Шашыранды (дисперсия) деп әрбір қатардағы белгінің жеке мәнінен арифметикалық орташа шаманы алдындағы айырмаларды екі есе дәрежелеп және бір-біріне қосып, одан шыққан ауытқу қосындыны белгі санына немесе дәрежеленген ауытқу көрсеткіштері жиіліктеріне көбейтіп, оның қосындысын сол жиіліктің жалпы жиынтығына бөлінгеннен шыққан бөліндіні айтады. Сонымен, шашыранды дегеніміз орташа сызықтық ауытқудың жақша ішіндегі көрсеткіштерді дәрежелеу. Оны гректің ( сигма шаршы) - әрпімен белгілейді және келесі формуламен есептеледі:
- жай түрі,
- салмақталған түрі.
Орташа шаршылық ауытқудегеніміз шашыранды көрсеткіштерін түбірлеу болып табылады. Ол -сигма әрпімен белгіленеді және келесі формуламен есептеледі:
- жай түрі,
- салмақталған түрі.
( сигма шаршы) - әрпімен белгілейді және келесі формуламен есептеледі:
- жай түрі,
- салмақталған түрі.
-сигма әрпімен белгіленеді және келесі формуламен есептеледі:
- жай түрі,
- салмақталған түрі.