|
Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС-ҚАЗАҚСТАН
МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 ШҚМТУ 701.01
|
Сапа менеджмент жүйесі
|
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы
|
Бет. ,
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ им. Д. Серикбаева
ШҚМТУ
БЕКІТЕМІН
Машинажасау
және көлік факультетінің
деканы М. Дудкин______
___________________2013 ж.
Жұмыс оқу бағдарламасы
ОБЕСПЕЧЕНИЕ БЕЗОПАСНОСТИ ДВИЖЕНИЯ НА ТРАНСПОРТЕ
Рабочая учебная программа
Мамандық: 5В090100 «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану»
Өскемен
Усть-Каменогорск
2013
Жұмыс бағдарламасы 6М090100 - «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығы үшін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының (ҚР Үкіметінің 2012 ж 23 тамызында №1080 қаулысымен бекітілген); 6М090100 «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығының (жоғарғы және жоғарғы оқу орынан кейінгі мамандықтардың типті оқу жоспары тізіміндегі 326 қосымша), типті оқу жоспарының негізінде «Көлік және логистика» кафедрасында құрастырылды.
«Көлік және логистика» кафедрасының отырысында талқыланды.
Кафедра меңгерушісі В. Вдовин
№ 1 хаттама 03.09. 2013 ж.
Машина жасау және көлік факультетінің әдістемелік Кеңесінде мақұлданды.
Төраға А. Вавилов
10.09. 2013 ж. № 1 хаттама
Дайындаған:
т.ғ.к., доцент Ә.Жандарбекова
Нормабақылау Т. Тютюнькова
1 Пәннің еңбек сыйымдылығы
Семестр
|
Кредиттер саны
|
Сабақтардың түрі
|
СӨЖ сағаттар саны
|
Жалпы сағаттар саны
|
Бақылау түрі
|
сағаттар санының қосындысы
|
ОСӨЖ сағаттарының саны
|
Барлығы сағаттар саны
|
Дәріс-тер
|
Тәжірибелік сабақтар
|
Зертханалық сабақтар
|
Күндізгі оқу түрі
|
5
|
2
|
15
|
15
|
|
30
|
60
|
30
|
90
|
емтихан
|
Күндізгі қысқартылған оқу түрі
|
5
|
2
|
15
|
15
|
|
30
|
60
|
30
|
90
|
емтихан
|
Сырттай оқу түрі
|
Қысқартылған сырттай оқу түрі
|
3
|
2
|
5
|
5
|
|
10
|
20
|
70
|
90
|
емтихан
|
2. ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ОҚУ ҮРДІСІНДЕГІ ОРНЫ
2.1 Оқытылатын пәннің сипаттамасы
«Көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету» пәні 5В090100 «Тасымалдауды, қозғалысты ұймдастыру және көлікті пайдалану» мамандығы бойынша бакалаврларды қалыптастыруда міндетті бейіндік пәндер құрамының бірі болып табылады.
Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдасытыру және көлікті пайдалану қызметін ұйымдастырушы жүк (жолаушы) тасымалдауда жалпы тасымалдау жүйесінде, сонымен қатар көліктік кәсіпорындарда қозғалыс қауіпсіздігінің максимальді жоғары деңгейін қамтамасыз ету аумағында жақсы білімі болуы қажет.
Оқу пәндерінің негізгі циклдері бойынша білімділікке қойылатын талаптар мамандықтың нақты оқу жұмыс жоспарларының мазмұнымен анықталады. Кәсіби, мәдениет аралық, коммуникативтік компетенция меңгеру үшін, түлек таңдаған білім траекториасы бойынша толық көлемде мемлекеттік стандарт бекіткен бейіндік пәндердің міндетті құрамының бірі «Көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету» пәні бойынша білім алуы тиіс.
2.2 Пәнді оқытудың мақсаты мен тапсырмалары
«Көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету» пәнінің мақсаты – мамандардың келешек кәсіби қызметінде көліктік үрдіс қауіпсіздін және тімділігін жоғарлатуға конструктивтік және ұйымдастырушылық іс-шараларды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдаланудағы қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету аумағында терең теориялық білім және пратикалық тәжірибе қамтамасыз ету.
Пәнді оқытудың тапсырмалары кәсіби қызметтің және ведомстволық басқару құжаттардың білімге, іскерлікке деген, маманның білікітілік сипаттамасына қойылатын талаптарымен анықталады.
Берілген пәнді оқыту кәсіптік қызметтің келесі типті тапсырмаларын шешуге студентерді дайындауға ықпал етеді:
- көлік саласыныда қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді көліктік қызметті коммерциалау жағдайында сату кешенді әдісті (подход) қалыптастыру.
- қозғалыс қауіпсіздігін қызметін анықтайтын негізгі қағидаларды және көлік саласының жұмысшылары өз тәжірибесінде қолданатын негізгі нормативті құжаттарды меңгеру.
2.3 Пәнді оқытудың нәтижелері
Пәнді оқытудың нәтижесінде студентер білуге тиіс:
- көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету аумағында негізгі ғылыми-техникалық проблеммалар мен даму перспективасы;
- көлікті пайдалану жағдайының негізігі өзгеру тенденциясы;
- көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша инженерлік және басқару шешімдерін талдау және қаблыдау әдістері туралы;
Пәнді сәтті аяқтаған студентер, білуге тиіс:
- көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігімен байлансыты негізгі нысандарды, құбылыстарды және үрдістерді;
- Қазақстанда қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді басқару жүйесін;
- жол қозғалысы аумағында мемлекеттік саясат негізін;
- жол қозғалысының қауіпсізідгі бойынша халықаралық үйлесім және қызмет;
- көлік саласында қозғалысты ұйымдасытыру және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша негізгі бағыттарды.
- көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша отандық және шет елдік тәжірибе;
- заң және нормативтік база негізін;
- көліктік кәсіпорындарды лицензиялау мен сертификаттау негіздерін;
- основы сертификации и лицензирования транспортных предприятий, ообслуживающего персонала;
- әр түрлі көлік түрінде сақтандыру негіздері;
- қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік органдардың құқықтары мен міндеттері;
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің негізгі қызметтері мен тапсырмалары;
- ЖКО-ны тіркеу мен талдаудың мемлекеттік жүйесі туралы негізгі қағидалар.
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету аумағында ғылым жетістіктерін қолданудың жағдайы және бағыттары;
- жұмысшылармен қарым-қатынас жасау және жүмыс жасау әдістері, кадрларды жинақтау және іріктеп-таңдау.
Пәнді сәтті оқып аяқтаған студенттердің, келесі іскерліктері болуы керек:
- көліктік кәсіпорындарда қозғалыс қауіпсіздігі қызметі жұмысын ұйымдастыру.
- ЖКО талдау түрлерін қолданып қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету жағдайын бағалау;
- қауіпсіздіктің берілген деңгейінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін көліктік үрдістерді басқарудың тиімді жағдайын таңдап алу;
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету аумағында алдыңғы қатарлы салалық, салааралық және шет елдік тәжірибені қолдана алу;
- көлік саласында, соның ішінде қозғалыс қауіпсізідігін және еңбек жағдайын қоса алғанда әрекетті заңдық актілерді және техникалық нормативтерді қолдана алу;
- ұжымды басқаруда әлеуметтік – психологиалық негіздерді қолдана алу;
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етудің заң аумағында құзіретті (білікті) болу.
2.4 Пререквизиттер
Тасымалдауды ұйымдастыру және қозғалысты басқару.
2.5 Постреквизиттер
Жүк және коммерциялық жұмыстарды ұйымдастыру.
3 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
3.1 Сабақтың тақырыптық жоспары
Тақырыптардың атауы
|
Еңбек сыйымдылығы, сағ.
|
Оқу түрі
|
күндізгі
|
Күндізгі қысқарт.
|
Сырттай
|
сырт. Қысқарт
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Дәріс сабақтары
|
|
|
|
|
1 тақырып. Кіріспе. Пәнді оқытудың тапсырмалары. Көлік саласында қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз етудің қазіргі заманғы проблеммалары. Қазақстандағы қозғалыс қауіпсіздігі жағдайын талдау және жол-көлік апаттылығын төмендету бойынша мемлекеттік шаралар.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
2 тақырып. Қозғалыс қауіпсіздігі саласында мемлекеттік саясат. Жол қозғалысын қамтамасыз ету бойынша қызмет және халықаралық үйлесім.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
3 тақырып. Қазақстанда жол қозғалысын қамтамасыз етуді басқарудың мемлекеттік жүйесі. Көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау жасау тәртібі.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
4 тақырып. Автомобиль көлігі саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
5 тақырып. Жол қозғалыс қауіпсіздігін жоғарылатудың бағдарламалары.
|
1
|
1
|
-
|
-
|
6 тақырып. Автомобиль көлігі саласында жол қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету амағында нормативтік құқықтық реттеу.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
7 тақырып Көлік саласындар сертификаттау мен лицензиялау. Жалпы қағидалар, мақсаты, негізгі түсініктер және анықтамалар.
|
|
|
|
|
8 тақырып. ЖКО тіркеу және талдаудың мемлекеттік жүйесі. Көліктік кәсіпорында ЖКО тіркеу және талдау. ЖКО соттық және қызметтік тергеу жасау.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
9 тақырып. Көліктік үрдісті қауіпсіз ұйымдастырудың негіздері.
|
1
|
1
|
-
|
-
|
10 тақырып. Көліктік кәсіпорында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
11 тақырып. Автокөлік кәсіпорнының қозғалыс қауіпсізідік қызметінің жұмысын ұйымдастыру. Қозғалыс қауіпсіздік қызметінің жұмысын ұйымдастыру.
|
1
|
1
|
|
|
12 тақырып. Автокөлік кәсіпорныда қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етудің әдістемелік және техникалық құралдары.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
13 тақырып. Көліктік кәсіпорын жүргізушілерінің сенімділігін қамтамасыз ету. Жүргізушілердің кәсіби дайындығын жетілдірудің кейбір ерекшеліктері. Жүргізуші сенімділігі түсінігінің анықтамасы.
|
1
|
1
|
0,5
|
0,5
|
14 тақырып. Жол қозғалыс қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету.
|
1
|
1
|
-
|
-
|
15 тақырып. Көлік саласындағы сақтандыру. Көлік құралдары иелерінің жауапкешлігін азаматтық сақтандыру (авто азаматтық жауапкершлікті сақтандыру).
|
1
|
1
|
-
|
-
|
Барлығы
|
15
|
15
|
5
|
5
|
Семинарлық (тәжірибелік) сабақтар
|
1. тақырып. «Жол қозғалыс қауіпсіздігін басқарудың мемлекеттік жүйесінің қызмет етуінің негізгі элементтері мен принциптерін оқу»
|
4
|
4
|
1
|
1
|
2. тақырып. Жол қозғалыс қауіпсіздігі аумағын нормативтік құқықтық реттеу.
|
4
|
4
|
1
|
1
|
3. тақырып. Автокөлік кәсіпорындарында қозғалыс қауіпсіздік қызметі жұмысын ұйымдастыру.
|
4
|
4
|
1
|
1
|
4. тақырып. Көліктік кәсіпорындарда қозғалыс қауіпсіздік қызметі бөлмесін жабдықтау және ұйымдастыру.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
Барлығы:
|
15
|
15
|
5
|
5
|
Студенттің оқытушымен бірге өз бетімен жұмысы
|
1 тақырып. Көлік саласында қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз етуге бақылау жасау тәртібі.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
2 тақырып. Автомобиль көлігінде жол қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
3 тақырып. Темір жол көлігінде жол қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
4 тақырып. Өзен көлігінде (ішкі су жолдарында кемемен жүзу) жол қозғалыс қауіпсізідігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
5 тақырып. Әуе көлігінде жол қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
6 тақырып. Теңіз көлігінде жол қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша қызметтің негізгі бағыттары.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
7 тақырып. Арнайы тасымалдауларыд орындауда көліктік кәсіпорындарда қозғалыс қауіпсіздік қызметінің жұмысын ұйымдастыру.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
8 тақырып. Автомобиль көлігімен жолаушы тасымалдау қызметін сетификаттау және лицензиалау.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
9 тақырып. Қауіпті жүктерді тасымалдаудауға рұқсат алу тәртібі. Қауіпті жүктерді тасымалдайтын көлік құралдарының жабдықталуына және техникалық жағдайына қойылатын талаптар.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
10 тақырып. Жүктерді және жолаушыларды сақтандыру: автомобиль, әуе, өзен және темір жол көлігімен тасымалдауда.
|
3
|
3
|
1
|
1
|
Барлығы
|
30
|
30
|
10
|
10
|
Студенттің өз бетімен жұмысы
|
1 тақырып. Әр түрлі көлік саласының түрлерінде қозғалысын қамтамасыз ету проблеммалары.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
2 тақырып. Әр түрлі көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтмасыз ету қызметі және халықаралық үйлесім.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
3 тақырып. Қазақстанда әр түрлі көлік саласында қозғалыс ұауіпсізгіне бақылауд ыорындаудың тіртібі.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
4 тақырып. Қауіпсіздік қызметінің көлік кәсіпорынының басқа да қызметтерімен және бөлімдерімен өзара әрекеттесуі.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
5 тақырып. Әр түрлі көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді жоғарылатудың мемлекеттік бағдарламалары.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
6 тақырып. Әр түрлі көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету аумағында нормативтік құқықтық реттеу.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
7 тақырып. Әр түрлі көлік саласында сертификаттау мен лицензиалау. Жалпы қағидалар, мақсаты, негізіг түсініктер, және анықтамалар.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
8 тақырып. Көліктік кәсіпорындарда оқиғаларды талдау және тіркеу. Қаупісіздік қызметінің Жол полиция және басқа да қоғамдық ұйымдармен өзара байланысы.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
9 тақырып. Әр түрлі көлік саласында көліктік үрдісті қауіпсіз ұйымдастырудың ерекшеліктері.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
10 тақырып. Көліктік кәсіпорынның қозғалыс қаупісіздігі бойынша қызметі.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
11 тақырып. Теміржол, өзен, теңіз, әуе көлігінде қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету жұмыстарын жоспарлау.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
12 тақырып. Әр түрлі көлік саласында қозғалыс қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
13 тақырып. Методические и технические средства обеспечения безопасности движения в железнодорожном, речном, морском, воздушном транспортах.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
14 тақырып. Автокөліктік қызметті лицензиалау.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
15 тақырып. Халықаралық қатынаста жолаушыларды міндетті сақтандыру. ЖКО нәтижесінде оқиғалардан жүргізушіні және көлік құралы жүргізушілерін өз еркімен сақтандыру.
|
2
|
2
|
7
|
7
|
Барлығы
|
30
|
30
|
70
|
70
|
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
Негізгі
1 Клинковштейн Г.И., Афанасьев М.Б. Организация дорожного движения: Учеб. для вузов.-М.:Транспорт, 2001.-247 с.
2 Кременец Ю.А., Печерский М.П., Афанасьев М.Б. Технические средства организации дорожного движения: Учеб. для вузов. – М.:Транспорт, 2005.- 255 с.
3 Бекмагамбетов М.М. Проблемы развития автомобильного и городского транспорта Республики Казахстан.- Алматы: Изд-во, «Print-S», 2009-520 с.
4 Сыртанов С.Қ., Қиялбаев Ә.Қ. Ахметов К.Н., Лим В.Ч. Автомобиль жолдарындағы жол қозғалысының қауіпсіздігі. Оқу құралы. – Алматы: КазККА, 2004.-263 б.
5 Тусумов О.Т. Дорожная полиция Казахстана: Вчера, сегодня, завтра.- Алматы, 2009.- 304 с.
6 СТ РК 1412-2005 Технические средства организации дорожного движения: Правила применения.- Астана, 2005.
7 Правила дорожного движения Республики Казахстан: Введены в действие с 1 января 2010 г. - Алматы: Юрист, 2010 г.-80 с.
8 Құлсеитов Ж.О., Машекенова Ә.Х., Конарбаева Г.Н. Автокөлік кәсіпорындағы қозғалыс қауіпсіздігінің қызметі: 300440 «Жол қозғалысын ұйымдастыру» мамандығы бойынша оқитын студенттерге зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар. ШҚМТУ, 2004 – 50 б.
9 Мәкенов А.А., Лукпанов М.Р. Жол жүрісін ұйымдастыру: 050901 «Тасымалдауды қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығының студенттеріне тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау //А.А. Мәкенов, М.Р.Лукпанов.- Өскемен: ШКМТУ, 2010. - 40 б.
10 Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 апреля 2000 года № 313 «Положение о Комитете дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан».
11 Кульсеитов Ж.О., Айдарбеков Е.К., Окушева Г.К. Русско-казахский терминологический словарь в сфере организаций, управления и безопасности дорожного движения./ ВКГТУ Усть-Каменогорск, 2002.-69 с.
12 Казахско-русский, русско-казахский терминологический словарь: Транспорт и пути сообщения / Под общ. Ред. д.п.н., профессора А.К. Кусаинова: - Алматы: «РГИ РАУАН», 2000. -104 с.
Қосымша
13 Афанасьев Л.Л., Дьяков А.Б., Илларионов В.А. Конструктивная безопасность автомобиля. – М: Машиностроение, 1983-212 с.
14 Бабков В.Ф. Дорожные условия и безопасность дорожного движения.- М.: Транспорт, 1993.-290 с.
15 Клинковштейн Г.И., Луковецкий М.А., Кульсеитов Ж.О. Организация работы службы безопасности дорожного движения на автомобильном транспорте: Учеб. пособие/ МАДИ.-М., 1987.-88 с.
16 Кульсеитов Ж.О. Организация деятельности службы безопасности движения на автомобильном транспорте: Учеб. пособие/ Кар ПТИ.- Караганда, 1986.-118 с.
17 Волошин Г.Я., Мартынов В.П., Романов А.Г. Анализ дорожно-транспортных происшествий.- М.: Транспорт, 1987.-240 с.
18 Иларионов В.А. Экспертиза дорожно-транспортных происшествий: Учеб. для вузов. –М.: Транспорт, 1989.-215 с.
19 Лобанов Е.М. Транспортная планировка городов: Учеб. для вузов.-М.:Транспорт,1990.-239 с.
20 Лукьянов В.В. Безопасность дорожного движения. – М.: Транспорт, 1983.-262 с.
21 Мишурин В.М., Романов А.Г. Надежность водителя и безопасность дорожного движения. М.-Транспорт,1990 -167 с.
22 О безопасности дорожного движения: Официальный текст Закона Республики Казахстан.- Алматы: Жеті жарғы, 1996,- 46 с.
23 Ройтман Б.А. Суворов Ю.Б. Суковицин В.И. Безопасность автомобиля в эксплуатации .- М.: Транспорт, 1988. -207 с.
24 Ротенберг Р.В. Основы надежности системы «водитель – автомобиль –дорога – среда».- М.:Машиностроение, 1986.- 216 с.
25 Талицкий И.И., Чугуев В.Л. Щербинин Ю.Ф. Безопасность движения на автомобильном транспорте: Справ. –М.: Транспорт, 1988.-158 с.
30 Макенов А.А., Пшеничная О.А. Организация и безопасность дорожного движения: Методические указания к лабораторным работам для студентов специальности 2805,3001/ВКГТУ.-Усть-каменогорск, 2001-50 с.
31 Русско-казахский словарь (Орысша қазақша сөздік). Главная редакция д.ф.н., профессора Г.Г. Мусабаева: Алматы, 1981г 1-2 томы.
32 Большой казахско-русский словарь. Бектаев Қ. Алматы: Алтын қазына. 1999.-704 с.
33 Макенов А.А., Березикова В.В. Организация и безопасность движения: методические указания по выполнению курсового проекта специальности 050901 «Организация перевозок, движения и эксплуатация транспорта» очной формы обучения/А.А. Макенов, Березикова В.В. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2009-28 с.
Достарыңызбен бөлісу: |