230
МС
Р.Әбіқұлова
Жанр және шығарма
Жанр және шығарма
Р. Әбдіқұлова
231
рашығындай қорғап, сақтап келді. Осы ұлы дәстүрді
ұстараның жүзіндей қылпылдаған жаһандану зама-
нындағы талай-талай «тар жол, тайғақ кешулерден»
аман-есен алып өтіп, сақтап қалу да жанкештілікті қа-
жет етеді. Жан-жақтағы «көршілерінің» бірін алдап,
бірін арбап жүріп ел қорғаған Абылайдың ақыл-айла-
сы да, даналығы да қаһармандықты қажет екені анық.
Елдік егемендігімізді баянды етіп, бүгінгі Қазақстанды
әлемге танытып, сонау ежелгі замандағы Тоныкөктей
батыр бабамыздың мәңгілік ел туралы арманын қазіргі
ел экономикасы мен мәдениетінің темірқазығына ай-
налдырып, өркениетті ел
болудың нақты бағдарлама-
ларын белгілеп берген Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Ә. Назарбаев диірменнің тасындай шыр
айналған шырғалаң уақытта қандай жағдайларда бол-
масын төзімділік танытар болсақ, алмайтын асу жоқ
екенін әмісе санамызға сіңіріп келеді. Рас, өтпелі қиын-
шылықтардың талайы артта қалып, Еңсегей бойлы ер
Есім еңкеймей кіруді аңсаған Ақордамызды Астанадан
тігіп, еңселі ел болдық. Ел көшбасшысы халыққа жол-
дауларының қайсысында да 30 өркениетті ел қатарына
қосылудың нақты стратегиясы мен тактикасын белгілеп
бергені анық. Дегенмен, осы күрделі міндетті жүзеге
асыру оңай емес. Өйткені, бүгінде егіз ұғымға айналып
отырған экономика мен мәдениетіміз саласында кезек
күттірмейтін қыруар істер бар екені баршаға аян. Десек
те, осы тірлігімізге биліктегілердің ісі деп бейжай қа-
рамай немесе «көш жүре түзеледіге» салып жүре бер-
мей, қоғамымыздың барлық азаматтары қарлығаштың
қанатымен су сепкендей болса да, дер кезінде өз үлес-
терін қосар болса, жүгіміз аз да болса жеңілдер ме еді
деп ойлайсың кейде... Әрине, бұл ойымыз әлгі егіз екі
ұғымның екеуіне де қатысты ғой. Дегенмен, біздің айт-
пағымыз өзімізге тиеселі – мәдениет жағы, оның ішінде
сөз мәдениеті десек, бұл да ұлт болып ұйысып, халық
болып құралған сонау заманнан талқыланып-таразыла-
нып келе жатқан тарихымыз десек болады. Қазіргі мә-
дениет, ғылым, білім салалары ғана емес, тіпті ежелгі
сөз өнері мен дәстүрлі мәдениетіміз ұрпақты қашаннан
сөз мәдениетіне, мәдениетті
қарым-қатынас жасауға,
әдептілік пен әсемдікке баулып келеді.
Тіпті, қазіргі заманда қай салада болсын кәсіби ма-
ман болу үшін бірнеше тіл білу қажеттігі туып отыр.
«Жеті жұрттың тілін біл, Жеті түрлі білім біл» деп дана
бабаларымыз тегін айтпаса керек. Ал, тіл біліп қана
қоймай, сөз мәдениетін, шешен сөйлей білу өнерін
меңгеру ел басқаруда, экономикада, мәдениетте табыс
кілті болары даусыз. Оны ежелгі түркі данышпаны
Жүсіп Баласағұнның «Кісіге құт тілден» деген нақылы-
мен түйіндесек те болады. Бүгінде осы мақсатта жо-
ғары мектептерде риторика, сөз мәдениеті курстары
оқытылады.
Шет елдермен, оның ішінде өркениетті
елдермен экономикалық-мәдени байланыстарымыз кү-
шейіп, әсіресе елімізді әлем таныған осы уақытта ин-
новациялық даму экономикалық-мәдени өмірімізден
таныла бастады. Алайда, кейбір қоғамдық орталарда
жалпы ел мәдениетіне сөз келтіретін кемшіліктеріміз
жоқ емес. Солардың көпшілігіне «көш жүре түзелерді»
сылтау етіп, қол сілтей салып келе жатқанымызға қа-
рап отырсақ, күндер, жылдар емес, замандар өтіп бара-
ды. Біздің айтпағымыз – түймедейді түйедей ету неме-
се тырнақ астынан кір іздеу емес, елеусіз, ұсақ-түйек
нәрсе сияқтанғанмен жалпы елдік мәдениетімізге сын
болатын құбылыстар деп ойлаймыз. Кісілік келбетіміз-