№1 тақырып: Валеология пәні және әдістері. СӨС қалыптастыру. Денсаулықтың негізгі қатерлі факторлары

№1 тақырып: Валеология пәні және әдістері. СӨС қалыптастыру. Денсаулықтың негізгі қатерлі факторлары.

Мақсаты : Валеология пәні және әдістері, педагогикалық денсаулық негіздері, денсаулыққа қатерлі факторлар (СӨС) салауатты өмір салты туралы білімдерін қалыптастыру.

1. 
   Валеология пәні.
   

1. 
   Валеология және басқа пәндердің өзара байланысы
   

2. 
   Денсаулыққа қатерлі негізгі факторлар.
   
3. 
   Зиянды әдеттер
   
4. 
   СӨС құрылымы
   

• 
  Білімі; тест бойынша.
  
• 
  Өздік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау. 1. Жер салығынан – адам денсаулығына. 2.Денсаулық және өмір салты.
  

1.Валеология –денсаулық туралы ғылым. ред. Соколов А.Д., Абишева З.С. Алматы 2007, 6-18 бет

1. 
   Қосымша:
   

1. 
   Валеология человека В.П.Петленко С-Петербург
   
2. 
   Брехман И. И. Введение в валеологию. Л.: Наука, 1987.
   
3. 
   Колбанов В.В. Валеология. Основные понятия, термины. С.- Пб., 1998.
   

№2. Тақырып Денсаулықты сақтау және нығайтудағы гигиенаның рөлі. Денсаулық педагогикасы.

1. 
   Денсаулықты сақтауда гигиеналық білімнің рөлі.
   
2. 
   Денсаулықтың біріншілік және екіншілік алдын-алудың міндеттері.
   
3. 
   Гигиеналық зерттеу әдістері.
   
4. 
   Жеке бас гигиенасы.
   

• 
  Білімі; тест бойынша.
  
• 
  Өздік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау. 1. Дәрісіз денсаулыққа.
  

1. 
   Валеология – наука о здоровье. Учебно-методическое пособие. Под ред.проф. Сатпаевой Х.К., Соколова А.Д., Абишевой З.С. Алматы, 2007
   

1. 
   Брехман И.И. Введение в валеологию – наука о здоровье. Л., 1987.
   
2. 
   Замановский Ю.Ф. К здоровью – без лекарств. М., 1990.
   
3. 
   Здоровье человека и система П.К.Иванова «Детка». Алматы, 1999.
   
4. 
   Колбанов В.В. Валеология. С-Пб., 2001.
   
5. 
   Колесинская Р.Д. Возрастные особенности физиологических систем растущего организма. Алматы, 2007.
   
6. 
   Назарбаева С.А. Путь к себе. Алматы, 1999.
   

№3 Тақырып. Денсаулықты анықтау әдістері. (антрометриялық амалдар, жүктемелік сынамалар).

1. 
   Денсаулық дегеніміз не?
   
2. 
   Денсаулықты бағалаудағы негізгі әдістемелік амалдар (антропометриялық амалдар).
   
3. 
   Денсаулықтың жұмысқа қабілеттілігін бағалау бойынша жүктемелік сынамалар
   

4. 
   Кардиореспираторлық жүйенің функционалдық жағдайын бағалау әдістері.
   

• 
  Білімі; тест бойынша.
  
• 
  Өздік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау. 1. Дәрумендер – денсаулық кірпіші.
  

1. 
   Валеология – наука о здоровье. Учебно-методическое пособие. Под ред.проф. Сатпаевой Х.К., Соколова А.Д., Абишевой З.С. Алматы, 2007. Стр 35
   

1. 
   Брехман И.И. Введение в валеологию – наука о здоровье. Л., 1987.
   
2. 
   Букаева Г.К., Алимова Н.Е. Детская валеология. Алматы, 2003Вайнер Э.Н. Валеология. М.:Флинта: Наука, 2001.
   
3. 
   Здоровье человека и система П.К.Иванова «Детка». Алматы, 1999.
   
4. 
   Колесинская Р.Д. Возрастные особенности физиологических систем растущего организма. Алматы, 2007.
   

№4 тақырып. Жеке адамның денсаулығын болжау. Денсаулық болжамының негізгі міндеттері.

1. 
   Жек адамның денсаулығын болжау.
   
2. 
   Денсаулықты божаудың негізгі міндеттері.
   
3. 
   Денсаулықты болжауда медико-генетикалық кеңестің ролі
   
4. 
   Болжау бойынша денсаулыққа әсер ететін факторлар (сыртқы, ішкі).
   

• 
  Білімі; тестік тапсырма
  
• 
  Өзіндік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау 1. Балалар мен ұрықтың физикалық дамуынанықтау әдіісі.
  

1. 
   Валеология – денсаулық тұралы ғылым ( ред. Соколов А.Д., Абишева З.С.). Алматы, 2007, 62-73 б.
   

1. 
   Валеология Х.К.Сатпаева Алматы, «Ғылым», 1998 62 с.
   
2. 
   Валеология. Чумаков Б.Н.. М.,1997. 246с.
   
3. 
   Валеология человека. Петленко В.П. С.-Пб., 1998 (том 1,2). Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007.
   

№5 тақырып. Ғұмыр жасты ұзарту жолдары. Геронтология және гериатрия.

1. 
   Геронтология және гериатрия.
   
2. 
   Қартайғандағы организмнің физиологиялық ерекшеліктері.
   
3. 
   Биологиялық және күнтізбелік жас.
   
4. 
   Ғұмыр ұзақтығына әсер ететін факторлар.
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау 1. Қартаймай өмір сүр. Еңбек – ұзақ өмір сүрү негізі. 2. Біртіндеп қартайуды алдын алу.
  

1. 
   Валеология –денсаулық түралы ғылым.Оқу–әдістемелік құралы.
   

2. 
   К здоровью без лекарств. Ю.Ф. Замановский. М., 1990. стр.:14-36.
   
3. 
   Самоучитель здоровья. В. Смирнов. Алматы, 1996г.
   
4. 
   Сатпаева Х.К. Валеология – наука о здоровье. Алматы, 1998. 62 с. Под ред. Проф. Соколова А.Д., доц. З.С. Абишевой. Алматы, 1999г. Стр.114-128.
   
5. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука оздоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. Стр. 74-84.
   

№6 тақырып . Физикалық жағдайды өзіндік бағалау әдісі

1. 
   Барлық организмдердің физикалық жағдайын бағалау әдісі
   
2. 
   Дене шынықтыру жаттығуларының кең таралған түрлері
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Тәжірибелік дағдылар; Барлық организмдердің физикалық жағдайын бағалау әдісі
  
• 
  Өзіндік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау 1.Кімнің дені сау, сол сулу
  

1. 
   Валеология –денсаулық түралы ғылым.Оқу–әдістемелік құралы.
   

1. 
   Физкультура – тонус, бодрость и долголетие. А.Д. Соколов. Алматы, 1998ж. 17 б
   
2. 
   К здоровью без лекарств. Ю.Ф. Замановский. М., 1990. стр.:14-36.
   
3. 
   Сатпаева Х.К. Валеология – наука о здоровье. Алматы, 1998. 62 с. Проф. Соколова А.Д., доц. З.С. Абишевой. Алматы, 1999 ж.114-128 б.
   
4. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука оздоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. 74-84 б.
   

№7 тақырып. Гиподинамия. Организмге физикалық жүктеменің әсері. Физикалық сауықтыру сабағының негізгі түрлері.

1. 
   Гипокинезия (гиподинамия).
   
2. 
   Адам организіміне гиподиномияның әсері.
   
3. 
   Жеке мүшелер мен жүйелердің функсионалды жағдайына физикалық жүктеменің әсері
   
4. 
   Физикалық сауықтыру сабағының нкгізгі түрлері.
   

• 
  Білімі; ауызша сурау, тестілеу.
  
• 
  Өзіндік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау 1. Дене шынықтыру күйзелісске және қажуға қарсы
  

1. 
   Валеология –денсаулық түралы ғылым.Оқу–әдістемелік құралы.
   

1. 
   Физкультура – тонус, бодрость и долголетие. А.Д. Соколов. Алматы, 1998г. 17 б.
   
2. 
   К здоровью без лекарств. Ю.Ф. Замановский. М., 1990. стр.:14-36.
   
3. 
   Самоучитель здоровья. В. Смирнов. Алматы, 1996ж.
   
4. 
   Купер П. Аэробика. М., 1987ж.
   
5. 
   Сатпаева Х.К. Валеология – наука о здоровье. Алматы, 1998. 62 б. Под ред. Проф. Соколов А.Д., доц. З.С. Абишевой. Алматы, 1999ж. Стр.114-128.
   
6. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука оздоровье человека. Алматы, 2007. 74-84 б.
   

№8 тақырып: Денсаулықта тамақтанудың маңызы. Ұтымды тамақтанудың негізі және рационды құрастыру. Тамақтану қағидалары.

1. 
   Денсаулықтағы тамақтанудың маңызы.
   
2. 
   Ұтымды тамақтану негіздері.
   
3. 
   Балансты тамақтанудың міндеттері
   
4. 
   Тамқтану заттарының физиологиялық деңгейі - ақұыздар, май және көмірсу.
   
5. 
   Дене салмағы және денсаулық: Тиісті дене салмағын туралы түсінік (ТДС).
   
6. 
   Тиісті дене салмағын сақтау.
   
7. 
   Тамақтану теориасы.
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1.Тағамдық заттар, тағамдық заттардың құндылығы, 2. Сау адамдарға арналған диета
  

1. 
   Валеология –денсаулық түралы ғылым.Оқу–әдістемелік құралы.
   

1. 
   Основы валеологии. Билич Г.Л., 1998г. 560 б.
   
2. 
   Питание и здоровье. Х.Х.Хасенова. Алматы, 2000 ж. 58б.
   
3. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. 85-94.б
   
4. 
   Ткаченко Б.И. «Основы физиологии человека» 1,2 т. С.-Пб., 1994.
   

№9 тақырып: Тұқым өрбіту саулығы. Жанұяны жоспарлау әдісі.

1. 
   Жанұяны жоспарлау.
   
2. 
   Жанұяны жоспарлау әдісі.
   
3. 
   Жүктілікті алдын-алужолдары, олардың түрлері
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1. Өнегелі жыныстық тәрбие.
  

1. 
   Валеология –денсаулық түралы ғылым. ред. проф. СоколоваА.Д. , Абишева З.С. Алматы, 1999. 114 -128 б.
   

1. 
   Валеология. Сатпаева Х.Х. Алматы, 62 б.
   
2. 
   Валеология: ЗОЖ. Дубровский В.И. М.,1999. 560 б.
   
3. 
   Основы валеологии . Билич Г.Л., Назарова Л.В. С-Пб. 1998 560 б.
   
4. 
   Петрушин В.И. Валеология. М., 2003. 432 с. Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2 -ое изд. Алматы, 2007. 95-103 б.
   

№10 тақырып: Өнегелі жыныстық тәрбие негіздері

1. 
   Тұқым өрбіту саулығы.
   
2. 
   Жыныстық тәрбие
   
3. 
   Өнегелі жыныстық тәрбие, оның мақсаты .
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1 Гомеопатия. Фитопрофилактика және фитотерапия.
  

1. 
   Валеология - наука о здоровье. ред. проф. Соколов А.Д. , Абишева З.С. Алматы, 1999.. 114 -128 б.
   

2. 
   Валеология. Сатпаева Х.Х. Алматы, 62 б.
   
3. 
   Валеология: ЗОЖ. Дубровский В.И. М.,1999. 560 б.
   
4. 
   Основы валеологии . Билич Г.Л., Назарова Л.В. С-Пб. 1998 560 б.
   
5. 
   Каждому о СПИДе. Котова А.Л., Дерябина Л.В. Алматы,1998. 15 б..
   
6. 
   Петрушин В.И. Валеология. М., 2003. 432 с. Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2 -ое изд. Алматы, 2007. Стр. 95-103.
   

№11 тақырып: Денсаулыққа қатерлі факторлар. Залады дағдылар.

1. 
   Денсаулыққа қатерлі факторлар, организмге әсері
   
2. 
   Залады дағдылар, олардың түрлері.
   
3. 
   Есірткі заттарының классификациясы
   
4. 
   Адам организіміне никотиннің, ішімдіктің, есірткі заттарының әсері.
   

• 
  Білімі; Ауызша сурау, тестілік тапсырма.
  
• 
  Өзіндік дамыту; СӨЖ тақырыптарын тыңдау 1. Темекіге жоқ деп айт. 2. Түрлі есірткілердің зардабы. 3. Адам организіміне есірткі заттарының әсер ету мехонизмдері.
  

1. 
   Валеология – денсаулық тұралы ғылым ( ред. Соколов А.Д., Абишева З.С.). Алматы, 2007, 35-41 б.
   

1. 
   Брехман И.И. Проблемы обучения человека здоровью. Н., 1995 г.
   
2. 
   Ткаченко Б.И. Основы физиологии человека. С.- Пб., 1994 2 том.
   
3. 
   Соколов А.Д., Абишева З.С. «Валеология - наука о здоровье». Алматы, 1999 г.
   
4. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007.
   

№12 тақырып: Денсаулық психологиясы. Психофизиологиялық жағдайды тест бойынша бағалау.

1. 
   Психикалық денсаулық туралы түсінік
   
2. 
   Психикалық және соматикалық денсаулықтың байланысы.
   
3. 
   Психогигиена, психопрофилактика.
   
4. 
   Психофизиологиялық жаттығулар. Аутотренинг.
   
5. 
   Ұйқының сауықтырудағы әсері.
   

• 
  Білімі; ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1 Организмді физикалық және рухани сауықтырудағы мәдениеттің ролі
  

1. 
   Валеология – наука о здоровье.Оқу-әдістемелік құралы. ред. Соколов А.Д. және Абишева З.С. Алматы, 1999. 103-114 б.
   

1. 
   Валеология. Чумаков Б.Н. М., 1997 г. 245 б.
   

2. 
   Валеология: ЗОЖ. Дубровский В.И. М.,1999 560 б.
   
3. 
   Валеология человека. Петленко В.П. С.-Пб., 1998 (том 1,2). 718 б
   
4. 
   Основы валеологии. Билич Г.Л., Назарова Л.В. С-Пб.,1998. 560 с. Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. 104-119 б.
   

№13 Тақырып: Организмді сауықтырудың кең таралған тәсілдері.

1. 
   Организмді сауықтырудың физиологическиялық негіздері
   
2. 
   Денсаулықты нығайту әдістері.
   
3. 
   Тынысалу жаттығулары (Цигун, Бутейко әдісі).
   
4. 
   Аутогенді жаттығулар және міндеттері.
   

• 
  Білімі; тестілеу, ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1 Ұйқы. .Босаңсудағы ұйқының маңызы. 2. Биоритм және денсаулық
  

1. 
   Валеология – наука о здоровье.Оқу-әдістемелік құрал ред. Соколов А.Д. және Абишева З.С. Алматы, 1999. 103-114 б.
   

1. 
   Валеология. Чумаков Б.Н. М., 1997 ж. 245 б.
   
2. 
   Валеология: ЗОЖ. Дубровский В.И. М.,1999 560 б.
   
3. 
   Валеология человека. Петленко В.П. С.-Пб., 1998 (том 1,2). 718 б
   
4. 
   Основы валеологии. Билич Г.Л., Назарова Л.В. С-Пб.,1998. 560 б.
   
5. 
   Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. 104-119б.
   

№14 тақырып: Организмді шынықтыру негіздері. Табиғат күштерімен шынықтыру (күн сәулесімен, ауамен, сумен, П.К.Ивановтың «Қарғам» ілімі және басқа), рефлексотерапия, рефлексопрофилактика.

1. 
   Организмді шынықтыру негіздері
   
2. 
   Күнмен шынығу
   
3. 
   Ауамен шынғу
   
4. 
   Сумен шынығу
   
5. 
   П.К.Ивановтың табиғи сауықтыру жүйесі
   
6. 
   Рефлексотерапия, рефлексопрофилактика
   

• 
  Білім, ауызша сурау
  
• 
  Өзіндік дамыту СӨЖ тақырыбын тыңдау: 1 Организмді сауықтырудың ғылыми негіздері. 2. Сауықтырудың тыныс алу жаттығулары.
  

2. 
   Валеология – наука о здоровье.Оқу-әдістесмелік құралы ред. Соколов А.Д. және Абишевой З.С. Алматы, 1999. 103-114 б.
   

6. 
   Валеология. Чумаков Б.Н. М., 1997 г. 245 б.
   
7. 
   Валеология: ЗОЖ. Дубровский В.И. М.,1999 560 б.
   
8. 
   Валеология человека. Петленко В.П. С.-Пб., 1998 (том 1,2). 718 б
   
9. 
   Основы валеологии. Билич Г.Л., Назарова Л.В. С-Пб.,1998. 560 б.
   
10. 
    Сатпаева Х.К., Соколов А.Д., Абишева З.С. Валеология – наука о здоровье человека. 2-ое изд. Алматы, 2007. 104-119б.
    

1. 
   Валеология пәні.
   
2. 
   Денсаулық түсінігі. Денсаулық түрлері.
   
3. 
   Денсаулыққа залалды факторлар.
   
4. 
   Зиянды әдеттер- денсаулыққа қауіпті
   
5. 
   Денсаулық сақтауда гигиенаның орны
   
6. 
   Гигиенаның бөлімдері.
   
7. 
   Экология және денсаулық. Эндоэкология.
   
8. 
   Денсаулықты бағалаудың негізгі методологиялық жағдайы.
   
9. 
   Денсаулықтың және физикалық жұмысқа жарамдылық жағдайды бағалаудың жүктемелік сынамалары (Мартине сынамасы, Гарвард степ-тесті, Купер тесті).
   
10. 
    Тыныс алу және жүрек тамыр жүйесінің құрылымдық жағдайын бағалау әдістері.
    
11. 
    Жеке адамдардың денсаулығын болжау.
    
12. 
    Денсаулықты болжаудың негізгі принциптері
    
13. 
    Денсаулықты болжауда медико-генетикалық кеңес берудің орны.
    
14. 
    Болжау кезіндегі денсаулыққа әсер етуші факторла.
    
15. 
    Гипокинезия (гиподинамия).
    
16. 
    Адам организміне гиподинамияның әсері.
    
17. 
    Мүшелер мен жүйелердің функционалдық жағдайына физикалық жүктемелердің әсері.
    
18. 
    Физикалық сауықтыру сабақтарының негізгі түрлері.
    
19. 
    Физикалық жаттығулармен алғаш айналысқандарға ұсыныстар беру.
    
20. 
    Жаттығу режимдерінің түрлері.
    
21. 
    Ағзаның физикалық жағдайының өзіндік бағалау әдістері.
    
22. 
    Ұтымды тамақтанудың негізі.
    
23. 
    Тамақтану принциптері.
    
24. 
    Қоректік заттардың физиологиялық мөлшері - ақуыз, майлар, көмірсулар.
    
25. 
    Дене салмағы және денсаулық. Дененің артық салмағы туралы түсінік.
    
26. 
    Оптималдық салмақты сақтау әдістері.
    
27. 
    Тамақтану теориясы
    
28. 
    Емізу. Баланы емізудің негізгі ұсыныстары.
    
29. 
    Тұқым өрбіту саулығы туралы ұғым.
    
30. 
    Отбасын жоспарлау негіздерімен танысу.
    
31. 
    Контрацептивтік заттар және оның түрлері.
    
32. 
    Парастатты-жыныстық тірбие және оның мақсаттары.
    
33. 
    Жыныс жолдары арқылы жұғатын аурулар
    
34. 
    Жыныс жолдары арқылы жұғатын ауруладың алдын алу шаралары
    
35. 
    Психикалық және тән саулығының өзара байланыстылығы
    
36. 
    Физиологиялық стресс. Г.Селье бойынша стресс кезеңдерінің сипаттамасы.
    
37. 
    Эмоциялық стресс, оның кезеңдері.
    
38. 
    Психогигиена, психопрофилактика.
    
39. 
    Психофизиологиялық жаттығулар.Аутотренинг.
    
40. 
    Ұйқының сауықтырушы әрекеті.
    
41. 
    Салауатты өмір салтының физиологиялық негіздері.
    
42. 
    Денсаулықты нығайту әдістері.
    
43. 
    Тыныс алу жаттығулары.
    
44. 
    Фитотерапия, фитопрофилактика.
    
45. 
    Массаж.
    
46. 
    Рефлексотерапия. Рефлексопрофилактика.
    
47. 
    Медитация.
    
48. 
    Музыкопрофилактика. Вокалпрофилактика.
    
49. 
    Аромопрофилактика.
    
50. 
    Организмге никотиннің әсер ету механизмі.
    
51. 
    Вегетативтік жүйкенің, эндокриндік, жүрек-тамыр, асқорту, сыртқа шығару жүйелерінің қызметтік жағдайларын бағалау үшін қолданылатын негізгі әдістер.
    
52. 
    Тағамдық азық-түліктер, тағамдық заттардың құндылығы.
    
53. 
    Белсенді, белсенді емес демалыс
    
54. 
    Биоритмдер және денсаулық
    
55. 
    Адам организміне қоршпған ортаның физикалық, химиялық және қолайсыз.
    
56. 
    Дені сау адамдарға арналған диеталар.