Рабочая программа курса «Социология»
-4 тақырып: ХХ ғ. 40-80 ж.ж. мұрағат ісі
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
KR mur teor prakt umkd
| 3-4 тақырып: ХХ ғ. 40-80 ж.ж. мұрағат ісі.
Мақсаты:. Соғыс жылдарында Қазақстанға батыс аймақтардан архивтер көшірілді, олар Қазақстанның табиғи байлықтарын зерттеуде үлкен үлес қосты. Қордағы құжаттарды сақтау барысында Қазақ КСР Министірлік тарапына шыққан Мұраға басқармасы туралы ережені қарастыру 70-80 жылдары жалпы мемлекеттік қорлардың жұмысын нығайтуда атқарылған іс шараларға анықтама беру. Құжаттарды жіктеу принциптері мен сақтау әдістерін жетілдіру жалдарын қарастыру. Жоспар: 1. ХХ ғ. 40-60 жж. мұрағат ісі. 2. 1970-80 жж. мұрағат ісі. 1.Мұрағат мекемелері соғыс жылдарында. Ресейдің батыс аудандарынан мұрағаттарды Қазақстанға көшіру. Қазақ КСР Орталық фонофотокиноқұжаттарының мемлекеттік мұрағатын ұйымдастыру. Мұрағаттардың ғылыми басылымдық жұмысы. Мұрағатты құжаттарды түрлі мақсаттарда пайдалану. Құжаттарды халық шаруашылығының мақсатына пайдалану үшін іздестіру. Қазақ КСР мұрағаттық басқару органдарына басшылық жасаудың жақсартылуы. Соғыстан кейінгі кезеңдегі мұрағат мекемелері. Республиканың министрліктер мен ведомстволарындағы мұрағаттық материалдардың сақталуын жақсарту шаралары. Ведомстволық қарасты мекемелерде құжаттармен жұмыс жасауды бақылау. 1950 жылдардың ортасына дейін мемлекеттік мұрағаттардағы жеке қорларды жинау жұмыстары төмен деңгейде жүргізілген.Өйткені ол кезде жеке қорларды жинау жұмыстары төмен деңгейде жүргізілген.Өйткені ол кезде жеке адамдардың құжаттарын бағалап,қабылдау мен жинақтаудың жалпы әдістері жаңадан пайда бола бастап еді. 50-жылдардың аяғына таман еліміздің көптеген мемлекеттік мұрағаттарының жинақтау тәжірибесін байытатын еңбектер шығады. Сол кезден бастап аталған мәселе жаңа белеске көтеріледі.Себебі бұл кезеңде құжаттардың құндылығын сұрыптау жұмыстарында қайта құру жүргізіледі.Осы уақыттан бастап мемлекеттік мұрағаттарда жеке адамдардың В.А. Еримченко көп үлес қосады.Аталған авторлардың еңбектерінде мемлекеттік мұрағаттарды жинақтау көздерін анықтау, құжаттардың пайда болуы мен мазмұны,құндылығы ашып көрсетіледі.Сонымен қатар КРОММ-да жеке адамдардың құжаттарын жинау тарихы,жүйелеу жұмыстары туралы Т.Әбілованың еңбегі пайдаланылады. Республикалық мемлекеттік мұрағаттарды және Алматы облыстық пен Алматы қалалық мемлекеттік мұрағаттарын біріктіру. Республиканың мұрағат органдарының ведомствоға қарасты және құқықтық жағдайының өзгеруі. Қазақ КСР ІІМ-нің Мұрағат басқармасының қайта құрылуы. Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы Мұрағат басқармасы туралы ереже. 1960 жылы Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 24 шілдедегі (№667) Жарлығы бойынша Ішкі істер Министрлігі бөлімдерінің жойылуына байланысты қалалық,аудандық архивтер тиісінше атқару комитеттерінің қарауына берілді.Архив басқармасының құрылымына 1965,1967 жылдары аздаған өзгерістер енді. Мұрағатттық материалдары тұрақты құрамдағы мұрағаттарды ірілендіру. Облыстық мемлекеттік мұрағаттардың филиалдарын құру. Құжаттардың құндылығын сараптау және олармен ММҚ-ды толықтыруды жетілдіру шараларының бағдарламасын жасау. Ведомстволық мұрағаттарды ретке келтіру және министрліктерде іс жүргізудің жағдайын жақсарту. Мұрағаттану және құжаттану салаларында ғылыми зертттеу мәселелерінің қойылуы. Бүкілодақтық құжаттану және мұрағаттанудың ғылыми зерттеу институтының (БҚМҒЗИ) құрылуы. Республикада ведомстволық мұрағаттар мен іс жүргізу қызметкерлерінің іскерлік біліктілігін көрсету. Іс жүргізу мен мұрағаттың орта буынды кадрларын даярлау. Алматы қаласында орта оқу орнын ұйымдастыру. Мұрағат мекемелерінің қызметкерлері үшін семинарлар ұйымдастыру. 2.Мұрағаттарды басқару органының қайта құрылуы. Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы БМБ-ның ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттардың стандартын іс жүзіне енгізуді бақылауға алуы. Орталық ғылыми-техникалық құжаттаманың мемлекеттік мұрағатының құрылуы. Мұрағат мекемелеріне ұйымдық-әдістемелік баслық жасауды жақсарту талаптарының күшейтілуі. Іс жүргізу мен мұрағаттардың жұмысының жолға қойылуының республикалық байқауын өткізу. Қазақ КСР-ның 1978 жылғы 11 тамыздағы «Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану туралы» заңы. КСРО Мемлекеттік мұрағаттық қоры туралы ереже. Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы Бас мұрағат басқармасы туралы ереже. Орталық мемлекеттік мұрағаттар жүйесінің бекуі. Аса құнды құжаттарға сақтандыру қорларын жасау мәселесінің қойылуы. Министрліктер мен ведостволардың мұрағаттық құжаттарын сақтауды жақсатудың талаптарын күшейту. Құжаттарды жіктеу принциптері мен әдістерін жасау. Мұрағаттарды басқару органдарының ұйымдастыру жағынан қайта құрылуы. Қазақ КСР Министрлер Кеңесі жанындағы Бас мұрағат басқармасы және Орталық мемлекеттік мұрағаттар туралы ережелердің бекітілуі. Жеке құрам бойынша ведомствоаралық мұрағаттарды ұйымдастыру. Экономикалық талдау және есепке көшу әдістерінің мұрағат ісіне енгізілуі. Аудандық атқару комитеттері жанындағы жеке құрам бойынша мұрағаттардың шаруашылық есепке көшірілуі. Республиканың Орталық мемлекеттік мұрағаттарының негізгі қорларының құрамы мен мазмұнына шолу. Соғыс жылдарында СССР-дің мұрағаттық мекемелері мұрағаттарды реттеу, оларды сақтау, документтерді жариялауды жалғастыра берді. Соғыс жылдары басында батыстағы мұрағаттар Сібірге, Қазақстанға және т.б. республикаларға көшірілді. Қазақстанға облыстық мемлекеттік архивқа жинақталған және кейбір қалаларды, қалалық архивтар бөлімінде жинақталған 16-ақ вагон енгізілді. Документ сақтауға қолайлы жердің болмауынан дымқыл жеде тұрғандықтан құжаттардағы ақпаратты алу мүмкін болмай қалды. Соған қарамастан архивтік қызметтің барлық жақтарына бағытталған жұмыстар қиын жағдайға қарамастан жлғаса түсті. Соның ішінде соғыс жылдарында, нақтырақ айтқанда 1943 жылдың қаңтарында киноқұжаттармен, дыбыс баспаларын шығарушы ортаұ мемлекеттік Архив пайда болды. Соғыс жылдарынан кейінгі бастапқы кездерде архивтар көбіне Ұлы \Отан соғысына қатысушылар туралы құжаттар жинаумен айналысты. 1950 жылдың басына «Документалды материалдар жазылуының негізгі қағидалары» шығарылды. Соғыстан кейін жылдарда мұрағатшылар өздерінің практикалық қызметтерін мынадай бағыттардағы: археография, архивқа кіріспе, соғынан құжатқа кіріспе сияұты аумақтағы ғылыми ізденістермен байланыстырды. Яғни, қарапайым практикалық іс-әрекетпен шектеліп қана қоймай, архивқа кіріспе аумағында кейбір мәселелдің теориялық зерттемелерді жүогізе алды. 1955 жылы ғылыми қолданысқа және негізгі қайнар көз болып табылатын тарихи құжаттардың басылуына негіз болған «Тарихи құжаттардың шығарылу қағидалары» басылып шықты. Беріген қағидалар бірнеше жылдар бойы ғалым- мұрағаттанушылар арасында зерттелініп, мемлекет ішіндегі архивтік мекемелер қызметінде практикалық қолдансқа ие болды. Құжаттық жұмыстардың дамуындағы және оның ғылыммен тығыз жақындасуына бастау болған бастапқы факторы ЭМ ВД жүйесіндегі архивтік мекемелерді Советтік Министірлер кеңесімен негізгі архивтік басқаруға ауыстыру болды. Бұл өткен жүзжылдықтың 60- шы жылдарында жүзеге асты. 60- шы жылдары және 70- ші жылдардың басында негізгі назар эффективтілікті көтеруге және құжаттармен жұмыс сапасын арттыруға бағытталды. Бұл кезеңдрдегі мұрағаттық мекемелердің қызметі болашақтағы құжатар ақпараттарымен жұмыс істеу талаптарын қамтамасыз етуге бағытталып отырды. Мұрағаттық мекемелер ғылыми мекемелермен бірлесе отырып, көптеген жұмыстар: индустриялизация, коллективизация және мәдени құрылыс тарихын көрсетуші құжаттар жинағын шығаруға дайындық жасады . Қазақстандағы мұрағаттық мекемелердің негізгі жұмысы соғыстан кейінгітапсырмалардың тез орындалуын көздейтін 5 жылдық жоспардың орындалуына бағытталса, екінші жағынан мемлекеттегі социализмді құруды жеделдету идеологиясына тәуелді болды. Қандай жағдай болмасын ресми есептерді рапорт формасында көрсетілген мемлекеттің архивтік жетістіктері бар, және оны жасыру мүмкін еме с. Сонымен ал 60 ж. аяғы мен 70 ж. басында мұрағаттық мекемелер мұрағаттық жұмыстарды дамытуда, 5 жылдық жоспарды атқаруда маңызды жұмыс жасады.1966 ж. қаңтарынды Қазақ ССР Совет министірлігі мемлекеттегі мұрағатты жқмыстардың одан ары жақсаруына Қаулы қабылдады. Мұнда 5 жылға белгіленген тапсырмалар болды. Бұл қаулының шыныайландырылуы сол орындардағы мұрағатар жұмыстыр күйінің терең талдануы мен анықталған бағытын талап етті. Талқылауға тұспа-тұс келетін қабылдауға мұрағаттық ұйым ғана емес мекемелер де қатыстырылды. Жергілікті өзін- өзі басқару мүшеліктер: облыстық, қалалық, аудандық т.б. жалпылыап айтқанда қайсында жергілікті мұрағатары бар барлығы түсті. Басқару үрдістерін жүзеге асыру мен басқару үрдістерің нәтижелерін қабылдауын талқылау үшін әдіскерліке кіріспе мекемелеріне арналған Бірлікті типтік құралдар бекітілді және таратылды. 1966 жылы мемлекет мекемелерінде, ұйымдарында, кеңестерінде мұрағаттар күйі ідіскерлер және жеке құрылымдық құжаттары бойынша тексерулер жүргізілді. Республика аумағында 70- ші жылдардың басында – Қазақ ССР – нің орталық мемлекеттік мұрағаты, 17 облыстық мемлекеттік мұрағат және 31 облыстық мемлекттік мұрағат филиалы ұйымдастырылып, қызмет ете бастады. Қарағанды және Жамбыл облыстарындағы мұрағаттық мекемелер құрылысы аяқталып, 1968 жылы Семипалатинск, Солтүстік Қазақстан, Қостанай облыстық мемлекеттік сұрағаттар мекемелерінің құрылысы аяқталды. Мұрағаттардың жеке бағыттағы жұмыстарына келер болсақ, негізгі назар кең көлемдегі құжаттар жұмысын оңайлатуға арналған ғылыми- анықтамалық құралға аударылды. 70 жылдардың аяғында 500 мыңдай жазба жұмыстары жүзеге асты. Мемлекеттік мекемелер тарихы, әкімшілік- территориялық бөлініс туралы анықтамалар және қысқаша анықтамалардың басқа да түрлері жасалынып шықты. 60- шы және 70- ші жылдары Қазақстандағы социолизм құрылысының негізгі кезеңдерін, қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына қатысқандығы туралы және т.б тақырыптарды сипаттайтын құжаттар басылып шықты. жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|