагниттік
 
 
 
толқын
заңымен
тарайтын
бөлшектердің
 
 
 
 
ағымы. 
Толқын ұзындығы 759 m/микрон мен 400 m/микрон
 
 
 
 
 
 
 
аралығындағы жарық көзге көрінетін сәуле
 
 
 
 
 
деп аталады. Егер күн сәулесін призма
 
 
 
 
 
 
арқылы
өткізсек,
онда
экранда
тоқын
 
 
 
 
 
ұзындығы
әртүрлі
7
түсті
спектрді
 
 
 
 
 
байқаймыз. қызыл – 759 m/микрон, қызғылт – 650,
 
   
 
 
   
 
сары – 590, жасыл – 527, көгілдір – 486, көк – 434 және
   
 
   
 
   
 
   
 
 
күлгін – 400 m/микрон. 
Жарық организмге тері және көру аппараты
 
 
 
 
 
 
арқылы әсер етеді. Оның биологиялық әсері
 
 
 
 
 
 
терімен, оның астындағы тіндермен және
 
 
 
 
 
нерв
талшықтарымен
сіңірілгенде
ғана
 
 
 
 
білінеді. Әсіресе белсенді әсер ететін –
 
 
 
 
 
 
ультракүлгін сәулесі. 
Ветеринарияда
алғашқы
көмек
 
 
 
көрсеткенде қолданылатын дәрілік заттар  

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 89-сі 
 
Залалсыздандырғыш
және
 
 
паразиттерге
қарсы
қолданылатын
–
 
 
 
 
дәрілік заттар: кальции хлориді, калии
 
 
 
 
 
перманганаты,
формалин,
этакридин,
 
 
 
пиоктанин, креолин, карбол қышқылы және
 
 
 
 
 
т.б.  
Тапсырма
№1
Сутегі
қос
тотығының
 
 
 
 
 
теріге әсерін бақылау. 
Тапсырма
№2
К
перманганаты
 
 
 
 
ертіндісін (1 : 1000) дайындау.  
Сульфаниламид
препараттары
–
 
 
 
стрептоцид,
стрептомицинифталозол,
 
 
норсульфазол,
сульфадемитоксин
және
 
 
 
т.б.  
Тапсырма № 1.​ Препараттармен танысу. 
Антибиотиктер
–
​пенициллин,
 
 
 
стрептомицин, биомицин және т.б. 
Тапсырма №1. ​Пенициллин мен новокаин
 
 
 
 
 
ертіндісін дайындау.  
Тітіркендіргіш
заттар
–
​скипидар,
 
 
 
 
аммиак, қызыл және сары сынап, қыша және
 
 
 
 
 
 
 
т.б.  
Тапсырма №. ​Белок пен танинді тұндыру.  
Тұтқырлағыш және адсорбциялық заттар
 
 
 
 
– ​
танин, емен қабығы, ағаш көмірі және мал
 
 
 
 
 
 
 
 
көмірі, т.б.  
Ас
қорытуды
жақсартатын
заттар-
 
 
 
 
ермен, түймедақ шөбі, тұз қышқылы және т.б. 
Іш
жұмсартқыш
заттар
–
​натрий
 
 
 
 
 
сульфаты, магний сульфаты, пилокарпин.  
Антигельминтиктер
–
​пиперазин,
 
 
 
фенитиозин, камала және т.б. 
Дене
қызуын
төмендететін
және
 
 
 
 
ревматизмге қарсы ​қолданылатын дәрілік
 
 
 
 
заттар
–
амидопирин,
фенацетин,
 
 
 
 
ацетилсалицил қышқылы және т.б.  
Ауырсынуды басатын дәрілік заттар –
 
 
 
 
 
опии, новокаин,  анальгин, және т.б. 
Тапсырма
№
1.
​Новокаиннің
әсерін
 
 
 
 
 
бақылау.  

 
ПОƏК 042-14-4-02-01-20-02.03- 2009 
Басылым № 1 
107 –шы беттің 90-сі 
 
Наркотикалық эәне ұйықтатқыш дәрілік
 
 
 
 
заттар – ​хлоралгидрат, этанол т.б.  
Жүрекке
–
​арналған
дәрілік
заттар
–
 
 
 
 
 
 
ландыш, кофеин, камфора, горицвет және
 
 
 
 
 
т.б.  
Дәрілік заттардың түрлерін дайындау
 
 
 
 
жолдары 
 
1. Ертінділер
–
стерильді
ерітінді
 
 
 
 
дайындау.  
2. Эмульсия.  
3. Микстура – анықтама беріңіз.  
4. Тұнба – түймедақтың (20 г) және су )200 мл)
   
 
 
 
 
 
 
 
тұнбасын дайындаңыз. 
5. Майлар – бор қышқылы және вазелиннен
   
 
 
 
 
май түрін дайындаңыз.  
6. Линимент – сұйық немесе іркілдек тәрізді,
 
   
 
 
 
 
жануарлардың дене температурасында
 
 
 
еритін,
сыртқы
ағзаларға
қолдануға
 
 
 
 
арналған дәрілік зат формасы.   
7.
Ұнтақтар – құрғақ, сусымалы дәрілік зат
 
   
 
 
 
 
формасы. 
 
8. Болюстер және пилюлялар – қатты және 
сұйық заттардан дайындалады. 
ТАҚЫРЫБЫ: Жұқпалы емес аурулар кезінде 
алғашқы ветеринариялық көмек көрсету 
Сабақтың
мақсаты:
Студенттерді
 
 
 
ауруларымен
таныстыру,
тиімді
емдеу
 
 
 
 
түрін қолдануға үйрету. 
Диспансеризация – дені сау, сапалы

жүктеу/скачать 0,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: