Реферат тақырыбы: «Алматы қаласының тарихы»
жүктеу/скачать 149,5 Kb.
|
Экскурсия реферат срс
| Ұлы Жібек жолы.
Алматы (Алматы-Ата) - біздің дәуірімізге дейінгі 1000-900 жылдарға, қола дәуіріне, оның аумағында алғашқы фермерлер мен малшылар қоныстанған Орталық Азиядағы ең көне қалалардың бірі. Сақ кезеңінде (б.з. д. 700 жылдан б. з. 1-ші жылдың басына дейін) бұл жерлер сақтарға және кейінірек Тянь-Шань солтүстік тау жотасында өмір сүрген Усун тайпаларына тиесілі болды. Бұл аумақтардың өмір сүруінің дәлелі-көптеген жерлеу орындары (тұмұлы), әсіресе сақ патшаларының көп жерленуі. "Алтын адам" сияқты бірнеше белгілі археологиялық олжалар бар Есік қорғаны, Жалаұлының қазынасы, Қарғалы диадемасы және Жетісудағы қола дәуірінің ескерткіштері. Алматы Орта ғасырларда (VIII-X ғғ.) қалалық мәдениеттің тән дамуымен және отырықшы өмір салтына көшумен, қолөнердің дамуымен, сондай-ақ Жетісу аумағындағы қоныстар мен қалалардың пайда болуымен дами бастады. Сақ және үйсін басқару кезеңінде Алматы қаласы білім беру орталығына айналды. X-XIV ғасырларда "Үлкен Алматы" деп аталатын аумақтағы қоныстар бір бөлікке айналды, ал Алматының өзі Ұлы Жібек жолындағы сауда-қолөнер және ауыл шаруашылығы орталықтарының біріне айналды және ресми монета сарайы болды. Қала алғаш рет XIII ғасырдағы кітаптарда Алматы деп аталған. XV-XVII ғасырларда Ұлы Жібек жолының осы бөлігіндегі сауда-саттық бәсеңдеп келеді, дегенмен бұл кезең Алматы мен Қазақстан тарихына елеулі әсер еткен маңызды саяси оқиғаларға толы болды. Бұл маңызды этникалық және саяси қайта құру кезеңі болды және мұнда Қазақ мемлекеті құрылды. Ұлы Жібек жолының халықаралық мәдениеттің, соның ішінде біздің еліміздің де дамуына тигізген әсері мол. Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан қазақ жеріндегі Тараз, Отырар, Испиджаб, Талхиз ерте дәуірде және орта ғасырларда Батысты Шығыспен: Жапония, Корея мен Қытайды Орта Азиямен, Иранмен, Селжүктер мемлекетімен, Русь пен Византиямен, Франция мен Италиямен байланыстырып тұрды. Осы Ұлы Жібек жолы арқылы кескіндеме, би өнері, сәулет өнері, музыка, ғылым бір елден екінші елге тарады. Әсіресе, манихейлік, буддизм, христиан, ислам діндері кеңінен тарады, оның ішінде 8-ғасырдан тарай бастаған ислам діні елімізде басымдылық танытып, кейіннен қазақтардың басты дініне айналды . VII-XIV ғасырлар аралығында Ұлы Жібек жолы бойымен негізінен саудагерлер мен елшілердің керуендері жүрді. Керуендер жол бойындағы елдердің бір-бірімен сауда жасаудың барысында үй тұрмысында тұтынантын түрлі заттар мен бұйымдарды сатып зат алмастырып отырды. Бірте-бірте адамдардың бұйымдарға деген талаптары күшейіп оның сәнді әрі әдемі болғанына көңіл бөлінді. Біртіндеп дамудың нәтижесінде Ұлы Жібек жолы халықаралық мәдениеттің өркендеуіне зор әсерін тигізді. Сонымен қатар, Ұлы Жібек жолы өзінің бойында орналасқан елдерде сауданың дамуына ғана пайдасын тигізіп қойған жоқ, сондай-ақ ол Шығыс пен Батыс елдерінің арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастың дамуына да әсерін тигізді. Ол әсіресе б.з.б. ІІ ғасырдың ортасында жандана бастады. Қытай императоры У-ди 138 жылы Батыс елдеріне жіберген елшілік 13 жылдан кейін оралған. Осы кезден бастап Батыс елдеріне қарай жібек артқан керуендер Қазақстан мен Орталық Азия арқылы жүріп отырған, ал керісінше батыстан Қытайға қарай елшіліктер ағылып келе бастады. Жоғарыда атап өткеніміздей Қазақстан аумағы Шығысты Батыспен байланыстырып жатқан орталығына айналды, ал еліміздің оңтүстік-шығысындағы Жетісу Шығысқа шығатын басты қақпаға айналды. Ұлы Жібек жолының Жетісу жерінен шығысқа қарай өтетін бірнеше бағыты болған. Оған дәлел біріншіден, Жетісу жеріндегі ортағасырлық қалалардың орналасуынан, екіншіден, осы жердегі кейінгі орта ғасырлардағы қазақ қыстауларының орналасуынан көре аламыз. 2009 жылы Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» магистралін салу қолға алынып, бес ғасырдан соң «Ұлы Жібек жолын» қайта жаңғыртуды ұсынған болатын. Қазіргі кезде «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық транзиттік дәлізінің құрылысы еліміздегі, сонымен қатар әлемдік ауқымдағы ірі жобалардың бірі болып отыр. Оның жалпы ұзындығы 8445 шақырымды құрайды, соның ішінде Қазақстан Республикасынан – 2787, Ресей Федерациясынан – 2233, Қытай Халық Республикасынан – 3425 шақырым жол өтеді. Елбасы Н.Назарбаевтың стратегиясының басты мақсаты – Қазақстан мен тұтас Орталық Азия аймағын еуразиялық көлік-транзит хабына айналдыру, барлық негізгі континетальдық транспорттық коридорларды жүргізу және оны біріктіру. Осылайша біздің еліміз өзінің күшімен бірнеше ірі инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асырды. Көптеген саясаткерлер мен сарапшылар пікірталасып түрлі нұсқаларды ұсынып жатқанда Елбасы іс жүзінде Ұлы Жібек жолын жаңғыртуға көшті. «Енді Орталық Азия континентальдық оқшауланудан құтылатын болды» деген пікірлер көп нәрсені білдіріп тұр. жүктеу/скачать 149,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|