Салыстыру тәсілі: әр топ мәліметтері өзара салыстырылып, қандай даму тенденциясы байқалатынын және оның немен қамтамасыз етілетіні жайында қорытынды жасалады. Интеллектті оқи отырып, жас ерекшелік тенденциясы – бала-бақша тобындағы (5 жас), мектепке дейінгі ойлаудың өзгешеліктерін, бастауыш мектеп оқушыларын (9 жас), және де орта сыныптағы жас өспірімдерді салыстыра отырып айқындалады.
Лонгитютті тәсіл көбінде “ұзақ бақылау” деп аталынады. Бқл жерде бір баланың ұзақ уақыт аралығындағы дамуы бақылауға алынады. Бақылаудың мұндай типі әлдеқайда жұқа тенденциялардың дамуын, “көлденең кесуді” қамтымайтын белгілі бір аралықта қтетін өзгешеліктерді айқындауға мүмкіндік береді.
Лонгитютті тәсіл көбінде “ұзақ бақылау” деп аталынады. Бқл жерде бір баланың ұзақ уақыт аралығындағы дамуы бақылауға алынады. Бақылаудың мұндай типі әлдеқайда жұқа тенденциялардың дамуын, “көлденең кесуді” қамтымайтын белгілі бір аралықта қтетін өзгешеліктерді айқындауға мүмкіндік береді.
