Байланысты: Шетел ориенталистерының қазақ музыкасы туралы ой пікірлері
Қазақ халқының музыкалық фолъклорына қатысты мәліметтер XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың бас кезінде шетел, орыс ориенталистері мен қазақ ағартушыларының еңбектерінде азды-көпті қамтылған. Олардың қатарында А.Е.Аллекторов,А.Э.Бимбоэс,Г.И.Гизлер,Ә.А.Диваев, И.Д.Добровольский, А.И.Левшин,П.С.Паллас,РА.Пфенниг,В.В.Радлов,С.Г.Рыбаков,Н.Ф.Савичев, Ш.Уәлиханов, АФ.Эйхгорн, т.б. атауға болады
Қазақ халқының музыкалық фолъклорына қатысты мәліметтер XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың бас кезінде шетел, орыс ориенталистері мен қазақ ағартушыларының еңбектерінде азды-көпті қамтылған. Олардың қатарында А.Е.Аллекторов,А.Э.Бимбоэс,Г.И.Гизлер,Ә.А.Диваев, И.Д.Добровольский, А.И.Левшин,П.С.Паллас,РА.Пфенниг,В.В.Радлов,С.Г.Рыбаков,Н.Ф.Савичев, Ш.Уәлиханов, АФ.Эйхгорн, т.б. атауға болады
Өзінің «Қырғыздар мен сарттардың халық әндері» атты мақаласында: Р.А.Пфенниг: «Бұлхалықтардың бірде—біріжиынтойдыәнсізөткізбейді«‘, — деп жазды. Ол негізінен тұрмыс-салт және салттан тыс фольклорды сөз еткен.
Бақсылық үрдіс тұсында ол: «Мұндадәрігерлердің міндетінежелгішаманизмніңқалдығы — бақсыларорындайды. Оларшамандардайбарабанұстамайды,екі ішектіскрипкатәріздес, кішкенеқоңыраулар, қаңылтыртемірлерілінгенқобыздепаталатынаспаптарпайдаланады » ~ деген мәліметгер келтірген. Р.А.Пфеннигтің «Музыкальные инструменты народов Средней Азиии Казахстана»(СПб., 1885) атты кітапшасында Орта Азия мен Қазакстанның оңтүстігінде тараған музыкалық аспаптар туралы көптеген мәліметтер кездеседі. Автор мұнда әрбір аспапқа, оның құрылысы, орындалу ерекшеліктеріне арнайы тоқталған.
Қазақ халқының музыкалық фольклорын зерттеуге елеулі үлес қосқандардың қатарында Түркістан генерал-губернаторының әскери капельмейстері А.Ф.Эйхгорн да болды. 1871 жылы оған жергілікті халықтардың әндері мен музыкалық аспаптары туралы мәліметтер жинауды тапсырады. Осы салада атқарған еңбегі үшін ол кейін үлкен күміс медальға ие болған. А.Эйхгорн еңбегі ұзақ жылдар бойы жарық көрмей, тек 1963 жылы ғана Ташкентте басылған «Музыкальная фольклористика в Узбекистане» атты жинақка енген. Алғашкы бөлімі — «Музыка киргизов», екіншісі — «Музыка узбеков» деп аталады. Бірінші бөлімінде А.Эйхгорн домбыра, кобыз, сыбызғы аспаптарының сипатгамасын жазьш, одан әрі 30 әннің нота жазбасын берген. Бірақ әндердің әдеби мәтіндері жоқ. Жинаушының назарынан айтыс өнері де тыс қалмаған.
Қазақ халқының музыкалық фольклорын зерттеуге елеулі үлес қосқандардың қатарында Түркістан генерал-губернаторының әскери капельмейстері А.Ф.Эйхгорн да болды. 1871 жылы оған жергілікті халықтардың әндері мен музыкалық аспаптары туралы мәліметтер жинауды тапсырады. Осы салада атқарған еңбегі үшін ол кейін үлкен күміс медальға ие болған. А.Эйхгорн еңбегі ұзақ жылдар бойы жарық көрмей, тек 1963 жылы ғана Ташкентте басылған «Музыкальная фольклористика в Узбекистане» атты жинақка енген. Алғашкы бөлімі — «Музыка киргизов», екіншісі — «Музыка узбеков» деп аталады. Бірінші бөлімінде А.Эйхгорн домбыра, кобыз, сыбызғы аспаптарының сипатгамасын жазьш, одан әрі 30 әннің нота жазбасын берген. Бірақ әндердің әдеби мәтіндері жоқ. Жинаушының назарынан айтыс өнері де тыс қалмаған.
Белгілі ориенталист А.Э.Бимбоэс «Музыкальная этнография» (Л.,1926) деген айдармен қырғыздың 25 әнін бастырған. Қазан төңкерісіне дейін орыс ғылыми әдебиеттерінде қазақтардың қырғыз деп аталғаны мәлім болса, мұның бәрі қазақ әндерінің көркем үлгілері болатын.
