Прокариоттар
жүктеу/скачать 32,27 Kb.
|
Абуталиев Ернар
| трансдукция деп атады.
ТРАНСФОРМАЦИЯ Трансформация қүбылысы женінде бүдан бүрынғы та-рауда соз к.озғалған. Онда біз пневмококктар колониялары-ның диссоциацияға душар болатынын, яғни олардың қасиеттерінің өзгеретінін байқадық. 5 формалы пневмокок-ктар клеткалары өте жүқпалы (екпе қабынуының типті формасын туғызады). Олар әдетте жүп клеткалар бүркей^ кілегейлі капсулалар түзеді. Бүл капсулалар күрделі поли-сахаридтсн түрады. Керісінше S формасының өзгеруі іютижссіндс пайда болған R формалы пневмококктар жүқіталы емес, капсулалар гүзбейді жоис жүптасып орла-ласпайды. Бұл айырмашылықтар жапурларги жасалган тожірибелер кезінде (жүқпалылығын айыру), микроскоппен зерттегенде және коректік ортада – агарда осіргсыде коло-ниялардың формасы мен түсінен байқалады. 1928 жылы ағылшын бактериологы Ф. Гриффит осы микроорганизмдердің трансформациялық қүбылысын (бір түрден екінші түрге айналу) ашты. Гриффит жүқпалы смес /{-пневмококктардың әсерін тышқандарға тожірибс жасап тексерді. Миллиондаған R типі клеткаларды скксм тыпіқан-дар өліп кетті. Осы бактерияларды іздестіру мақсатымсн өлген тышқандардың органдарын зсрттсй отырып, галым күтпеген жерден мынадай фактігс тап болды: капсуласынаи айырылған R типі пневмококктардың орнында тек қапа кап-суласы бар жүпыны 5″типті пневмококктар болган. Гриффит мынадай пікірге келді: клеткалардың бір болігі қүри отырып, әйтеуір бір зат бөліп шығарады, бүл зат тірі қалған клетка-ларды R капсулалар түзуге мәжбүр етеді. Ғалым бүл пікірді мынадай тәжірибе арқылы тексеруді үйгарды. Тышқан организміне жоғары температурамен өлтірілген көп Л” клетка-ларымен бірге R клеткаларының шағын мөлшерін еңгізді. S клеткалар І-типтіге жатқызылады. Кейіиірск Грифиттіц күткеніндей, тышқандардан тірі R клеткалар боліп алыиды. Екінші төжірибеде ол І-типті тірі R клеткаларын жонс II-типті өлген S клеткаларын алды. Бүдан мынадай түсінік шы-ғады: ІІ-типті өлген S клеткалардан “белгісіз зат” олардың ту-ыстарына — капсуласынан айрылған І-типті R клеткаларды -ІІ-типті капсуланы түзуге қабілетті келетін жүқпшіы S клст-каларға айнаддырады (трансформациялайды). Трансформаци-яны түғызатын осы “белгісіз зат” деп отырғанымызды Гриф-фит трансформациялайтын бастам деп атады. Транформаци-ялайтын бастамның S клеткаларында ДНҚ болганын 1944 жылы К.Т. Эйвери, К.М. Маклеод және М. Маккарти толык. дәледдеді. Сөйтіп, ДНҚ-ның генетикалық ролі ең бірінші рст анықталып дәлелденді. Трансформация күбылысы ДНҚ-иын түқым қуалау информациясын сақтаушы ретіндсгі ролін анықтайтын негізгі дәлелдердің бірі болды. жүктеу/скачать 32,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|