З.Фрейд бойынша психикалық даму эрогенді аймақтардан сексуалды энергияның алмасу деңгейіне байланысты:
Оральды деңгей (0-1 жас);
Анальды деңгей (1-3 жас);
Фаллистік деңгей (3-5 жас);
Латентті кезең (5-12 жас);
Генитальды деңгей (12-18 жас).
Л.С. Выготскийдің жасқа байланысты кезеңдеуі төмендегідей болады
жаңа туу кризисі – нәресте кезеңі (2 ай – 1 жас)
1 жас кризисі – балбөбек кезеңі (1-3 жас);
3 жас кризисі – сәбилік және мектепке дейінгі кезең (3-7 жас)
Л.С. Выготскийдің жасқа байланысты кезеңдеуі төмендегідей болады
7 жас кризисі – мектеп жасы (7-13 жас;
13 жас кризисі – жеткіншек кезеңі (13-17 жас);
17 жас кризисі
Адам дамуының зерттеу әдістері:
Кесіп алу тәсілі жиі қолданылады: жеткілікті үлкен топтарға нақтылы методиканың көмегімен белгілі аспекттің дамуы, мысалы, инттеллекттің даму деңгейі оқытылады. Сол топтардың өзгешеліктерінің нәтижесінде мәліметтер алады – бұл бірдей мектеп бағдарламасымен оқытылатын бірдей жастағы немесе мектеп жасындағы балалар алынады.
