Математикалық статистика элементтері
Негізгі ұғымдар таңдамалық тәсіл
Мысал 1
Таңдама мына варияциялық қатар түрінде берілген
х 1 4 5
n 4 4 2
Барлық сипаттамаларын табыңыз.
Шешуі: а) Таңдаманың көлемі n=10 және х болса n(1-ден кіші варианталар жоқ).
F*(х)=0 , ал х<4 болса n т.с.с. есептеулер жүргізіп мына функцияны табамыз.
F*(х)=
Осы функцияның графигі төмендегідей болғандықтан, эмпирикалық функцияны баспалдақ тәріздес функция деп атау орынды.
F*(х)
1
0,8
0,4
1 2 3 4 5 х
Б) Жиіліктер полигоны төмендегідей қисық болады
ni
1
2
3
4
1 2 3 4 5 x
в)
D
д)
е)
ж)
з)
и)
Мысал 2
Берілген варияциялық қатар арқылы Хт менDт – ны табыңыз.
х 3860 3900 3910 3913
n 2 13 4 1
Шешуі: Варианталар үлкен сандар, сондықтан С=3900 деп алып, Uі=Хі-С шартты варианталарға көшейік, яғни шартты вариациялық қатар аламыз.
Uі -40 0 10 13
n 2 13 4 1
Сонда (3.1.9), (3.1.10) формулаларын пайдалансақ
D
Мысал 3
Мына таңдаманың гистограммасын құрыңыз.
Интервал Кіші Варианталардың Жиіліктер
нөмірі интервалдар жиіліктерінің тығыздығы
қосындысы қосындысы
і /һ
1 (1;5) 20 5
2 (5;9) 30 7,5
3 (9;13) 50 12,5
Шешуі: Абциссалар осінде ұзындықтары 4 болатын берілген интервалдарды саламыз. Енді табандары осы интервалдар болатын ал биіктіктері болатын тіктөртбұрышты саламыз.
12,5
7,5
5
1 5 9 13 Х
Гистограмманың ауданы n кв.өлшем бірлігіне тең болады.
Мысал 4
Мына таңдаманың сандық сипаттамаларын табыңыз.
8 18 28 38 48 58
5 2 3 71 9 10
Шешуі: n=100; һ=10;с=38 екені түсінікті. Енді мынадай есептеу кестесін құрамыз.
Х
8 5 -3 -15 45 -135 405
18 2 -2 -4 8 -16 32
28 3 -1 -3 3 -3 3
38 71 0 0 0 0 0
48 9 1 9 9 9 9
58 10 2 20 40 80 160
яғни М=0,07; М=1,05; М М
Олай болса (3.2.2)-(3.2.3) бойынша
а
Есептер
1. Мына таңдаманың сипаттамаларын және эмпирикалық функциясын табыңыз.
х -1 1 4 3
n 3 4 2 1
2. Берілген таңдаманың дисперсиясын табыңыз.
х 2570 2590 2600 2640 2650
n 2 3 10 4 1
3. Берілген таңдаманы орташасы мен дисперсиясын табыңыз.
х 18,6 19,0 19,4 19,8 20,2 20,6
n 4 6 30 40 18 2
4. Мына таңдаманың ассиметриясын табыңыз.
х 10 20 30 40 50 60 70
n 5 15 50 16 4 5 5
5. Мына таңдаманың сипаттамаларын және эмпирикалық функциясын табыңыз.
х 12 14 16 18 20 22
n 5 15 50 16 10 4
6. Таңдаманың берілген таралуы арқылы а) жиіліктер гистограммасын салыңыз, б) дискретті варияциялық қатарды жазыңыз, в) эмпирикалық функциясын табыңыз.
Интервал Кіші Жиіліктер Жиіліктер
нөмірі интервалдар қосындысы тығыздығы
/һ
1 (2; 7) 5 1
2 (7; 12) 10 2
3 (12; 17) 25 5
4 (17; 22) 6 6/5
5 (22; 27) 4 4/5
7. Таңдаманың орташасы мен дисперсиясын табыңыз.
х 18,4 18,9 19,3 19,6
n 5 10 20 15
8. Төменде доллардың Алматы қаласындағы 1999ж валюта алмастыру орындарындағы бағасы көрсетілген.
доллар 87- 87,1- 87,2- 87,3- 87,4- 87,5- 87,6- 87,7- 87,8-
бағасы 87,1 87,2 87,3 87,4 87,5 87,6 87,7 87,8 88
алмастыру
орындарының 5 8 12 20 25 15 8 4 3
саны
Таңдама орташасын және дисперсиясын табыңыз.
4>
Достарыңызбен бөлісу: |