Проблемалық сұрақ

Митоз - соматикалық жасушалардың бөлінуі. Генетикалық материалдың жас жасушаларға тең бөлінуін және жасуша ұрпақтарындағы хромосоманың ұқсастығын қамтамасыз етеді

1 2 3 4

Байланысты:
митоз манызы

Митоз - соматикалық жасушалардың бөлінуі. Генетикалық материалдың жас жасушаларға тең бөлінуін және жасуша ұрпақтарындағы хромосоманың ұқсастығын қамтамасыз етеді.

Митоз (лат. Mitos – жіп) – бұл бір аналық жасушадан 2 еншілес жасуша түзіліп, ондағы хромосомалар жиыны өзгермей, жасушалардың бөліну жолы.
Митоз = ядро бөлінуі + цитоплазма бөлінуі
Кариокинез цитокинез

Алғаш рет митозды өсімдіктерде бақылаған 1874 ж.И.Д. Чистяков болды, (1877) процессті толық сипаттаған неміс . ботанигі Э.Страсбургер және (1882) неміс зоологы В.Флеминг болды

Жасушаның негізгі қасиеттерінің бірі – оның бөлінуге қабілеттілігі.
Эукариотты жасушалардың негізгі бөліну тәсілі – митоз.
Митоз - бірнеше кезең арқылы жүзеге асатын сома жасушаларының бөліну әдісі.
Бұл кезде алдымен ядро бөлініп, содан кейін цитоплазма бөлінеді. Митоз кезіндегі хромосома саны бастапқы аналық жасушаға тең, екі жаңа бірдей жасушалар пайда болады.
Митоздағы хромосомалар саны: 2n = 2n + 2n

Интерфаза - жасушалардың бөлінуге әзірлік кезеңі.
Интерфаза кезінде клетка өсіп, бөлінуге дайындалады.
Интерфаза кезінде ең маңызды болып ДНҚ-ның матрицалық синтезі және хромосомалардың екі еселенуі – S саты табылады.

Бөліну кезеңі мен S сатының басталуы аралығын
G1 сатысы немесе пресинтетикалық саты деп атайды.
Ал S саты мен митоз аралығын G2 сатысы немесе постсинтетикалық саты деп атайды.
G1 сатысы кезінде жасуша диплоидты, S саты кезінде плоидтылық 4-ке дейін көбейеді, ал G2 сатысында жасуша тетраплоидты.
Интерфазада биосинтетикалық үрдістер жылдамдығы G1 → S → G2 бағытында өседі. Бұл уақытта жасушаның жалпы массасы, оның барлық компоненттерінің массасы және центриольдері екі еселенеді.

G1 сатысы немесе пресинтетикалық ағылш. gap — “аралық” Пресинтетикалық G1 саты кезінде жасушада биосинтетикалық үрдістердің барлығы жылдамдап, ДНҚ-ның екі еселенуіне дайындық жүреді.
Осы кезде ДНҚ-ның екі еселенуін қамтамасыз ететін ферменттерді синтездейтін жасуша органеллалары (әсіресе, рибосомалар) жетіледі.
Жасуша орталығының аналық центриолінде сателлиттер саны ұлғаяды.
G1 сатысы бірнеше сағаттан тәулікке дейін, кейде одан да көбірек уақытқа созылады.

S фазасы кезінде хромосомалардың екі еселенуі (репликациясы) күрделі және баяу жүреді.
Екі еселенудің мәні: ДНҚ тізбегінде тура сондай паралель тізбек синтезделеді.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4