Жасушалық мембрана – екі мономолекула-лы ақуыз қабаттарынан және олардың арасында орналасқан бимолекулалы липид қабатынан тұратын ультрамикроскопиялық қабықша

Жасушалық мембрана – екі мономолекула-лы ақуыз қабаттарынан және олардың арасында орналасқан бимолекулалы липид қабатынан тұратын ультрамикроскопиялық қабықша.

• Жасушалық мембрана – екі мономолекула-лы ақуыз қабаттарынан және олардың арасында орналасқан бимолекулалы липид қабатынан тұратын ультрамикроскопиялық қабықша.
• Плазмалық мембрананың қызметі:
• Бөгеттік (барьерлік),
• Қоршаған ортамаен байланыс (заттар тасымалы),
• Көп жасушалы организмдерде тін жасушаларының арасындағы байланыс,
• Қорғаныштық.

• ақуыз

• Липид молекуласының қос қабаты

• Құрылымы

Мембрананың зерттелу тарихы

• 1935 ж. – Давсон мен Даниели химиялық анализ жасап, жасуша мембранасының құрамына АҚУЫЗДАР мен ЛИПИДТЕР енетінін анықтады.
• 1959 ж. – Робертсон электрондық микроскоптау әдісі арқылы жасуша мембранасы үш қабаттан (2 қабат ақуыздар және липидті қабат) тұратынын (Қарапайым мембрана гипотезасы) анықтады.
• 1972 ж. – Николсон мен Сингер жасуша мембранасы құрылысының сұйықтық-мозайкалы моделін ұсынды.

Жасушалық мембрана – ақуыздар мозайкалы бекінген билипидті қабат

• Сұйық фосфолипидті қабаттың құрылысы: гидрофильді ұштары сыртқа, ал гидрофобты ұштары біріне бірі бағытталған. Липидті қабат мембраналық ақуыздар үшін еріткіш ретінде қызмет атқарады.

• Фосфоли-пиды

• Гликокаликс

• Гидрофильді бөлік

• Ақуыз молекуласы

• Гидрофобты бөлік

• Мембрана ақуыздары

• Интеграциялық
• (трансмембраналық)

• Сыртқы
• (перифериялық)

• Жартылай
• интеграциялық
• (рецепторлық)

• Мембрананың толық
• қалыңдығынан өтеді
• Мембранада
• гидрофильді саңылаулар
• түзеді
• (заттар транспорты)

• Фосфолипидті қабаттың
• қалыңдығына енеді
• Рецепторлық қызмет
• атқарады

• Мембранаға жанаса
• отырып сыртта
• орналасады
• Көптеген
• ферменттік қызметтер
• атқарады

• Тасымалдаушы-
• ақуыздар

• Канал түзуші
• ақуыздар