Пунктуациясы


Немене,  шабыныңды  басар  деп  қорқамысың?  Немене



Pdf көрінісі
бет98/175
Дата11.05.2020
өлшемі1,36 Mb.
#67099
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   175
Байланысты:
767f84253bd59368c0d3f8a69b50ecc0

Немене
шабыныңды 
басар 
деп 
қорқамысың? 
Немене 
айтып 
отырғаныңды 
өзің 
түсінемісің? 
 
Оның  кешігіп  жүруі  мүмкін  емес.  Мүмкін  бұл  Максим 
Горькийдің  жазған  беташарының  әсері  болар.  Бала  кезде  естіген 
ертегілерім әлі есімдеӘлі есімде бір күні тауға шықтық. Биыл несін 
айтасың  егіннің  шығымы  өте  жақсы!  Бұл  сөзді  бұрын  мен 
естігенмін,  қайталап  оны  несін  айтасың.  Мен  саған  бірдеңе 


 
115 
айтпақшы  едім.  Айтпақшы  сол  жүнді  колхоздың  отарларында 
тонналап  қырқып  жатады...  (Ш.А.)  Рас  қазақ  тілінде  адамға 
байланысты  есім  сөздер  тікелей  жіктеледі  де,  жіктік  жалғау  тікелей 
сол түбірге жалғана алады. (С.И.) Оның айтқаны рас екен. Екінші ел 
алатын  тәсілді  айттыңыз.  (М.Ә.)  Екінші  тілек  тілеңіз,  Ер  шұғыл 
пасық залымның Тіліне еріп азбасқа. (Бұқар жырау) 
 
176-жаттығу.  Мәтінді  қыстырма  сөздердің  тыныс  белгілерін  қойып, 
көшіріңіздер. Қыстырма сөздердің астын бір, қыстырма сөз тіркестерінің астын 
екі, қыстырма сөйлемдердің астын үш сызықпен сызыңыздар. 
Осы  кезде  Құнанбайға  Жексен  шаққан  болу  керек  әкесі  Абайға 
айғайлады.  (М.Ә.)  Байжанның  қолына  түскен  материалдарға 
қарағанда ұзын сөздің қысқасы осы дәуірге шейін Сырдың асау суын 
бағындырған  бір  ел  де,  бір  мемлекет  те  болмаған.  (С.М.)  Сөз  жоқ 
барлық сөздер әрине олар грамматикалық сипаты жағынан белгілі сөз 
таптарына жатады, «тілдің сөздік құрамына енеді», бірақ бұл екеуі екі 
түрлі құбылыс қой. (С.И.) Шыңғыстан Жақып, Шоқан (жұртқа мәлім 
Шоқан  Уәлиханов),  Мақы,  Махмет  туады.  –  Астапыралда  (солай 
дейтін  оның  кейде  әдеті  болушы  еді)!  –  деді  Итбай.  (С.М.)  Сөйтіп 
сөздерді біріктіру, тіркестіру, қосарлау (сөзжасамға қатыстысы) жеке-
жеке сөзжасам үлгілері болып табылады. (С.И.) Өлең шарттылығына 
байланысты  және  белгілі  бір  регион  тұрғындарына  (Қ.Өмірәлиевше 
Батыс  Қазақстан  өлкесіне)  біршама  түсінікті  болғандықтан,  кейбір 
лексикалық  және  грамматикалық  көнеліктер  өзгермей  жеткен.  (Р.С.) 
– Ақыл аға! Осы айтқаныңыз мен білсем талай хакім, ойшылдардың 
да  сан  кітаптарында  осылайша  қойған  сауалы  сияқты...  –  деп 
Мағашқа қарады. (М.Ә.) 
 
177-жаттығу. Көркем шығармалардан қыстырма сөздерге, сөз тіркестеріне 
және сөйлемдерге бес мысалдан тауып, кестені толтырыңыздар. 
 
Қыстырма сөздер 
Қыстырма сөз тіркестері 
Қыстырма сөйлемдер 
 
 
 
 
178-жаттығу.  Мәтіннен  үлгіге  сәйкес  қыстырма  сөздері  бар  я  жоқ 
сөйлемдерді бір-бірінен ажыратып, тыныс белгілерін қоя отыра, бағанға бөліп 
жазыңыздар. Ережемен дәлелдеп түсіндіріңіздер. 
Үлгі 
Қыстырма сөздері бар сөйлемдер 
Қыстырма сөздері жоқ сөйлемдер 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   175




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет