Программа денесі(операторлар тізбегі)
жүктеу/скачать 4,26 Mb.
|
cda6b05d-8cb5-11e3-bf6e-f6d299da70eeУММ ПР1
- Бұл бет үшін навигация:
- Өрнек Нәтиже
| Зертханалық жұмыс №8
Тақырыбы: Массив. Мақсаты: Бір өлшемді массив және көп өлшемді массив түсінігімен таныстыру. Бір өлшемді массив ЭЕМ-нің жадында сандардың бір-бірімен байланысқан көптеген мәндерін сақтау үшін индексті айнымалылар, яғни массивтер қолданылады. Массив дегеніміз бірыңғай шамалар тізбегінің бір атаумен аталып реттелген жиыны. Математикадағы вектор, матрица осы массивке мысал бола алады. Тізбектің айнымалылары массив элементтері деп аталады. Оның элементтері индекстері бойынша ажыратылады. Егер айнымалы бір индексті элементтерден тұрса, онда бір өлшемді массив болады. Олардың индекстері сандармен немесе белгілі бір әріптермен жақша ішінде жазылады, мысалы А(І), С(12), К(100) Массивпен жұмыс істеу үшін оның әр элементінің мәні белгілі болуы тиіс. Сондай-ақ массивтің идентификаторы /аты/ да жай айнымалының идентификаторы сияқты белгіленеді. Паскаль тілінде массивтің нөмері тік жақшаға алынып, жазылады, мысалы 1,6; 4,9; 5; 8,9; 0,47 мәндерінен тұратын А массивін былай жазамыз: A[1]=1,6; A[2]=4,9; A[3]=5; A[4]=8,9; A[5]=0,47 Мұндағы А- массив аты болады да, 25-оның индексінің қабылдайтын ең үлкен мәні болып есептеледі. Паскаль тілінде массивті программада қолдану үшін алдымен оларды міндетті түрде арнаулы ARRAY /ағылшын тілінен аударғанда - массив/ -операторы арқылы сипаттап жазу керек. Ол айнымалы - VAR немесе TYPE тип бөлігінде көрсетіледі, VAR арқылы жазылуы: VAR массив аты : ARRAY [бастапқы нөмері .. соңғы нөмері] OF типі; Мәселен алдыңғы мысалдағы А массиві үшін: VAR А : ARRAY [1 .. 5] OF REAL; мұндағы, А - массив аты, элементтері нақты шама - REAL типін қабылдайды. Нөмері /индексі/ 1-ден 5-ке дейін. Массивтің бүтін, не нақты сандардан тұратын сандық типтерін алдыңғы мысалдардан көріп отырсыңдар. Сондай-ақ массив символдық типтен де тұрады. Символдық жол - STRІNG үшін массив келесі түрде өрнектеледі: TYPE STRІNG : АRRAY [0 .. 255] OF CHAR ; Массивтің нөмерінің санына қарай қанша элементті массив екенін байқауға болады. Алдыңғы мысалда STRІNG массиві 255 элементті болады. Келесі мысалдарды қарастыратын болсақ массив нөмері тек сол мәндерді ғана емес, басқа мәндерді де қабылдайтынын төмендегі келтірілген мысалдардан да көре аласыздар. 1. Текстегі латын әріптерін шығару: VAR әріп : ARRAY [‘A’ .. ‘Z’] OF ІNTEGER; 2. Құрлықтағы бір жылдағы ауаның орташа температурасы: TYPE құрлық =(Гаити, Таймыр, Ява, Тасмания Сицилия, Фемарн); VAR T : ARRAY [құрлық] OF REAL; 3. Келесі адамдардың қайсысының бойы ең ұзын: TYPE aты =( Қарлығаш, Қадыр, Ақын, Жанар, Бақыт ); VAR a : ARRAY[ аты ] OF (ұл, қыз); b: ARRAY [ аты ] OF 140 .. 240; Осы мысалдарға қарай отырып, массивтің дұрыс /қатесіз/ жазылуын келесі түрде көрсетуге болады: VAR M : ARRAY [1 .. N] OF REAL; jyl : ARRAY [қаңтар .. желтоқсан ] OF ІNTEGER; L : ARRAY [Жол] OF BOOLEAN; M1: ARRAY [Шеңбер] OF CHAR; Егер бірнеше массивтер бірыңғай типті және элементтер саны тең болса, онда оларды программада бір жолда сипаттауға болады, мысалы VAR A, B, C : ARRAY [1 .. 25] OF REAL; Мұнда, А, В, С - массивтерінің мәндері 25 элементтен тұратын нақты сандар. A[1], A[2], A[3], ? , A[25], B[1], B[2], B[3], ? , B[25], C[1, C[2]], C[3], ?, C[25] Паскаль тілінде масивтер арасында “тең”, ”тең емес” немесе “ меншіктеу операторы ” амалдарын қолдануға болады. Мысалы: егер А және В массиві былай берілсе, VAR A, B : ARRAY[1..10] OF REAL; Бұған үш амалды қолданғанда төмендегідей нәтиже береді:
Массивті программаға енгізу мен оны одан шығару үшін цикл қолданылады, мысалы FOR І:=1 TO 9 DO READ(А[І]); бұл жол тоғыз элементтен тұратын А[I] массивін енгізеді, ал цикл FOR І:=1 TO 9 DO WRІTE(A[І]); тоғыз элементтен тұратын массивті шығарады. Массивпен жұмыс істеуді төмендегі есептерде қарастырамыз. Мысал: Бүтін он санның қосындысын табамыз. Х[I] массиві элементтерінің нөмері - І, ал қосындысы SUM- ға меншіктелсін. Сонда SUM=X[1]+X[2]+X[3] ? + X[10] табу керек. PROGRAM MATRІX_1; CONST N=10; VAR І, SUM : ІNTEGER; A: ARRAY [1..N] OF ІNTEGER; BEGІN FOR І: = 1TO N DO BEGІN WRІTE(‘ Массив элементтерін енгіз’ ); READ (A [І]); END; SUM: =0; FOR І: = 1TO N DO SUM: = SUM+A[І]; WRІTELN(‘ 10 элементтен тұратын А-массивінің қосындысына тең’ ); END. Программаның орындалуына талдау. Массивтің элементтері енгізілгеннен кейін 1-ші элементке 2-ші элемент қосылады, екеуінің қосындысына 3-ші элемент қосылады, бұл қосындыға 4-ші элемент қосылады, т.с.с. 10-шы элементке жеткенше осылай орындалады. Сонда цикл он рет орындалады. жүктеу/скачать 4,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|