Реферат метрология, стандарттау және сертификаттау Орындаған: Мұратбаев Ж. А. Қарағанды 2020


СИ (SI) жүйесіндегі негізгі физикалық шамалар бірліктеріне келесілер жатады



бет15/23
Дата26.05.2020
өлшемі43,12 Kb.
#71237
түріРеферат
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23
Байланысты:
реферат 3
16-ЖЕЛТОҚСАН, Баукеннің қанатты сөздері
    Бұл бет үшін навигация:
  • Метр
СИ (SI) жүйесіндегі негізгі физикалық шамалар бірліктеріне келесілер жатады: ұзындық-метр (м), масса-килограмм (кг), уақыт-секунд (с), электр тогының күші-ампер (А), термодинамикалық температура-Кельвин (К), жарық күші-кандела (кд), зат саны-моль (моль).

Көрсетілуі қысқартылған орыс және латын әріптерімен берілген СИ жүйесінің негізгі бірліктері 1-кестеде көрсетілген.

Өлшем мен салмақ жөніндегі Бас конференцияның (01.01.80) шешімі бойынша негізгі бірліктердің анықтамалары:

Метр 1/299792458 секундтың үлесінде жарықтың вакуумда өткен жолының ұзындығына тең ара қашықтық;

Килограмм - халықаралық килограмм массасының түпңұсқасына тең салмақ;

Ампер - бір-бірінен 1 м қашықтықта орналасқан шексіз ұзын және дөңгелек қимасы өте кішкентай көлемді екі параллельді түзу, вакуумда 1 м аралықта өзара 2х107, Н әсер беретін күшке тең өзгермейтін тоқтың күшіне тең;

Кельвин - судың үш еселенген нүктесінің термодинамикалық температурасының 1/273,16 бөлігіне тең температура;

Моль - массасы 0,012 кг 12 көміртегіндегі атомдар қүрамындағыдай элементтерден құрылған жүйе затының санына тең;

Кандела - жарық күшінің белгіленген бағытта шығарылатын монохроматикалық сәулеленуінің жиілігі540x10 Гц тең, осы бағытта жарықтың энергетикалық күші1/683 ВТ/ср тең жарық күші.

Хальқаралық бірлік жүйесінде екі қосымша - жазықты және дене бұрыштарын өлшейтін бірліктер бар.



Радиан (рад) - жазықты бүрыш өлшемі шеңбердің екірадиусының арасындағы бұрыштың, екеуінің арасындағы доғаның ұзындығы шеңбердің радиусының үзындығына тең. Градуспен өлшесек 1 радиан - 57°17' 44,811

Кесте 2.1 - СИ жүйесінің негізгі бірліктері



Шама

Өлшем бірлігі

Бірліктің қысқаша

көрсетілуі



орысша

халықаралық

Ұзындық

Метр

м

ІП

Масса

Килограмм

кг

ч

Уақыт

Секунд

с

8

Әлектр тогының куші

Ампер

А

А

Термодинамикалық температура

Кельвин

К

К

Жарық күші

Кандела

кд

сй

Заттың саны

Моль

моль

тоі

Стерадиан (ср) - дене бұрышының бірлігі. Дене бұрышын, бұрышының төбесі сфераның центрінде орналасқан және сфераның бетінде қабырғасының ұзындығы сферанын, радиусына тең қосымша.

СИ жүйесінің қосымша бірліктері бұрыштық жылдамдықтың, бұрыштық үдемелі жылдамдық және басқа да шамалардың бірліктерін құрастыруы қажет. Радиан да, стерадиан да көбіне теориялық есептеу мен сызбаларда қолданылады, ал тәжірибе жүзінде қажет емес.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   23




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет