ПОӘК 042-18-12 25/03-2013 №3 басылым 09. 09. 2013ж 03. 09. 2012ж №2 басылым орнына

• 
  2D(2D) –түрленген экрандарға таралатын текущий түр,
  
• 
  3D(3D) – құрылып жатқан түрленген экранда текущий түр орнатылады, ал қалғандарында AutoCAD жүйесі сәйкес келетін түрлерді алады.
  

3-сурет.

Бұл үш түрленген экрандардың тек біреуі ғана активті болады – бұл тышқанның көрсеткіші стрелка емес айқас (крестик) болып тұрған экран. Сонымен қатар, активті экранның басқасынан айырмашылығы, оның қалыңырақ шекарасы(рамкасы) болады. Біздің жағдайда, үстіңгі түрленген экран активті болып тұр. Егер басқа экранды активтеу үшін, тышқанның сол жақ батырмасын сол экранға шертсек болғаны.

4-сурет.

Видовые экраны диалогтік терезесіндегі Именованные ВЭкраны (4-сурет) вкладкасы бізге бастапқы суреттегі сол немесе басқа атпен сақталған түрленген экрандарды 1,2,3 немесе 4 бөліктерге бөлуге болады. Ол үшін Видовые экраны диалогтік терезесіндегі Новые ВЭкраны вкладкасы қолданылады немесе Видовые экраны , Вид менюіне түсетін 2(3,4) ВЭкрана (2,3,4) ВЭкрана пунктері қолданылады.

Сонымен қатар, 3-суреттегі оң және сол жақтардағы экрандарды бір бірімен қосуға болады, сонымен қатар, ол экранда өзіне керекті экранның түрін таңдауына болады. Ол үшін Видовые экраны пункті, Вид менюіндегі Соеденить орындауға болады.

Түрленген экранда немесе бүкіл графикалық экран(егер ол бөлінбеген болса) осы экранда масштабы мен (взгляд) түрін орнатуға болады. Түрлерге түрленген экрандар сияқты ат қоюға болады және осы аттары бойынша кері қайтаруға болады. Осыны орындаудағы негізгі жолдар болып Вид командасы және Вид құралдар тақтасы болып табылады.

• 
  Именованные виды – Вид диалогтік терезесін шақырады.
  
• 
  Стандартты түрлердің 6 батырмасы – Вид сверху, Вид снизу, Вид слева, Вид справа, Вид спереди, Вид сзади.
  
• 
  Изометриялық түрдің 4 батырмасы- Юго-западная изометрия, Юго-восточная, Северо- восточная, Северо-западная изометрия.
  
• 
  Камера – камера нүктесінің көмегімен взгляд бағытын көрсетеді.
  

Вид диалогтік терезесін қараймыз, ол Вид панеліндегі Именованные виды батырмасымен ашылған.

6-сурет.

• 
  Имя- түрдің атынан тұрады.
  
• 
  Вкладка – түр байланысұан вкладка аты.
  
• 
  ПСК- координат жүйесінің аты.
  
• 
  Перспективы – жай немесе перспективті түрдің орналасу белгісі.
  

7-сурет.

Вид диалогтік терезесіндегі Подробности кнопкасы түрдің басқа мінездемелерін көрсететін Подробности о виде (8-сурет) диалогтік терезесін шақырады.

8-сурет.
Терезенің жоғарғы жағындағы жолдар түрдің өлшемдерін көрсетеді. Ортадағы жолдар перспективалар өлшемдерін көрсетеді.

• 
  Камера-бастапқы нүктенің камера- цель векторы үшін динамикалық көсеткіш.
  
• 
  ПАн- үлкейтусіз түрдің араласуы.
  
• 
  Показать
  
• 
  ВРащать
  
• 
  СЕчение
  
• 
  СКрыть
  
• 
  ОТКл
  
• 
  ОТМенить
  

9-сурет.

(9-суретте параллепипедтің бөлігі және цилиндрдің төменгі бөлігі көрсетілмеген ).

10-сурет.

11-сурет.

Орбитальды сақинаның ортасы түр ортасымен сәйкес келеді, ал оның қасына тұтынушы өзінің камерасын қоя алады.

12-сурет.

13-сурет.

14-сурет.

1. 
   AutoCad графикалық жүйесінде экрандау есебі
   

Ұсынылатын әдебиет:

1. 
   AutoCad 2000 Рассоловский Н.М. Москва , 2001
   
2. 
   AutoLISP: программирование в AutoCad Кудрявцев Е.М., Москва 1999
   
3. 
   AutoCad 2000 Амура Д., Москва, 2000
   
4. 
   Пантюхин П.Я., Быков А.В. Компьютерная графика Москва, 2008
   
5. 
   Джакабаев Ж.Ж. Компьютерная графика, Алматы, 2001
   
6. 
   Тимофеев Г., Тимофеева Е. Графический дизайн, Ростов-на Дону, 2004
   

7-дәріс Қарапайымдар, қарапайым түрлері

Auto CAD суреттер сызбаның элементі болып табылатын геометриялық примитивтерді теру арқылы нүктенің немесе обьектінің жиынтығы ғана емес

толықтай өңделген жүйе түрінде құрылады. Графикалық примитив құралдар тақтасындағы “Рисование” немесе “Черчение”менюін шақыру арқылы сызылады немесе командалық қатардан “Команда”енгізіледі.

(1-сурет)

Сызықтарды құру.

Кесінді

Команданы шақыру:

• 
  Командалық жол: Line;
  
• 
  Құралдар тақтасы: Кесінді (1-сурет)
  

• 
  Close-сынықты тұйықтау;
  
• 
  Undo-ақырғы салынған кесіндіні өшіру.
  

Команда: line Enter пернесін басу

Координатаны көрсетіңіз:10,10 Кесіндінің бірінші нүктесінің координатын енгіз және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Undo]:100,50 Кесіндінің екінші нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Undo]:200,50 Кесіндінің келесі нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» және Enter пернесін бас

Spesify next point or [Close|Undo]:close Кесіндінің келесі нүктесінің координатын енгіз немесе жою үшін «Undo» немесе «Close»-ді алдыңғыны жасыру үшін бас және Enter пернесін бас

Тік және сәуле

xLine командасы-екі бағыттада соңы жоқ тура орналасқан.

Команданы шақыру:

• 
  Командалық жол: xLine;
  
• 
  Құралдар тақтасы: Тура (1-сурет)
  

• 
  Hor – тура көлденең берілген нүкте арқылы құру;
  
• 
  Ver – тігінен тура берілген нүкте арқылы құру;
  
• 
  Ang – нүкте және бұрыш бойынша тура құру;
  
• 
  Bisect – берілген үш нүкте арқылы жарты бұрышпен;
  
• 
  Offset – негізгі сызықтан ауытқу. Негізгі сызықпен тура немесе параллель құрылады.
  

Spesify a point or [Hor|Ver|Ang|Bisect|Offset]:10,10 орталық нүктеден тура координат жүргіземіз немесе кілтін енгіземіз және Enter

Spesify throught point:10,100 тігінен жанама өтетін нүктенің координатын енгізіп Enter пернесін бас

Ray командасы – сәуленің құрылуы.

Команда: Ray командалық жолда “ Ray ”командасын енгіз және Enter

Spesify start point:10,10 сәуленің бірінші нүктесінің координатын көрсет және Enter пернесін бас

Spesify throught point:10,100 нүктенің сәуле өтетін жанама координатын көрсет және Enter пернесін бас

Жартысызық

pLine командасы – жартысызық құру.

Команданы шақыру:

• 
  Командалық жол: pLine;
  
• 
  Құралдар тақтасы: Жартысызық (1-сурет).
  

pLine командасының кілті:

• 
  Arc – доға тәртібіне өту;
  
• 
  Close – жартысызықты кесіндімен бекіту;
  
• 
  Halfwidth – жартысызықтың жарты енін береді;
  
• 
  Length – алдыңғының жалғасы ретінде сол бағытқа құрылған сегменттің ұзындығы;
  
• 
  Undo – ақырғы құрылған сегментті жою;
  
• 
  Width – келесі сегменттің енін береді.
  

Spesify start point:100,10 бастапқы нүктенің координатын енгіз де Enter

пернесін бас

Current line – width is 0.0000 – жартысызықтың ағымдағы ені;

Spesify next pointor [Arc| Close| Halfwidth| Length| Undo| Width]: 100,100 келесі нүктенің координатын енгіз немесе кілтін көрсетіп Enter бас

Доға салу ережесі

Spesify next point or [Arc | Close | Halfwidth | Length | Undo | Width]: Arc кілт туралы сұранысқа “ Arc ” енгізіп Enter бас

Spesify endpoint of arc or [ Angle | Center | Close | Direcation | Halfwidth | Line | Radius | Second pt | Undo | Width ]: 200,10 доғаның соңғы нүктесінің координатын енгізіп Enter пернесін басу керек.

pLine командасының доға тәртібіндегі кілті:

- Angle – орталық бұрыш;

• 
  Center – доғаның ортасы;
  
• 
  Close – доғаны жасыру;
  
• 
  Direcation – бағыт;
  
• 
  Line – кесіндінің тәртібіне өту;
  
• 
  Radius – доғаның радиусы;
  
• 
  Second pt – доғаның екінші нүктесін үш нүктемен.
  

Мультилиния – параллельдік сызықтардың жиынтығы.

mLine командасы – мультилиния құру;

mLine командасының кілті

• 
  Justification – сызықтың бастапқы нүктесіндегі жағдайын анықтау, келесі белгілерді қабылдауы мүмкін:
  
• 
  Top – сызықтың бастапқы нүктесі жоғарғы сызықтан табылады (егер солдан оңға қарай сызса);
  
• 
  Zero – бастапқы сызықтың нүктесі мультилинияның соңғы сызықтарының арасынан табылады;
  
• 
  Bottom – сызықтың бастапқы нүктесі төменгі сызықтан табылады;
  
• 
  Scale – берілген коэффициенттер Offset-тің пропорционалдық ауытқуы, анықталған түрде (соңғы сызықтардың арақашықтығы);
  
• 
  Style – стиль (түр)таңңдау. (мультилинияның стилін “Стили мультилинии” терезесінен “Формат ” R “Стиль мультилинии” менюі бөлімінен таңдауға болады ).
  

Current settings:Justification=Top,мультилинияның ағымдағы құрылуы

Scale=1.00, Style=STANDARD

Specify start point or [Justification | Scale | STyle]:100,10 бастапқы нүктенің координатын көрсет немесе кілт таңдап және Enter пернесін бас

Specify next point:100,100 келесі нүктенің координатын көрсет және Enter пернесін басу керек.

Көпбұрыш

Polyline командасының кілті

• 
  Edge – бір жақтың тапсырмасы.Сұраныстан кейін жақтың бірінші және екінші нүктелерінің координаттарын енгізу керек;
  
• 
  Inscribed in circle – Көп бұрышты құру;
  
• 
  Circumscribed about circle – суреттелген көпбұрышты құру;
  

Enter number of sides <4>:5 көпбұрыштың жақтарының санын енгіз және Enter пернесін басыңыз

Specify center of polygon or [Edge]:200,200 копбұрыштың орталық координаттарын енгіз немесе кілтті таңдап Enter бас

Enter an option [Inscribed in circle | Circumscribed about circle]: жазылған копбұрышты құру үшін “ I ” кілтін енгізіп Enter бас