ПОӘК 042-18. 39 113/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым 107 беттің 1

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 62 
 
Сегіздік санау жүйесіндегі сандарды басқа санау жүйелеріне ауыстыру 
Сегіздік санау жүйесінің негізі 8, яғни сегіз цифрдан қүралады: 0, 1,2, 3, 4, 5, 6, 7. Сегіздік санау 
жүйесі  позициялық  санау  жүйесіне  жатады.  Мысалы,  357  сегіздік  санда  жеті  бірлік,  бес  сегіз  және 
квадраты үш сегіз бар, яғни 3*8
2
+5*8
1
+7*8
0
, мұнда 357 санының индексі  «8»  санау  жүйесін білдіреді. 
Жазылған  қосындыда  ондық  жүйенің  ережесі  бойынша  арифметикалық  әрекеттерді  орындай  отырып, 
357
8
=192+40+7=239
10
 аламыз, яғни 357 сегіздік саны 239 ондық санға сәйкес келеді. 
Сонымен   сегіздік  санау  жүйесіндегі   санды   ондық  санау  жүйесіне   аудару  үшін  ол   санды 
негіздеуішінің дәрежелерінің қосындысы түрінде жазып алып, есептейміз. 
 
Мысалдар: 
 
1)461
8
= 4*8
2
+6*81+1*8
0
 = 4*64+6*8+1*1 = 256+49 = 305 
2) 172,54
8 
= 1*8
2
+7*8
1
+2*8
0
+5*8
-1
+4*8
-2
= 64+56+2+0.625+0.0625=122.6875
10 
 
Сегіздік санау жүйесіндегі сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру 
Практикада  екілік  санау  жүйесін  пайдалану  қолайсыз,  сол  себепті  көбіне  сегіздік  және  он  алтылық 
санау жүйелері қолданылады. 
23=8 екенін білеміз, осыдан төменде келтірілген сәйкестікті  табамыз: сегіздік санау жүйесіндегі  әрбір 
санға екілік санақ жүйесіндегі үш разрядты (орынды) сан сәйкес келеді. 
 
Екілік санау жүйесі 
000 
001 
010 
011 
100 
101 
110 
111 
Сегіздік санау жүйесі 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Енді осы сәйкестіктерді пайдалана отырып сегіздік санау жүйесіндегі санды екілік санау жүйесіне 
ауыстыру ережесі шығады: 
•   Мысалдар: 
1) 1447
8
=001 100 100 111
2
=1100100111
2
 
2) 256,773
8
=010 101 110, 111 111 011
2
 = 10101110,1Ш11011
2
 
 
Он  алтылық  санау жүйесі. Он алтылық санау жүйесіндегі сандарды ондық санау жүйесіне 
ауыстыру 
Он  алтылық  санау  жүйесін    екілік  санау  жүйесін  қолдану  қолайсыз.  Сондықтан  екілік  санды 
жазуды  қысқарту  үшін  16  негіздеуіші  бар  санау  жүйесі  қолданылады.  Бұл  жүйені  он  алтылық  деп 
атайды. Он алтылық санау жүйесі позициялық санау жүйесіне жатады. 
Он алтылық позициялық санау жүйесінде санды жазу үшін ондық санау жүйесінің цифрлары 0, 1, 2, 3, 
4, 5, 6, 7, 8, 9 және жетпейтін алты цифрларды белгілеу үшін ондық сандарының мәні 10, 11,12, 13, 14 
және  15  болатын  сәйкес  латын  алфавитінің  алғашқы  үлкен  әріптері:  А,  В,  С,  Б,  Е,  Ғ  қолданылады. 
Мысалы, 4БС,А7і6; 48Е,89і6; 21ЕА16; 
Он    алтылық  санау  жүйесіндегі    сандарды    ондық  санау  жүйесіне    ауыстыру  үшін    ол    санды 
негіздеуішінің дәрежелерінің қосывдысы түрінде жазьш алып, есептейміз. Мысалы: 
Ондық  жүйенің  ережесі  бойынша  арифметикалық  операцияларды  орындай  және  А=10,  Е=14  ескере 
отырып, 48С,В7
16 
= 400,07148
10
 аламыз. 
2) 48С,В7
16 
= 4*16
2
+8*16
1
+С*16
0
+В*16
-1
+7*16
-2
 = 
4+256+8*16+12*1+11/16+7/256=260+128+12+0.6875+0.02734=400.07148 
 
Он алтылық санау жүйесіндегі сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстыру. 
Он алтылық    санау жүйесіндегі сандарды сегіздік санау жүйесіне ауыстыруды екі әдіспен ауыстыруға 
болады: 
 
16 => 10 => 8 бұл ұзақ әрі қолайсыз әдіс. 
16=> 2 => 8. 
Осы  екінші  әдісті  пайдаланып  4С1,2Ғ4
16
  санын  сегіздік  санау  жүйесіне  ауыстырайық:  а)4С1,2Ғ4
16
  = 
0100 1100 0001, 0010 1111 0100
2
; 
б)  Енді  екілік  санау  жүйесіндегі  санды  үтірден  оңға  қарай  және  үтірден  солға  қарай  бағытта  үш 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 63 
 
разрядтан  жіктеп  бөліп  алып,  кестені  пайдаланып  сегіздік  санау  жүйесіне  ауыстырамыз:  010  011  000 
001. 001 011 110 100
2
=2301,1364
8
;  
 
 
Зертханалық жұмыс 2-3. BIOS негізі. BIOS-тың аппараттық және программалық бөліктері 
Бейнекарта  компоненттері:  бейнекарта  BIOS-сы.  Графикалық  процессор.  Графикалық  және 
жүйелік жинақтың микросхемасын таңдау. Бейнежады 
 
Бейнекарталардың компоненттері 
Бейнекарталардың жұмысына келесі негізгі компоненттер қажет: 

 
BIOS (Basic Input/Output System – базалық енгізу – шығару құрылғысы); 

 
Графикалық процессор немесе бейнекартаның жүйелік логикалық микросхемалары; 

 
Бейнежад; 

 
Dac (Digital to Analog Converter) – алғашында жеке микросхема ретінде қолданылған; 

 
Айырым; 

 
Бейнедрайверлер. 
Бейнекарта BIOS-сы 
Әрбір  бейнекарталарда  өзінің  базалық  енгізу  –  шығару  құрылғысы  болады,  бірақ  толығымен 
тәуелді  емес.  Егер,  сіз  компьютерді  іске  қосқан  кезде  лезде  экранға  қарасаңыз,  онда  BIOS 
бейнеадаптердің белгісі шығатындығын байқайсыз. 
BIOS бейнекарталары ROM микросхемаларында сақталады. 
BIOS бейнекарталарын екі тәсілмен модернизациялауға болады: 
1.  Егер  ол  EEPROM  микросхемасында  жазылса,  онда  ондағы  бар  мәліметтерді  арнайы 
программамен модернизациялауға болады. 
2.  Кері  жағдайда  микросхеманы  ауыстыруға  болады.  Жаңартылған  BIOS  бейнекарталарының 
қажеттігі  тек,  егер  ондағы  ескі  адаптер  жаңа  ОЖ  –  де  қолданылса  немесе  жасаушы  ондағы  алғашқы 
программаның кодында дефектінің бар екендігі байқалса ғана пайда болады. BIOS бейнекарталарының 
жаңа, қайта қаралған үлгісі пайда болды екен деп оларды модернизациялауға лезде жүгінбеңіз, Ондағы 
шарттарды сақтауға тырысыңыз: қажеттігі жоқ болса, модернизациялаудан бас тартқаныңыз жөн. 
1.  TV – шығу; 
2.  DVI – айырымы; 
3.  VGA – шығу; 
4.  Салқындатқыш вентилятордың айырымы; 
5.  RADEON – графикалық процессор; 
6.  AGP 8x – айырымы; 
7.  DDR (128 Мбайт) – жады модулі; 
8.  микросхемасы; 
Графикалық процессор 
Графикалық  процессор  немесе  микросхемалардың  жиынтығы  әрбір  бейнекарталардың  жүрегі 
болып табылады және де адаптердің жылдам әсер етуі мен оның функциялық мүмкіндіктерін көрсетеді. 
Әрбір  жерде  жасалынып  шығарылған,  бірақ  бірдей  процессорлары  бар  екі  бейнекарталар  өздерінің 
жасалған  ұқсастықтары  мен  графикалық  мәліметтердің  функциялық  түзетулерін  жиі  көреміз.  Тағы  да 
бір  айта  кететіні,  бейнекарталарды  ОЖ  –  де  басқару  программалық  драйверлердің  көмегімен  жүзеге 
асады.  Бейнекарталарға,  арналған  белгілі  бір  дәрежедегі  микросхемалардың  жиынтығы  бар 
драйверлерді,  тура  сол  көлемдегі  микросхемасы  бар  басқа  адаптермен  де  қолдануға  болады. 
Бейнекарталардың  жылдамдығы  бейнежадыда  құрылған  көлем  мен    оның  түріне  байланысты. 
Бейнекарталарда бірнеше негізгі процессор қолданылады. 
Графикалық және жүйелік микросхемалардың жиынтығын таңдау 
Бейнекарталарды  немесе  жүйелік  микросхемаларды  сатып  алмас  бұрын  оның  бейнеадаптерінің 
графикалық процессорын анықтап алу қажет. Бұл бізге: 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 64 
 
Әр  жерде  шыққан  бейнекарталарды  немесе  жүйелік  микросхемаларды  салыстыруға; 
техникасымен  танысуға;  әртүрлі  тесттік  зерттеудің  нәтижесін  қарауға;  Бейнекарталардың  немесе 
жүйелік микросхемалардың жасаушыларымен танысуға мүмкіндік береді. 
Бейнежады 
Көптеген  бейнекарталардағы  суреттерді  сақтап  және  өңдеу  кезінде  өзінің  негізгі  бейнежады 
қолданылады, бейнеадаптері болса да: AGP жүйелік ОЖ – ні 3 еселенген текстураларды сақтаған кезде 
қолданылады. 
Көптеген  арзан  жүйелерде  кіріктірілген  графикалық  жүйелер  компьютердің  ОЖ  –  н 
унификацияланған жады архивасы арқылы қолданады (UMA – Unified Memory Architecture). 
Экранның  максималды  қабілеті  мен  түстің  анықтылығы  бейнежадтың  көлеміне  байланысты. 
Қазіргі кезде саудада бірнеше бейнежадтың көлемдері ұсынылған: 128, 256, 512 Мбайт. 
Сонымен  қатар  бейнежад  көптеген  түсті  бейнелеуге  және  де  3  есе  көлемді  мәтіндерді 
бейнежадтың адаптерінде (AGP/PCI – E 16X) сақтауға болады. 
 
 
Дыбыстық карта: негізгі түсініктер. Дыбыстық тақшаларды жасау (2 сағ). 
 
Қазіргі  көптеген  дыбыстық  адаптерлер  DVD  көрсетуге,  дыбыс  өңдеу  және  т.б.  мүмкіндіктері  бар,  
яғни,  олардың  бірнеше  қосымша  разъемдары  бар. 

 
MIDI    кіру    және    шығу.    Мұндай    ойын    портымен    жалғаспаған    разъем    джойстик,    сыртқы  
MIDI  құрылғыларды  бір  уақытта  қолдана  алады.  Типтік  орналасуы:  сыртқы  құрылғы. 

 
SPDIF  кіру  және  шығу.  Бұл  (Sony/Philips  Digital  Interface)  разъем  құрылғылар  арасында  
сандық  аудиосигналдарды  аналогты  түрге  келтірмей  тасымалдауға  мүмкіндік  береді.  Кей  
өндірушілер  SPDIF  интерфейсің  Dolby  Digital  атайды.  Типтік  орналасуы:  сыртқы  құрылғы. 
Ескерту 
SPDIF  жалғаулықтарында  стандартты  RCA  разъемды  кабельдер  қолданылады,  толқындық  
қарсылығы    75    Ом-ге    тең    (құрамды    видеосигнал    кабельдерімен    бірдей).    Бұл    RCA    разъемды  
құрамды    видеосигнал    кабельдерін    SPDIF    жалғаулықтарымен    қолдануға    мүмкіндік    береді.  
Дыбыстық    кабельдердің    RCA    разъемдері    болса    да,    олардың    толқындық    қарсылығы    кем,    бұл  
оларды  осы  мақсатта  қолдануды  шектейді. 

 
CD SPDIF.  Бұл    разъем  интерфейс  көиегімен  CD-ROM  жинақтауышың  дыбыстық  платаға  
қосады.  Типтік  орналасуы:  аудиоадаптердің  артқы  панелі. 

 
TAD  кіру.  Дыбыстық  платаға  қосылатын  автоответчигі  бар  модемдер  (Telephone  Answering  
Device)  разъемы.  Типтік  орналасуы:  аудиоадаптердің  артқы  панелі. 

 
Цифрлық  DIN  шығу.  Бұл  көпканалды  цифрлық  акустикалық  системалар  қосылатын  разъем.  
Типтік  орналасуы:  сыртқы  құрылғы. 

 
AUX  кіру.  Дыбыстық  картаға  өзге  сигналдардың  қосылуын  қамтиды,  мысалы  телетюнер.  
Типтік  орналасуы:  аудиоадаптердің  артқы  панелі. 

 
I2S  кіру.  Сыртқы  құрылғылардың  дыбыстық  шығуын  дыбыстық  картаға  қосады,  мысалы  
DVD.  Типтік  орналасуы:  аудиоадаптердің  артқы  панелі. 

 
USB    порты.    USB    акустикалық    системасын,    ойын    контроллері,    өзге    USB    құрылғыларын  
дыбыстық    платаға    қосады.    Hercules    Game    Theatre    XP  –  тіркелген    порттары    бар    бірінші  
аудиоадаптерде              USB    1.1    интерфейсі    қамтылады.    Сонда    да    осы    модельдің    келесі  
түрлерінде   USB  2.0  бар.  Типтік  орналасуы:  сыртқы  құрылғы. 

 
IEEE-1394.  Осы   разъем  көмегімен  дыбыстық  платаға  цифрлық  бейнекамералар,  сканерлер,  
қатты  дисктер  және  т.б.  құрылғылар  қосылады.  Sound  Blaster  Audigy  аудиоадаптерінің  SB  
1394  разъемына  ШЕЕ-1394,  жаңа  стандартты  Creative  Labs – SB  1394  қосыла  алады.  Типтік  
орналасуы:  қосымша  панель  немесе  сыртқы  құрылғы. 
Қосымша  разъемдар  әдетте  дыбыстық  платада  орналасады  немесе  сыртқы  блок,  ұрпақтық  
блокқк  қосылады.  Мысалы,   Sound   Blaster  Audigy  Platinum,  Platinum  EX,  Hercules  Game  Theatre – 
екі    бөліктен    тұратын    құрылғыны    көрсетеді.    Дыбыстық    адаптер    PCI    разъемына,    ал    қосымша  
жалғаулықтар  сыртқы  интерфейстік  модульге  қосылады,  ол  дискжетектің  қолданбайтын  бөлігіне  

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 65 
 
орнатылады.   Platinum  EX  маманданған  аудиоадаптерінде  әр  түрлі  разъемдері  орналасқан  сыртқы  
интерфейстік  модулі  бар.  Екі  модульдің  де  дистанциялық  басқарудағы  пульты  бар. 
Дыбыстық  басқару 
 
Барлық    қазіргі  дыбыстық    адаптерлердің    шығатын    аудиосигналдарының    жоғарылығы  – 
Свойства  диалогтік  меню  көмегімен  өзгертіледі:  Басқару  панелі  немесе  Есеп  панелі  терезесінде  
ашылатын  –  Дыбыстар    және    аудиоқұрылғылар.    Әдеттегі    аудиоадаптерден    маманданған      Dolby  
Digital  5.1  акустикалық  системасына  өтерде  Громкость  менюіндегі  параметрлерді  және  қажетті  
қорларды,    сонымен    қатар    аудиоадаптер    немесе    сыртқы    интерфейс    модульмен    басқарылатын  
кіретін,  шығатын  аудиосигналдар  жоғарылығын  анықтау. 
 
Кей    ескі    дыбыстық    адаптерларда    арнайы    жоғарылатқыш    бар,    ол    кіру  –  шығу    разъемы  
жанында.  Мұндай  жоғарылатқыш  біраз  қиындықтар  тудыруы  мүмкін,  себебі,  ол  өшіріліп  тұрса,  
дыбыстың  нашарлығы  неліктен  екенін  көп  іздейді. 
 
MIDI – синтезаторлар 
 
Қазіргі  кездегі  шығарылатын  платалардың  көбі  стереофониялық,  олар   MIDI  стандартты. 
 
Стереофониялық    дыбыстық    платалар    екі    әр    түрлі    қорлардан    бір    мезетте    дыбыстарды  
шығарып,    жазады.    Сигнал  –  аудиоадаптерден    шығарылатын    бір    дыбыс.    Шектік    квартетте    әр  
аспапқа  бір  дыбыстан  төрт  сигнал  қолданылады.  Басқа  жағынан,  пианино  сияқты  полифониялық  
музыкалық  аспап  аккордтың  әр  нотасына  бөлек  сигнал  қажет.  Яғни  пианисттың  шынайы  ойнауы  
үшін  әр  саусағына  біреуден   10  сигнал  керек.  Адаптерде  сигналдар  көп  болса,  оның  дыбысталуы  
шынайы  шығады.  Қазіргі  күндегі  жақсы  адаптерлер  бір  мезетте          1024  сигнал  шығара  алады. 
 
Ертеректе  атақты  жүйелік  платада  орналасқан  синтезатор  (мысалы,  Yamaha  компаниясынан)  
11    және    одан    да    көп    сигнал    алуға    мүмкіндігі    бар    (YM3812    немесе    OPL2    микросхемалары);   
OPL3  микросхемасы        20  дейін  сигнал,  стереофониялық  дыбыс  шығарады.  Сонда  да   MIDI – да  
жұмыс    істеу    үшін    қазіргі    дыбыстық    жүйелерде    алдын-ала    жазылған    дыбыстық    схемалар  
қолданылады;  мұндай  жүйелер – кестелік-толқынды  синтезаторлар  деп  аталады. 
 
Кестелік-толқындық    дыбыстық    платаларда    жиілікті    модуляцияланатын    микросхемамен  
басқарылатын  синтезделген  дыбыстар  орнына  шынайы  юыбыстар  мен  дыбыстық  эффектілердің  
цифрлық    жазбалары    қолданады.    Мысалы,    мұндай    адаптерден    тркба    дыбысы    шыққанда,    оның  
имитациясы  емес,  шынайы  труба  дыбысың  естиміз. 
 
Осы    функциясы    бар    бірінші    дыбыстық    платалар    адаптер    микросхемасының    жадысында  
сақталатын    1    Мб-қа    дейін    дыбыстық    фрагменттері    болды.    Бірақ    жоғары    жылдамдықты    PCI  
шинасы    пайда    болуымен    және    компанияның    Операциялық    Жүйесінің    (ОЖ)    көлемінің    өсуімен  
қазіргі    кезде    дыбыстық    платаларда    программаланған    кестелік-толқындық    тәсіл    қолданады,    ол  
компьютердің    ОЖ-сына    2-8    Мб    дейін    әр    түрлі    музыкалық    аспаптардың    дыбыстық    бөліктерін  
жүктейді. 
 
Қазіргі    күнде    дыбыстық    жүйелер    кестелік-толқындық    синтезді    түгелдей    қамтиды,    ал  
жақсартылған    DirectX    8.x    дыбыстық    функциясы    және    одан    жоғарылары    MIDI-ді    ойын  
фонограммасының  жазбасы  үшін  қолданылады. 
 
MIDI  атағының  факторларының  бірі  аппаратты  жүзеге  асатын  сигналдар  көлемі  болады.  Ең  
жақсы  дыбыстық  адаптерлерде,  мысалы,  Sound  Blaster  Audigy  аппаратты  64  сигнал  ойнай  алады;  
өзге   MIDI  фонограммаларды  шығару  үшін  қолданылатын  дыбыстар  программа  арқылы  жасалады.  
Егер    дыбыстық    плата    аппаратты    тек    32      MIDI    сигналы    болса    немесе    программалық    ғана  
қолданса,  жаңа  модельді  сатып  алу   туралы  ойланыңыз. 
 
Деректердің  сығылуы 
 
Көпшілік  тақташаларда  дыбыстың  сапасы  компакт  дисктің  сапасымен  44,1  кгц  дискретті  
жиілікмен    сәйкес    келеді.    Осындай    жиілікте    әрбір    дыбысталуының    минутың    жазғанда,    тіпті  
қарапайым    дауысты    жазуда    дискілі    кеңістіктің    11    Мб    кетеді.    Дыбысты    файл    өлшемдерін  
кішірейту  үшін  көптеген  тақшаларда  деректерді  сығу  қолданады,  мысалы: 
 Saund  Blaster  ASP  16  тақшада  дыбыстың  сығылуы  нақ  сол  уақытта  мына  қатынаспен  2:1, 3:1, 4:1  
жүзеге    асады.    Дыбыстық    сигналдарды    сақтау    үшін    дискілі    кеңістіктің    үлкен    көлемі    қажет.  
Дыбыстық    тақшаның    көбінде    оның    соғылуы    адаптивтік    дифференциялдық    импульсты    кодтық  
модуляция  арқылы  орындалады.  Ол  файл  өлшемін  50%  дейін  кішірейте  алады. 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 66 
 
IMA-ADPCM    16    сызықтық    дыбыстық    сигнал,    әр    сигнал    үшін    4    битке    сығылады.    Шынында  
мұнда    дыбыстық    сапа    нашар.    Сондықтан      ADPCM    стандарты    әлі    жоқ.    Мысалы    Apple    Hs  
компаниялары  өз  өнімдерін  де  IMA-ADPCM  тереңдете  қолдайды.  Бірақ  ол  әр  түрлі  жасалады.  
Apple-дың AIFF  және  Ms-тығ  WAV  форматы  сәкестенбейді  және  оларды  қосу  арнайы  программа  
оқитыны  қажет. 
Дыбыстық  адаптерді  орнатқанда  бірнеше  кодектердің  инсталляциясы  өтеді. 
Көптеген  басқа  программалармен  қатар  әртүрліліктің  бірі  ADPCM  орнатылады.  Сіздің  жүйеңіздегі  
орнаған  аудио  сығылған  программаның  қай  түрі  орнағанын  білу  үшін  басқару  панелін  ашыңыз  
және  дыбыстар  мультимедия  түймесің  шерту.  Орнаған  кодектер  тізімін  ашу  үшін    Windows  9x  
ОЖ-е    келіп    Audio    сығу    программасы    параметрі    жанында    орнаған    вкладку    устройствада    «+»  
шерту.  Дыбыстық  кодек  тізімі  және  олардың  Windows  200х  құрылысы  менюіндегі  Оборудование  
менюда  орналасқан.  Жеке  аудио  жазба  пайдалану  үшін  басқа  жүйеде  2  компьютерде  бір  ғана  
аудио    деректердің    сығылу    программасың    қолдану    керек.    Дыбыс    жазу    үшін    қолданған    ортақ  
кодекті    дыбыс    жазу    программасы    көмегімен    таңдауға    болады.    Ол    компьютерлік    емес    ортада  
белгілі  және  DVD  ойнағыштарда  қолданады.  Бұл  әдіс  көмегімен  сығудың  деңгейлі  30:1  одан  да  
жоғары    болады.    MP3    дыбыстық    файлдың    сығылу    форматы    анологиялық    MPEG    сығу    кестеде  
қолданады. 
 
Көп  функционалды  сигналды  процессорлар 
 
Көптеген    дыбыстық    тақшаларда    процессорлардың    сандық    өңделген    сигналдардың  
процессорлары    қолданады.    Процессорлар    көптеген    универсалды    дыбыстық    тақшаларда    орнаған.  
Мысалы:    Sound    Blaster    Live    сандық    өңделген    сигналдар    тақшалардың    программаланған  
процессоры7    EMU10K2    деректерді    сығады.    Мәтінді    сөзге    айналдырады,    3    мәрте    дыбыстарды  
синтездейді.    Сонымен    қатар    прцессорлар    дыбыстың    аппараттың    аппараттық    акселерациясың  
DirectX/DirectSound  3Dстандартты  версиясына  сәйкес.  Аудиоағындар  дыбыстың  сапасың  жақсарту  
үшін  DSP   программасың  атқаруға  болады.  Жоғары  сапалы  DSP  қолданушылар  адаптерлердің  кең  
таралуының  арқасында  құрылғылардың  программалық  жаңартуды  жүргізуге  мүмкіндік  бар. 
 
 
Зертханалық жұмыс 5. Компьютердің пайдаланатын қуатын есептеу. Қуатты пайдалануға 
байланысты мөлшерлі есебі. Компьютердің қажеттілігін нақты есептеу 
 
Компьютердің пайдаланылатын қуатын қалай есептеуге болады? 
Берілген  тақырыптың  өзектілік  деңгейін  білмеймін,  себебі,  бүгінгі  таңда  қуаттың  кемшіліктер 
мәселелері жоқ. Кез келген компьютерлік әлемге кіріп қуаты 500-ден 1000-Ватт-қа дейін қорек блогын 
сатып  алу  қиын  емес,  сондықтан  қуат  кемшілігі  мәселесін  ендігі  мүлдем  ұмытуға  болады.  Алайда 
«темірдің» қуат пайдалану мөлшерін білуіміз шарт. 
Мен  келесі  жағдайға  тап  боламын:  тапсырыс  беруші  адам  жақсы  (жоғары  өндірілген) 
видеокартаны сатып алып, өзінің ескі жүйелік блогына орнатады, сол себептен мониторда сапасы төмен 
суретті көрсетеді, және ойыннан ешқандай рахат ала алмайды. Бұған керісінше қорек блогынан бір шоқ 
түтін шығып,түсініспеушілік пайда болады. 
Ал  осының  барлығы  қорек  блогының  қуаты  барлық  құрылғылар  жиынтығының  қуатынан  аз 
болуы нәтижесінде болады, бірақ сатып алушы жаңа құрылғылар туралы білмесе, сатушы консультант 
оны ойға салуға ұмытып кетеді. 
Өкінішке  орай,  компьютер  компоненттерінің  пайдаланылатын  қуаты  туралы  шынайы 
мағлұматтарды табу мүмкін емес, себебі әрбір шығарушының жад модулі 5-В тан 20 В қа дейін қорек.  
Бұл көрсеткіштердің осы түрде ауытқып отыруы жағдайымызды одан әрі қиындатады. 
Компьютер компоненттерімен пайдаланылатын орташа қуат мөлшері келесідей болуы мүмкін: 
1.  Орталық  процессорлық  пайдаланылатын  қуаты  -  50-120  Вт  дейін  ауытқып  отырады.  Бұнда  жәй 
ережені қолдануға болады - процессордың такт жиілігі көбейген сайын онымен қоректенетін қуат 
мөлшері арта түседі. 
2.  Аналық тақшаның пайдаланатын қуаты - 15-30 Вт. Шынайы қолданылатын қуат RAID- тексеруші, 
дыбыстық тақша және т.б. сияқты құрылғылардың болуына байланысты. 

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: