С. Б. Темралиева (қолы ) (аты-жөні) «Қолданбал ы биология және топырақтану негіздері»

Бекітемін

Жаратылыстану-математикалық факультетінің деканы

______________Медешова А.Б.

______. ___________ 2010 ж.

Жаратылыстану-математикалық факультеті

Биология және экология кафедрасы

050113 «Биология»

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған

Курс – 3

Кредит саны - 3

Дәріс – 30 cағат

Лабораториялық сабақ – 15 сағат

ОЖСӨЖ– 45 сағат

CӨЖ - 45 сағат

Емтихан – 6 семестрде

Барлығы – 135 сағат

Орал-2010

Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж. негізінде құрастырылған.
Құрастырушы: биология және экология кафедрасының оқытушысы, биология магистрі Кажиахметов С.А.

Биология және экология кафедрасының отырысында қарастырылды.

Кафедра меңгерушісі: Қайсағалиева Г.С. _{____}

(қолы ) (аты-жөні)

“ 15“ қырқүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Факультеттің

оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы С.Б. Темралиева

(қолы ) (аты-жөні)



1. «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» бойынша типтік бағдарлама, Алматы, 2007 ж.

2. «Қолданбалы биология және топырақтану негіздері» курсының оқу бағдарламасы (SILLABUS)
2010- 2011 оқу жылының 6 семестрінде 3 кредит
2.1. Оқытушы туралы мәлімет:

2.1. Оқытушы туралы мәлімет:

Кажиахметов Салауат Абайұлы, биология магистрі, оқытушы

Кеңсе: Биология және экология кафедрасы

Оқытушының кафедрада болатын уақыты: Әр аптаның дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, сенбі күндері.

Толық адресі: М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, Жаратылыстану-математикалық факультеті, Достық даңғылы 121

Телефон: 50-35-49

E-mail: salauat84_84
2.2 Пәннің мазмұны
Сабақ кестесі:

Семестр 15 оқу аптадан және 2 сынақ аптасынан тұрады.

Аптасына 3 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат екі байланыс сағатынан (дәріс) және оқытушының басқаруымен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ) тұрады.

Сабақтар	Өткізу уақыты	Сабақтар	Сабақтар	Өткізу уақыты
Байланыс сағаты 1(дәріс)	50 мин	ОЖСӨЖ (семинар сабақ)	СӨЖ	50 мин

Кредит саны-3

Өту орны: Жаратылыстану факультеті
Оқу жоспарынан көшірме:

Аталған сала бойынша білімді меңгеру нәтижесінде студент:

а)келешек мұғалімдер үшін қолданбалы биология және топырақтану негіздерін оқыту олрдың табиғат тану ғылымдары мен танысудың негізгі бір бөлігі.Қазіргі кезде ауылшаруашылық өнімдері халықтың әлауқатын көтеретін,тамақ,жеңіл өнеркәсіптердің негізгі шикізат көзі. Өсімдік өсірудің биологиясын, табиғи өсімдікке тән экономикалық маңызы бар заттарды өндіру технологиясымен танысады.,

б)жасалып отырған бағдарлама студенттерді қазіргі кездегі ғылыми негіздегі ауыл шаруашылық өндіріс системасына үйретеді.Топарақтану,жертану,агрохимия,экономика т.б. ғылымдардың байланымымен танысады.Ауыл шаруашылығының дамуында ғылымның маңызын оқытады.

1. 
   Қолданбалы биологияға кіріспе. Топырақтануға кіріспе
   
2. 
   Топырақтың морфологиялық белгілері
   
3. 
   Топырақ құраушы факторлар. Үгілу құбылысы. Топырақ құраушы жыныстар
   
4. 
   Топырақтың минерологиялық құрамы
   
5. 
   Топырақтың органикалық бөлігі
   
6. 
   Топырақтың ұсақдисперсті бөлігі және сіңіру қабілеті
   
7. 
   Топырақ сулары мен топырақтың сулы қасиеттері
   
8. 
   Топырақтың жылулық қасиеттері
   
9. 
   Топырақ құнарлығы
   
10. 
    Топырақтың негізгі типтеріне шолу. Тундралық топырақтар
    
11. 
    Тайга-орман ландшафттарының топырақтары
    
12. 
    Аралас және жапырақты орман топырақтары
    
13. 
    Шалғынды және шалғынды-алуаншөптесінді далалар топырақтары
    
14. 
    Құрғақ дала мен шөлейт зоналарының топырақтары
    
15. 
    Даланың гидроморфты топырақтары. Шөл топырақтары
    
16. 
    Субтропикалық белдеу топырақтары. Таулы аудандардың топырақтары
    
17. 
    Өсімдіктердің тіршілік жағдайлары және олары реттеу тәсілдері
    
18. 
    Топырақ режимдерін реттеу тәсілдері
    
19. 
    Топырақты өңдеу және өңдеу жүйелері
    
20. 
    Арамшөптер және олармен күрес жолдары
    
21. 
    Ауыспалы егістік
    
22. 
    Агрохимия негіздері
    
23. 
    Тыңайтқыштар
    
24. 
    Егістік дақылдар
    
25. 
    Көкөніс дақылдар
    
26. 
    Жеміс-жидектер
    
27. 
    Мал шаруашылығы
    
28. 
    Ірі қара мал және шошқа шаруашылығы
    
29. 
    Жылқы және қой шаруашылығы
    
30. 
    Балық және құс шаруашылығы, терісі бағалы аңдарды ұстау
    

Практикалық сабақтарда:

Қолданбалы биология топырақтану негіздері курсы бойынша бағалау- семестр бойы жүргізіледі. Студенттен әрбір сабаққа жүйелі әзірлену және белсенділік талап етіледі. Жалпы баға (100 балл) төмендегідей компоненттен құралады:

Қорытынды бағаны алуға сәйкесті жұмыс төмендегідей қағидаларды сақтау негізінде орындалады:

Жеке презинтация алға қойылған проблемамен студенттердің өзіндік көзқарасын аңғартады. Ол баспа түрде орындалады. Баяндаманың максимальді көлемі-3 бет. Баяндаманы әзірлеу барысында студенттер ең кем дегенде 3 әдебиетті пайдалануы тиіс. Сабақ барысында оқытушы тарапынан жүргізілетін жазбаша тест игерілетін тақырып бойынша студенттердің білім сапасын бақылау мақсатында жүргізіледі.

Тақырып бойынша орындалған мақалалар конспектісі оқытушылардың студенттермен жүргізілетін жұмыс жоспарына сәйкесті қамтылады.

Жұмыстың осы түрінің орындалуы барысында ерекше мән беріледі: тақырып өзектілігінің негізделуі, мәселенің ағымдағы жағдайы, оны шешудің жолдары, мәселе бойынша студенттердің жеке көзқарасы.

Оқытушылардың студенттермен жүргізетін жұмысында фронтальді сұрау салу жүргізу жоспарланады, сондықтан студенттер өз беттік жұмыстар аясында қарастырылатын лекцияларда, сабақтарда кешігу болмауы тиіс. Аралық және қорытынды емтихандар белгілеген уақытта тапсырылуы тиіс. Студенттердің міндеті - сабақ жібермеу және талапқа сай оқу. Студенттердің сабақ жібермеуі қорытынды баға шығару кезінде есепке алынады.

№1 дәріс

1. В.В. Докучаев, П.А.Костычев, Н.М.Сибирцев, К.Д.Глинка, Г.Н.Высоцкий, К.К.Гедройц, С.С.Неуструев, В.Р.Вильямс және т.б. ғалымдар еңбектерінің маңызы.

2. Шетелдік топырақтанушылар.

Әдебиеттер:

1. 
   Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.
   
2. 
   Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.
   
3. 
   Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.
   
4. 
   Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.
   
5. 
   Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.
   
6. 
   Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.
   
7. 
   Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).
   
8. 
   Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.
   
9. 
   Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962
   
10. 
    Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.
    

№ 2 дәріс

1. 
   Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.
   
2. 
   Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.
   
3. 
   Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.
   
4. 
   Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.
   
5. 
   Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.
   
6. 
   Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.
   
7. 
   Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).
   
8. 
   Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.
   
9. 
   Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962
   
10. 
    Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.
    

Топырақ кесіндісін талдау және суретін салу:

а) топырақ кабаттарына бөлу

б) HCl-дан қайнау тереңдігі

в) әр генетикалық горизонтта: қалыңдығын, түсін, құрылымын, механикалық құрамын, тұтқырлығын, түзілімдер, бөгде заттарды анықтау

ОЖСӨЖ: Топырақ қабаттарының құрлысы.

СӨЖ: Топырақ түсі.

Әдебиеттер:

1. 
   Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.
   
2. 
   Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.
   
3. 
   Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.
   
4. 
   Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.
   
5. 
   Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.
   
6. 
   Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.
   
7. 
   Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).
   
8. 
   Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.
   
9. 
   Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962
   
10. 
    Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.
    

№3 дәріс

1. 
   Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.
   
2. 
   Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.
   
3. 
   Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.
   
4. 
   Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.
   
5. 
   Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.
   
6. 
   Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.
   
7. 
   Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).
   
8. 
   Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.
   
9. 
   Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962
   
10. 
    Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.
    

№4 дәріс

1. 
   Асанов Ж.А. Ауыл шаруашылық негіздері (топырақ тану, егің шаруашылығы, агрохимия) курсы бойынша методикалық нұскау. Алматы, 1987.
   
2. 
   Мырзаханов Н. Ауыл шаруашылық негіздеріне арналған тәжірибе құралы. Окулық Алматы, Республикалық баспа кабинеті. 1992.
   
3. 
   Жамалбеков Е.,Білдебаева Р. Топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, 2000.
   
4. 
   Ващенко И.М. Основы сельского хозяйства. М., «Просвещение», 1987.
   
5. 
   Ващенко И.М. и др. Практикум по основам сельского хозяйства. М.: Просвещение, 1982.
   
6. 
   Мириманян К.П. Почвоведение. М., «Колос», 1965.
   
7. 
   Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения. М., «Просвещение», 1976 (1967, 1982, 2000).
   
8. 
   Биғалиев А., Жамалбеков Е., Білдебаева Р. Қазақстан топырағы және оның экологиясы. (Оқу құралы) .- Алматы, Санат ,1995.
   
9. 
   Добровольский В.В. Руководство к лабораторным работам по курсу „ Основы почвоведения и географии почв” М., Учпедгиз, 1962
   
10. 
    Александрова Л.Н., Найденова О.А. Лабораторно-практические занятия по почвоведению. М., Агропромиздат, 1986.