Регистрлер Регистрдің негізгі орындайтын функциясы бір көп разрядты санды сақтау болып табылады. Бұларды сан екілік есептеу жүйесінде немесе кез келген басқа жүйеде, бірақ разряд екілік түрінде берілуі қажет. Ресистрлер жинақталған триггерлер түрінде құрылады, ал әр бір триггер екілік санның белгілі бір разрядының цифрын сақтауға арналған.
Регистрлер басқада белгілі бір функцияны анықтау үшін қолданылады: регистрде сақталатын белгілі сан разрядының солға немесе оңға жылжыту үшін сандарды бір жүйелілікті формада
барлық разряд бірге беріледі параллеь формасына және керісінше параллельдіктен бір жүйелілікке өзгерту және т.б.
Регистр( лат.regіstrum — тізім, лат. regestum — енгізілген, жазылған )
өңделетін немесе басқарушы ақпараттарды сақтауға арналған, 32 биттен тұратын процессордың, шапшаң істейтін жадтың шағын бөлігі;
есептеу құрылғысының бір санды немесе сөзді уақытша сақтауға арналған шағын көлемді жад блогы;
процессордағы аса шапшаң әрекетті жадтың құрылғысы немесе операндтармен жөне микросхемамен орындалатын нәтижені уақытша сақтауға арналған аса үлкен интегралдық схема; процессорларда — командалар мен мәліметтерді аралық сақтауға арналған разрядтығы әртүрлі арнайы ұяшықтар (registr). Дербес компьютерде программалау кезінде регистрлер тек Ассемблер тілінде немесе "төменгі" деңгейлі тілде жұмыс істейтін программалаушыларға ғана қолайлы болады;
алфавиттік-цифрлық ақпараты теру және өңдеу кезінде төменгі регистр (lower — case) кіші әріптерге, ал жоғарғы регистр (upper — case) бас әріптерге сәйкес келеді.[1]
Регистр — Музыкалық аспаптар немесе әнші дауысының белгілі бір биіктікте орналасқан дыбыс диапазонының бөлігі, кейбір үрмелі және тілді музыкалық аспаптарда — бірыңғай тембрдегі түтіктер тобы.
Бұл бет — айрық бет боп табылады. Көп мағыналы термин сұралғанда, соның мағыналарын айырып, қолданушыны тиісті мақалаға жеткізу үшін жасалған. Қандай да бір ішкі сілтеме осы бетке келтірсе, сілтемені өзгертіп, тиісті бетіне тікелей сілтейтін етіп қылыңыз.
Жоғарыға көтеріліңіз↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Информатика және компьютерлік техника / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А. Қ. Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
1. Регистрдің негізгі анықтамасы.
2. Регистрдің жіктелуі.
3. Жады реггистрі.
4. Қозғау регистрі.
Регисторлардың екі түрі, сандық ақпаратты сақтауға арналған жады регистрі және сақтаумен бірге ақпаратты оңға немесе солға қозғай алатын, бірнеше тактіге кешіктіре алатын, сатылы екілік кодты параллельдіге және керсінше түрлендіре алатын қоғау регистірі болып жіктеледі.
Жады регистрі көбінесе D-триггерінде, олардың тактілерін біріктіре отырып құрады. Мысалға, сегізразрядты жады регистрінің микросұлбасы тұрақты деңгеймен (К580ИР82) тактіленеді және тактілі импульстің (К555ИР27) фронтмен (сур.9.1). Бірінші микросұлба шығысынан сақталған мәліметтер ОЕ кірісінің логикалық нөлде оқылады.Әйтпесе микросұлба
тұйықталмаған шығыс күйінде болады. Ақпаратты оң жақ микросұлбаға жазу тек L кірісінің логикалық нөлінде С тұрақты фронтында болады.
Санның берілу түрлеріне байланысты /параллеь немесе бір жүйелілік,оны регистрге кіргізу кезінде қолданылатынына байланысты , регистрдің екі түрін айырады: параллеьді және бір жүйелілікті./
Параллеьдік регистрге сақталуға арналған сандар барлық разрядтармен бірге беріледі,яғни параллеь түрінде. Бір жүйелілікті регистрге сандардың кіргізілуі уақыт бойынша бірінен кейін бірі жеке разрядтардың цифрларының берілуі жолымен жүргізіледі /әрдайым кіші разрядты цифрлардан басталады/ , яғни бір жүйелілік түрінде
Рис 9.1
Қозғау регистрі динамикалық кірісті D-триггерінде құрылады. Мысалға, сегізразрядты жады регистрінің микросұлбасы тұрақты деңгеймен (К580ИР82) тактіленеді және тактілі импульстің (К555ИР27) фронтмен (сур.9.1). Ақпаратты оң жақ микросұлбаға жазу тек L кірісінің логикалық нөлінде С тұрақты фронтында болады.
Рис.9.2
Қозғау регистрінің микросұлбасының ішінде(сур.9.3), мысалға К155ИР13 әмбебап регистр болып табылады. Жады регистрі көбінесе D-триггерінде, олардың тактілерін біріктіре отырып құрады. Мысалға, сегізразрядты жады регистрінің микросұлбасы тұрақты деңгеймен (К580ИР82) тактіленеді және тактілі импульстің (К555ИР27) фронтмен (сур.9.1). Бірінші микросұлба шығысынан сақталған мәліметтер ОЕ кірісінің логикалық нөлде оқылады.
