Сабақтың мақсаты:
Организмнің зақымдануға жалпы әсерленістерінің этиологиясы, патогенезін және организм ұшін маңызын меңгеру
Оқыту міндеттері:
стрес пен «жауаптың жедел кезеңі» жауабының этиологиясы, патогенезі, қорғану-бейімделулік және патогенді маңызын зерттеу
сілейменің түлерін және даму тетіктерін зерттеу
жіті қозғалтпаулық стресті үлгілеу және оның егеуқұйрықтардың дене қызуына әсерін зерттеу.
Жүргізу түрі:
Тақырып бойынша тапсырмалар:
№ 1 тапсырма.
|
№ 1 сызбанұсқаны зерттеу. ««Жауаптың жедел кезеңі» дамуында цитокиндердің маңызы».
|
Жұқпа, ишемия, жарақаттар, өспелер, күйік, иммундық дерт ж.б.
↓
Қан моноциттерінің , тіндік макрофагтардың, нейтрофилдердің, лимфоциттердің, фибробластардың, эндотелийдің ж.б жасушалардың белсенденуі
↓
|
Жасушалардан «жауаптың жедел кезеңі» және қабыну дәнекерлерінің босап шығуы
↓
ЦИТОКИНДЕР
( ИЛ – 1, ИЛ -6, ӨТЖФ –а, интерферон –ү ж.б.)
Жүйелік әсер жергілікті әсер
↓ ( қабыну)
|
Жүйкелік эндокриндік реттеудің, зат алмасудың, ағзалар мен жүйелер ( гипоталамустың, гипоталамус – гипофиз – бүйрек үсті бездер жүйесінің, иммундық жүйенің, қан түзу жүйесінің, қан плазмасы, бауыр ж.б) қызметінің қайтадан құрылуы
|
Ил-1 – интерлейкин-1, ИЛ-1 қабылдағыштары организмнің барлық жасушаларында бар.
ИЛ – 6 - интерлейкин - 6
ӨТЖФ –а - өспе тіршілігін жоятын фактор - әлфа
№ 2 тапсырма.
|
№2 сызбанұсқаны зерттеу. «Жауаптың жедел кезеңінің» негізгі әсерлері»
|
Гипоталамус
|
Дене қызуының жоғарылауы ( қызба)
|
|
Гипоталамус гипофиз – бүйрек үсті бездері жүйесі
|
Кортиколиберин сөлденісінің жоғарылауы – АКТГ ↑ → глюкокортикоидтардың ↑ ( стресс)
|
|
Зат алмасу
|
Катаболизмнің күшеюі, теріс азоттық тепе –теңдік, несеп арқылы фосфаттар, сульфаттар, калий және амин қышқылдарын, креатинин және несеп қышқылын жоғалту. Май, гликогеннің ыдырауы, глюконеогенездің күшеюі. Энергияның ішкі қайнар көзін пайдалану.
|
|
Иммундық жүйе
|
Т және В лимфоциттерінің белсенділенуі
|
|
Қан плазмасы
|
- Калликреин – кинин, комплемент, қан ұю, ұюға қарсы жүйелердің белсенділенуі
- Диспротеинемия
- Сиал қышқылдарының көбеюі ( гли-копротеидтердің құрамбөлшектері)
- ЭТЖ –ң жоғарылауы
|
|
Қан түзу жүйесі
( сүйек кемігі)
|
Нейтрофилдік лейкоцитоз
Ретикулоцитоз
|
|
Нейтрофилдер
|
Лактофериннің шығуы → қанда темірді байланыстыру ( трансферин-нен,бактериялардан) → гипосидеремия
|
|
Бауыр
|
«Жауаптың жедел кезеңі» глобулиндерінің түзілуінің күшеюі: фибриноген, С - әсерлі нәруыз ( қалыпты жағдайда болмайды), А және Р амилоидтар, гаптоглобин, церулоплазмин, орозо-мукоид, ферритин, антигемофилиялық глобулин, қан уюының Ү11, 1Х факторлары, қан уюына қарсы С және $ нәруыздарының, антитромбин 111, плазминоген, а 2 – макроглобулиннің ж.б.лығы 30 жуық).
«Жауаптың жедел кезеңі» глобулиндерінің қызметі:
. антиоксиданттық ( церулоплазмин, амилоид, гаптоглобин, С - әсерлі нәруыз, транскобаламин, а2 – макроглобулин)
. микробтарға қарсы ( с - әсерлі нәруыз, лактоферрин, комплемент факторлары). Олар темір және цинктің тінге түсуін азайтады --- бактериялардың өсіп - өнуі !
. гемостазға қатысуы ( қан ұйытқыш және уюға қарсы факторлар).
|
|
№3 тапсырма. Организмге жауаптың жедел кезеңінің маңызын зерттеу
Достарыңызбен бөлісу: |
