Разработаны и внесены казахским национальным университетом им аль-Фараби



бет2/14
Дата08.04.2020
өлшемі195,9 Kb.
#61907
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Байланысты:
китап физра


ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ КІРІСПЕ

«Дене шынықтыру» пәнінің мақсаты мен міндеттері

Дене шынықтырудың өзектілігі - өз алдына жеке бір сана, іс- әрекетінің процесінде өзгеше, құралы мен амалы жеке тұлғаның дене жетілдіруін қалыптастырады.

Жоғары оқу орындарындағы «Дене шынықтыру» пәнінің максаты ( студенттердің әлеуметтік - тұлғалық компетенциясын қалыптастыру және дене шынықтыру және спорт құралдарын денсаулықты сақтап нығайтуға және кәсіби іс-әрекеттік дайындыққа қолдану.

«Дене шынықтыру» пәнінің компетенциясы білім берудің жалпыға міндетті Мемлекеттік білім стандартының талаптарына сай бітіруші түлек білу керек:

дене шынықтырудың адам дамуындағы және маман дайындаудағы рөлін;

  • Қазақстан Республикасының дене шынықтыру және спорт саласындағы Мемлекеттік саясат негіздерін;

  • дене шынықтырудың және салауатты өмір сүрудің теориялық- әдістемелік негіздер Қазакстан Республикасының дене шынықтыру және спорт саласындағы негізгі жетістіктері;

  • дене шынықтыру және спорт сабақтарының гигиеналык және ұйымдастыру негіздерін білуге міндетті;

жасай білуі керек:

  • денсаулықты сақтауды және нығайтуды қамтамасыз ететін, психофизикалық амалдар мен қасиеттерді дамытып және жетілдіру аркылы практикалық ептілік пен дағдыны өмірде қолдануды;

  • өмірлік және кәсіби мақсаттарға жету үшін спорттық іс-әрекеттің тәжірибесін колдануды;

  • спорт түрлерін және дене жаттығуларының сабақ өткізу барысында қауіпсіздік ережелерін қолдануды жасай білуі міндетті.

Жоғарыда көрсетілген мақсаттардың орындалу шешімі төмендегідей:

  • студент болашақ маманның кәсіби тұлғасын қалыптастыруға дене шынықтырудың әлеуметтік рөлі мен құндылығын түсініп, кабылдау;

  • дене шынықтырумен салауатты өмір сүруде білімді ғылыми - биологиялық, әдістемеліқ және практикалық меңгеру;

  • дене шынықтыруға мотивациялық - құндылықты қалыптастыру, дене шынықтыру жаттығулары мен спорт түрлерін күнделікті қажеттендіру;

  • дене шынықтыру және спорт құралдарын аурудан сақтанудан, психикалық жақсаруға, тұлғаның қасиеті мен сапасын дамытуға және жетілдіруге колдану;

  • дене шынықтыру құндылығын меңгеруге спорттық іс-әрекетті белсенді меңгеру керек.

Оқу пәні мазмұнының құрылымы

Оқу пэні мазмұнының құрылуы ірі дидактикалық бірліктердің ерекшеліктерімен жүргізіледі (модуль, бөлім). Оқу пәнінің мазмұнына: кіріспе, бөлімдер (модульдер), оқу сабақтарының тақырыптары кіреді. «Дене шынықтыру» пәнінің окытуға 16 кредитке бөлінген, онын ішінде дәрістік, практикалық сабақ, сондай-акқ қызығушылыктары бойынша клубтарда және спорттық секциялардағы қосымша сабақтар. бұл студенттер аптасына 8-10 сағат қозғалыс режимінде жүреді деген сөз.

Оқу бағдарламасының мазмұны келесі концептуалды позицияларда негізделеді:

  • дене шынықтыру процесінің жалпы білім беру бағыты;

  • дене шынықтырудың интегративті функциялары;

  • оқу-тәрбие процесінің жүйелілігі;

  • дене шынықтырудың кәсіби-қолданбалы бағыты;

  • дене шынықтыру және спорт саласында студенттердің білімділігін нормативті және әдістемелік қамту;

  • дене шынықтыру бойынша студенттердің кезеңді және қорытынды атгестациясы.


Дене шынықтыру бойынша бағдарламалық материал дене шынықтырудың негізгі компоненттеріне, оның материалдық және тұлғалық құндылығына негізделеді, студентті оқыту, тәрбиелеу және білім беру мазмұндык бағытын құрайды.

Оқу бағдарламасына ықпал ететін студенттің дене шынықтыру функциялары, әдістемелі негізделген аспектілер қатары ретінде көрсетілген:

ұйымдастыру, студентке дене шынықтыру және спорт сабағымен айналысуына нақты жағдай жасап, мүмкіншілік беруін қарастырады;

  • қайта білім беру, арнайы бір деңгейде дене саулығын, дене дамуын және дайындығын жоғарлатуға және жақсартуға бағытталып, дене шынықтыру құралдарымен кәсіби - тұлғалық қасиеттерді қалыптастырады;

білім беру, дене шынықтыру және спорт саласында студенттерге білімін кеңейтіп, жетілдіруге мүмкіндік береді, сонымен қатар алынған білім мен ептілікті кәсіби іс-әрекетте және өмірде қолдану;

  • әлеуметтік, бастапқы және келесі кезендегі әлеуметтендіру рөлі болып табылады, сонымен қатар студентті жаңа жүйеге «кіруін» және дене шынықтыру құндылығы мен дене шынықтыру құрылымын өзгеше иеленуді қамтамасыз етеді;

  • шығармашылық, мұнын нәтижесінде тұлғада өзін-өзі анықтау іс-әрекет жүргізіледі, шығармашылық іс-әрекетте тәжірибе жинайды, дене шынықтыру мотивациясы негізінде жеке мүмкіншіліктерді дамыту.

Бағдарламаның жалпы ережелерінің мағынасы құрылымдық компоненттердің қалыптасуы және студенттің дене шынықтыру құрылымындағы маңыздылығы.

Бағдарламаның ұйымдастыру-әдістемелік бөлімі жалпы ережелерден, заңдылықтардан, дене шынықтыру теориялары мен әдістерінің және жоғары оқу орны бөлімінің қағидаларынан шығатын оқу үрдісін құрайтын жалпы ұйымдастыру және әдістемелеу формасы. Оқу материалының құрылысы мен мазмұны келесі позициялар бойынша нақтыланады:

  1. Әр оқу бөлімінің (модульдің) мақсаттары мен міндеттері бойынша оқытушы мен (кафедрамен) нақты педагогикалық технологиялар жобаларын іске асырылады. Ең көп перспективті және эффективті қазіргі инновациялық білім жүйелеріндегі технологиялары көмегі дене шынықтыру оқу процесін компетентті жолымен іске асырады, мысалы: оқу-әдістемелік комплекстер; блокті-модульдік, модульді-рейтинг, ақпараттық психологиялар.

  2. Дене шынықтыру типтік оқу бағдарламасының мазмұнына сәйекес студенттер төрт оқу бөліміне бөлінеді: негізгі, дайындық, арнайы (емдік дене шынықтыру топтарымен бірге), спорттық. Студенттерді жынысына, денсаулығына, дене дамуына, дене және спорттық біліктілігіне байланысты оқу бөлімдеріне оқу жылының басында бөлінеді. Студенттер бір оқу бөлімінен (тобынан) екінші оқу бөліміне оқу жылының немесе семестрдің соңында ауыса алады. Студент денсаулыгына байланысты дайындық және арнайы оқу бөліміне оқу жылының кай уақытында болсада ауыса алады.

Студенттер спорт түрі топтарына және жалпы дене дайындық топтарына негізгі және дайындық оқу бөлімдерінде анықталады. Оқу топтары 15-20 адамнан тұрады. Дене дайындығына денсаулығы жарамайтын студенттер дайындык тобына жіберіледі.

7

Медициналық нұскаулары бар студенттер арнайы оқу бөліміне жіберіледі. Адам тығыздығы 8-12 немесе емдік дене шынықтыру тобында 5- 7 адам.

Спорттық оқу бөлімінің топтық тығыздығы спортшының спорттық жіктелуіне байланысты болады. Оқу сабақтары оқудан тыс уакытта жүргізіліп, спорттық оқу бөліміндегі сабақты өткізу сағаты оқу жүктемесіне енгізіледі немесе оқытушы-жаттықтырушының 0,5 жүктемесімен жүргізіледі.

Жоғары оқу орындарының дене шынықтыру және спорт кафедралары, материалды-техникалық база, кадрлық мүмкіндігін және оқу орнының бағыттарын ескере отырып, дене шынықтыру оқу бағдарламасын типтік бағдарлама негізінде өңдейді. Оқу бағдарламалары жоғары оқу орны профилінің өзгешелігін, мамандығын, өзіндік ғылыми-әдістемелік ерекшелігін және профессор-оқытушы құрамының кәсіби тәжірибесін көрсетеді.

Оқыту әдістері (технологиялар)

Студенттің өз біліміне ізденісі мен білімге құштарлығына ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялар арасынан әр түрлі тапсырмаларды өз бетімен шешу тәжірибесін бойына сіңіреді. Осыған байланысты келесіні айта кетсе болады:

  • проблемалы-модульді оқыту технологиялары;

  • оқу-зерттеу іс-әрекеттерінің технологиялары;

  • коммуникативті технологиялар (дискуссиялар, пресс-конференциялар, оқу дебаттары және басқа белсенді формалар мен әдістер);

  • кейстер әдісі (жағдайдың анализі);

  • ойын технологиялары, студенттер іскерлік, ролдік, имитациялык және баска ойындарға катысады.

Оқу процесін басқаруға және бақылау-бағаларын ұйымдастыруға педагогтарға рейтингті, студенттердің оқу және зерттеу іс-әрекетін бағалайтын кредиттік-модульдік жүйелерін өзіндік жұмыста баскаратын вариативті моделді, оқу-әдістемелік комплексті қолдануы ұсынылады.

Жоғары оқу орны түлегінің қазіргі әлеуметтік-тұлғалық және әлеуметтік-кәсіптік компетенттігін құру мақсатында практикалық сабақтарды өткізуге белсенді оқытудың әдістерін, дискуссия формаларын мақсатты түрде енгізу.

Студенттің әлеуметтік - түлғалық өтемақысынын диагностикасы



Диагностиканы орындауга талаптар:

  • критериалды-бағдарлау тест аркылы және баска диагностика құралдарымен студенттердің оқу жетістіктерін айкындау;

  • студенттердің оқу жетістіктерін стандартқа сай дәрежесімен өлшеу;

  • студенттердің оқу жетістіктерін стандартқа сай (бағалау шкаласы бойынша) өлшеу және нәтижесін бағалау. Багалау шкалалары. Студенттердің оқу жетістіктерінің бағасы, оқу бөлімі бойынша кезеңмен орындалады да, кафедра бағалау шкаласымен кредиттік оқыту технологиясына сай жүргізіледі.

Багалар критерийлері. Бағдарлама талаптары өзіндік құрылысы бойынша ұйымдастырылады, жалпы білім беру, әдістемелік және практикалық критерийлерден тұрады, осылардың деңгейі мен студенттердің дене шынықтыру пәнінің жалпы үлгерімдік бағасы аныкталады. Бл критерийлер оқу бағдарламасының мәнін, оның мақсаттары мен міндеттерін құрайды (1 қосымша).

Аттестациялық талаптар және нормативтер оқу бөлімін, оқу курсын және факультетті (мамандық) есепке ала отырып құрастырылады.

Үлгерімдік критерийлері:

Ұйымдастыру - бұл студенттің сабаққа қатысуы, әр түрлі спорттық және сауықтыру іс-шараларына қатысуы, ұйымдастыруда практикалық әрекет жасау және жарыстарды өткізу.;

  • Жалпы білім беру - студент дене шынықтыру білімін меңгеруі;

  • әдістемелік - сабақтың әдісін бағалау, студент дене шынықтыру және спорт құралдары мен әдістерін дене шынықтыру процесінде қолданып жеке менгеруі;

  • практикалық, - практикалық іс-әрекетті бағалау: бақылау

нормативтерін және «Дене дайындығының президенттік тесттерін» орындау, студенттің күнделікті өміріне және өмірлік практикасына эффективті дене шынықтыру құралдарын енгізу, сонымен қатар өзінің психофизикалық жағдайын бақылаудың түрлерімен әдістерін қолдана отырып анықтау.

Үлгерімділіктің практикалық критерийлерінің негізгі факторы дене дайындығының бақылау нормативінің жоғарғы динамикасы болып табылады (2 қосымша).

Диагностикалық құрал-жабдықтар. Компетенцияның құрылымының диагностикасына келесі негізгі құралдарды қолданады: дайындықтың теориялық – әдістемелік денгейінің бағаларының критерийлік-бағдарлық тесттері, дене дамуы мен дайындығының бақылау тесттері, спорттық іс- әрекеттің қорытынды нәтижелері және басқа да диагностикалық жабдықтар.

Студенттің аттестациялық нормативтерін орындауға кіретін міндетті шарттары:

  • семестр жне оқу курсы бойынша бағдарламаның теориялық бөлімінің талаптарын орындау;

  • ағзаның физикалық және функционалдық жағдайының деңгейін қамтамасыз ететін оқу сабақтарына жиі қатысу;

  • оқу процесіне ағзаның жағдайы туралы спорттық-сауықтыру бағдарламасын енгізу және өңдеу мақсатымен дене дайындығын және денсаулық деңгейін тесттен өткізу;

  • кәсіби-қолданбалы дене шынықтыруда дағды мен ептілікті қалыптастыру.

  • Студенттің іс-әрекетін объективті бағалауға аттестациялық талаптар келесі жағдаймен дифференцияланады:

  • теориялық бөлім оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша әңгімелесу түрінде жүргізіледі;

  • әдістемелік бөлімде студенттер бөлімдер бойынша практикалық жұмыстарды орындайды, дене жаттығулары мен оқу және жеке жұмыстарын өткізіп, бақылайды;

  • практикалық бөлімі дене қасиетінің дамуымен және қимыл-қозғалыс мүмкіншіліктерін меңгерумен тесттеу түрінде өткізіледі. Дене дайындығының бақылау тесттеуіне дене дайындығы бойынша сынақтан өткен студенттер енгізіледі.

Аттестациялық талаптар, бақылау жаттығулары және нормативтерді орындау уақыты мен реттілігі жоғары оқу орнының оқу бөлімімен дене шынықтыру және спорт кафедрасымен бүкіл оқу жылына анықталып, ректормен (проректормен) бекітіледі.

Сабақтан ұзақ мерзімге (1 айдан аса) босатылған студенттер және емдік дене шынықтыру тобының студенттері сынақты келесі теорияның нормативті талаптарымен дене шынықтыру практикасының негізінде дене шынықтыру кафедрасында тапсырады:

  • «Дене шынықтыру» пәнінің дәрістерінің бақылау сұрактарын енгізе отырып, теориялық білім деңгейін бағалау;

  • студенттің денсаулығын ескере отырып, дене шынықтырудың қосымша тақырыбын өзіндік меңгеруін бағалау;

  • дене шынықтыру сауықтыру бағдарламасын айқындайтын әр студентке сәйкестендіріліп өңделген баяндама жазу;

  • функционалды сынамаларды өткізу ептілігін, студенттің дене дамуын бағалап, өзін-өзі бағалау күнделігін жүргізу;

  • сауықтыру және адаптивті дене шынықтыру мәселелері бойынша дене шынықтыру және спорт кафедрасының ғылыми - зерттеу жұмыстарына студенттерді енгізу.

Аттестациялық талаптармен бақылау нормативтері кафедраның әдістемелік кеңесімен (бюро) өңделіп, кафедра меңгерушісімен бекітіліп әр курстағы, факультеттегі студентке жеткізіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет