РәСӘй халыҡтары телдәре диалектологияһының КӨНҮҘӘк мәСЬӘЛӘЛӘре XVIII бөтә Рәсәй фәнни конференция материалдары


- Ağlayacak ҫocuk babasıʼnın sakalı ile oynar. Болор



Pdf көрінісі
бет192/200
Дата18.04.2023
өлшемі2,67 Mb.
#174842
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   200
Байланысты:
Dialectology-2018

- Ağlayacak
ҫocuk babasıʼnın sakalı ile oynar.
Болор
 
 
кулун желеде
жулкунат. -
Bolacak
tay celede culkunar. Өз тукуму Жаш-Тегиндин
кылычты бийик
көтөрөр
эр экенин билип калышты
(Т.С.). -
Kendi avladı Caş-Teginʼnin
kılıҫı yüksek kalkar
erliğin bilmış.
Азыркы кезде
-ар
формасы азыраак колдонулуп, анын ордуна -ган формасындагы
татаал этиштер көп колдонула баштады. С.Кудайбергенов бул формадагы атоочтуктун
ордуна
-а, -е (й)+тур
формасындагы этиштерден жасалган атоочтуктар активдешип
бараткандыгын туура белгилеген [
Давлетов, Кудайбергенов, 1980,
179]. Мындай учурда да
ошол эле маани камтылат:
Кызым экөөбүздү күм-жам кылып коюшса, артыбыздан издеп
240


алар (ала турган) киши жок. - Kızım ekimizi öldürüşse,
artımızʼan araştırayacak
kişi yok.
Айлымды, тууган эл, туулган жеримди
кайра көрөр
(көрө турган) күн бар бекен (Т.К.). -
Köyümü, akrabalarım, doğulan yerim 
yine görer
 gün varmıkin.
Ж.Тургунбаев атоочтуктардын татаал этиштердeн жасалган учурларына өтө кеңири
токтолуп өткөн [
Turganbaev,
2002].
 
-ар/-ер мүчөсү татаал этиштерге жалганып келип, келер-
чактагы кыймыл-аракетти заттын белгиси катарында көрсөтөт:
О, падыша, биздин
душманыбыздын башына
түшүп турар
зулпукарбыз. - O, padişah, bizim düşmanlarımızın
başlarına her zaman
düşecek
zülfıkarız. Наманганга барып, бек Волот деп, чиркей менен
бүргөгө 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   200




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет