Психологиялық-педагогикалық әдебиеттерден оқушының тәрбиелілігінің әр түрлі жақтарын зерттеу әдістемесін таңдау
жүктеу/скачать 76,39 Kb.
|
1 2
Байланысты:СӨЖ 12
| Бақылау негізіндегі психодиагностикалың әдістер
Бұл жерде нені бақылау қажет, қалай бақылау қажет, бақылау нәтижелерін қалайша бағалау қажет, оны қалайша талдау керек екендігі туралы схемалар беріледі ( бақыланатын адамдардың қозғалысы, ой-пікірлері, реакциялары есепке алыньш отырады). Сүрац негізгндегі психодиагностикалъщ әдістер Жеке адамның психологиялық ерекшеліктері арнайы сұрақтарға жазбаша немесе ауызша түрде берілген жауаптары арқылы анықталады. Бұл әдістерге жататындар: анкета, сұрақ-жауап әдісі, интервью. Анкета - зерттелуші берілген сұрақтарға жауап қайтарумен ғана шектелмейді, сонымен қатар өзі туралы да әлеуметтік-демографиялық мәліметтер береді (жасы, мамандығы, білім дәрежесі, жұмыс орны, отбасы, қызмет жағдайы). Сұрақ-жауап әдісі - зерттелушіге жазбаша түрде сұрақтар беріледі. Сұрақтар ашық және жабық болып екіге бөлінеді. Жабық түрінде сұрақтар және оған жауап беріледі. Ашық түрде жауаптар берілмейді. Зерттелуші өзі жауап қайтарады. Интервью — психолог өзі сұрақ беріп, өзі зерттелушінің жауаптарьш жазып отырады. Объектшті психодиагностикалъщ әдістер - яғни іс-әрекеттің нәтижелерін анализдеу. Зерттелушінің жазбаша жұмыстары, оның шығармалары, хаттары сараланады. Әксперішентальді психодиагностика.іъщ әдістер Зерттелушінің қандай да болмасын бір ерекшелігін зерттеу мақсатында арнайы әксперимент өткізу. Арнайы жасанды жағдай жасап отырып, өзімізге қажетгі касиетті, ерекшелікті зерттеу. Мысалы, адамньщ бойында « үрейлілік » қасиетті анықгау. Зерттелушіні емтихан жағдайына түсіріп, арнайы уақыт беріп (аз уақыт беріп), бмтихан нәтижесін өте қатал бағалайтынымызды ескертеміз. Зерттелуші осы іс-әрекетте өзін қалай ұстайтындығы толық бақыланып отырады. Егер зерттелінш отырған қасиет ерекше көрініс берсе, яғни осы қасиет күшті болғаны. Егер осы қасиет жақсы көрініс бермесе, онда оньщ зерттелушінің бойында болмағаны. Ал егер осы қасиет біркелкі, орынды түрде көрініс берсе, онда орташа болғаны. 4 4: Қорытынды, пікірдің объективті түрде болуы принцгіпі. Тест әдістерінін нәтижелері ғылыми жағынан дәл болуы тиіс. 5. Үсынылган нүсцаулардың нәтижелі түрде болу принципі. Ұсынылған нұсқаулар адамдарға пайдалы болуы тиіс. Психодиагностикамен айналысатын адамдарға арнайы кәсіптік талаптар қойылады: -жақсы теориялық дайындық; -психодиагностикалық әдістерді жақсы меңгеру; -әдістемелерді қолдануда практикалық тәжірибе болуы қажет. Зерттеудің нәтижелілігі методология, әдістер, зерттеу әдістемелерінің дұрыс байланыста болуымен анықталады. Методология, әдіс және әдістемелердің байланысы Қандай да болмасын әдіс белгілі бір принципке негізделеді 2. Кіші мектеп жасындағы оқушы тұлғасының психологиялық-педагогикалық диагностикасы пәнінің әдістері 1. Психодиагностиканың зерттеу әдістері 2. Психологиялық зерттеулерді құру принциптері 3. Психикалық қүбылыстарды зерттеудің объективтілігі. 4. Зерттеу әдістері 5. Байқау әдісі. 6. Әксперименттік әдіс. 7. Әңгімелесу әдісі. 8. Социометрия-әдісі 9. Дисперсиялық талдау. 10. Факторлық талдау. Жаңа әрі тың фактілермен үнемі толықтырылып отырмаса ғылым дами алмайды. Фактілер жинау үшін ғылыми негіздеген әдістерді пайдаланғанда ғана ғылым дүрыс және табыс дамуы мүмкін. Методтарды ғылыми негіздеу әдістердің олаіцы пайдалану ережелерінің және ғылым пенінің философиялар ұғымынвтғг арасындағы өзара байланысты ашу деген сөз. Психологияға келгенде бұл жайт психиканы философиялық тұрғыдан түсінудің зерттеу әдістеріне деген, олардың құрылуы ұйымдастырылуына және нәтижелердің талдануына деген негізгі талаптарды анықтайтының білдіреді. Мысалы, психикалық идеалистік тұрғыдан ұғыну психологияның негізгі методы өзінд^ өзің қадағалау методы болды дегенге әкеп тіреді. Бұл тусінікті де. «Егер психика өз бетімен өмір сүретін нәрсе, өзін бөлек болмыс ретінде қаралатын болса, онда псхикалық қыбылыстарды зерттеу үшін басқа жолдардың болуы принцип жүзінде мүмкін де емес еді. Психиканы мидың объективтік шындықты беййелеңціретін қасиеті ретінде диалектикалық-матералистік тұрғыдан ұғыну психологиялық зерттеулерді қүруды басқа әдістері мен принциптерін талап етеді. Психикалық құбылыстарды зерттеудің объективтілігі. Психологиялық зерттеулердің бірінші принципі-гіюихиканы зерттеудің объективтілік принципі болып табылады. Бұл принцип кез келген психикалық құбылысты олар қдндай болса, сол күйінде қараудың қажеттігін білдіреді. Олар адам өмірінің сыртқы жағдайлары және қызметімен өзара байланыста ғана зерттелуі мүмкін. Бұл талап орындалуы тиіс, себебі психикалық құбылыстар сыртқы әсерлердің бейнеленуі ретінде ұғынылады. Объективтілік принципі адамның психикалық ерекшеліктер жайлы оның нақтылы істері мен қылықтарына қарап қана дұрыс пікірге келуге болатындықтан адамды қызмет процесі үстінде зерттеуді талап етеді. Бұл принципті басшылыққа ала отырып, психикалық құбылыстарды белгілі бір адамға иеғұлым тән, сондай-ақ тән емес жағдайларда зерттеу керек. Осындай жағдайда ғана адамды жан-жақты және мәнді нәрсені ешқайсысын назардан тыс қалдырмай зерттеуге болады. Объективтілік принципі жиналған материалды өңдеуде көрініс табуы тиіс. Алынған фактілердің барлығы, оның, ішінде бір-біріне қарама-қайшыларды да жан-жақтьі талдауға түсуі керек. Қарама- қайшы фактілерге ерекше назар аударған жөн. Оларды ешқашанда жай қарамай тастауға болмайды, қайшылық себебін міндетті түрде табу керек немесе қосымша тексеру жұмыстарын жүргізу керек. Жиналған материалды өңдеу кезіндегі объективтік прнципі кез келген тұжырым нақты фактілер негізінде жасалатындығынан көрінеді. Соңғы қорытынды белгілі бір болжам ұсынуға болмайтындыған білдірмейді, тек сынған топшылаудың дұрыстығын фактілі материалмен дәлеллеуге міндеттейді. Психикалық құбылыстарды олардың дамуы барысында зерттеу. Психологиялық зерттеулерді құрудың тағы бір өте маңыздыпринципі психикалық құбылыстарды олардың дамуы барысында зерттеу принципі. Егер объективті дүние ұдайы қозғалыста және өзгерісте болса, онда осыған орай, оны бейнелендіудің қозғалыссыз, өзгеріссіз болуы мүмкін емес қой. Психикалық құбылыстарды олардың дамуы барысында зерттеу адам бойында қалыптасып болған психикалық қасиеттерді ғана емес, сонымен қатар жаңа ғана пайда болып келе жатқан психикалық ерекшеліктерді талап етеді. Жаңа қалынтаса бастаған ерекшеліктерді зерттеудің, әсіресе оқушы психикасын қарастырудағы маңызы ерекше. Мұнда басты назар балалардың айқын анықталған психикалық ерекшеліктеріне емес, болашақтағы даму перепективасын белгілей алатын психикалық саналарына да аударылғаны абзал. Егер де мұғалім болашаққа батыл қаран, әр оқушының болашақ дамуын алдын ала болжай білмесе, бүкіл оқу - тәрбие жұмысының бір арнауға түсіріп, қойылған мақсатқа орай жүргізу мүмкін емес. Жеке адамды анализдік - синтездік зерттеу. Әр түрлі жағдайларда, әр түрлі қызмет бабында, басқа адамлармен қарым қатынасында жеке адамның сан -саналы психикалық ерекшеліктері, жеке адам ретіндегі бет бейнесі ашылады. Сонымен бірге ақиқат өмірдің алуан салалығынан қарамастан, әр адам өз күйіде қалады, тек өзіне ғана тән индивидуалды психикалық зерттеуді құру жүктеу/скачать 76,39 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2